Dowód z zeznań świadka naocznego a efekt dezinformacji w polskiej procedurze karnej. Perspektywa prawno‒psychologiczna

• Authors: Marcelina Przykaza

Title variants

EN

Evidence from eyewitness testimony and misinformation effect in polish penal procedure. Legal and psychological perspective

Abstracts

EN

The purpose of the article is to analyse the regulations concerning evidence retrieved from interrogating witnesses in Polish penal procedure from the perspective of psychological knowledge in the field of psychology of witness testimony. The author focused mainly on the misinformation effect, which, during the examination of witnesses, has an extremely high probability of occurrence as well as negative effects regarding the judiciary’s effectiveness. It is an interdisciplinary article on the border of law and psychology, which aims to holistically present the issue and use psychology as an auxiliary science to law.

PL

Artykuł ma na celu przeanalizowanie regulacji dotyczących dowodu z przesłuchiwania świadków w polskim prawie postępowania karnego z perspektywy wiedzy psychologicznej z zakresu psychologii zeznań świadków. Autorka skupiła się głównie na zjawisku efektu dezinformacji, który podczas procedury przesłuchiwania świadków ma niezwykle wysokie prawdopodobieństwo wystąpienia i przynoszą negatywne skutki dla efektywności wymiaru sprawiedliwości. Opracowanie ma charakter interdyscyplinarny z pogranicza prawa i psychologii. Jego celem jest holistyczne przedstawienie zagadnienia i wykorzystania psychologii jako nauki pomocniczej prawu.

Keywords

PL

polska procedura karna; zeznania świadków; efekt dezinformacji; świadek naoczny

EN

Polish penal procedure; eyewitness testimony; misinformation effect; eyewitness

• Publisher: Wyższa Szkoła Humanitas
• Journal: Roczniki Administracji i Prawa
• Year: 2021
• Volume: 4
• Issue: XXI
• Pages: 103-115

Dates

published

2021

Contributors

author

Marcelina Przykaza

References

• Augustynek A., Sugestia, manipulacja, hipnoza, Warszawa 2008.
• Benzing W., Betting forms: A more sensitive measure of the impact of post-event information, Seattle 1985.
• Cerci S.J., Ross D., Toliga M., Age differences in suggestibility: Psycholegal implications, ,,Journal of Experimental Psychology: General” 1995.
• Clarke-Stewart K.A., Malloy L.C., Alluhsen V.D., Verbal ability, self-control, and close relationships with parents protect children against misleading suggestions, ,,Applied Cognitive Psychology” 2004.
• Danielsdottir G., Sigurgeirsdottir S., Einarsdottir H.R., Haraldesson E., Interrogative suggestibility in children and its relationship with memory and vocabulary, ,,Personality and Individual Differences” 1993.
• Dodd D.H., Bradshaw J.M., Leading questions and memory: Pragmatic constraints, ,,Journal of Verbal Language and Verbal Behavior” 1980.
• Greene E., Flynn M., Loftus,E.F., Inducing resistance to misleading information, ,,Journal of Verbal Language and Verbal Behavior” 1982.
• Gruza E., Ocena wiarygodności zeznań świadków w procesie karnym. Problematyka kryminalistyczna, Kraków 2003.
• Gruza E., Widzimy to, co jest ważne dla nas – czynniki wpływające na proces kształtowania się zeznań, ,,Edukacja Prawnicza” 2010.
• Jakubowska K., Błędne zeznania świadków naocznych i nausznych jako efekt działania standardowych mechanizmów poznawczych, ,,Studia z Kognitywistyki i Filozofii Umysłu” 2016.
• Kaczor R., Niedozwolone sposoby przesłuchania, ,,Prawo i Prokuratura” 2009.
• Loftus E.F., Leading questions and the eyewitness report, ,,Cognitive Psychology” 1975.
• Loftus E.F., Eyewitness Testimony, London 1979.
• Loftus E.F., Levidow B., Duensing S., Who remember best? Individual differences in memory for events that occurred in a science museum, ,,Applied Cognitive Psychology” 1992.
• Loftus E.F., Miller D.G., Burns H.J., Semantic integration of verbal information into a visual memory, ,,Journal of Experimental Psychology: Human Learning and Memory” 1978.
• Nęcka E., Orzechowski J., Szymura B., Psychologia poznawcza, Warszawa 2006.
• Polczyk R., Mechanizmy efektu dezinformacji w kontekście zeznań świadka naocznego, Kraków 2007.
• Powers P.A., Andriks J.L., Loftus E.F., Eyewitness accounts of females and males, ,,Journal of Applied Psychology” 1979.
• Singh K.K., Gudjonsson G.H., Interrogative suggestibility among adolescent boys and its relationship with intelligence, memory, and cognitive set, ,,Journal of Adolescence” 1992.
• Smith V.L., Ellsworth P.C., The social psychology of eyewitness accuracy: Misleading questions and communicator expertise, ,,Journal of Applied Psychology” 1987.
• Stępień T., Rola świadka w prawie karnym, Toruń 2012.
• Szpitalak M., Polczyk R., Efekt rozgrzania poznawczego a podatność na dezinformację, ,,Psychologia Społeczna” 2011.
• Szpitalak M., Motywacyjne mechanizmy efektu dezinformacji, Kraków 2012.
• Szpitalak M., Dukała K., Polczyk R., Rola wzmocnionej autoafirmacji i wzmocnionego niepowodzenia w redukowaniu efektu dezinformacji, ,,Roczniki Psychologiczne” 2013.
• Śliwiński S., Polski proces karny przed sądem powszechnym, Warszawa 1948.
• Tysziewicz T., Tylman J., Polskie postępowanie karne, Warszawa 2007.
• Waltoś S., Hofmański P., Proces karny. Zarys systemu, Warszawa 2020.
• Wróblewski J., Z zagadnień ,,prawdy sądowej”, ,,Studia Kryminologiczne, Kryminalistyczne i Penitencjarne” 1975.
• Zielona-Jenek M., Przesłuchanie małoletnich świadków, Warszawa 2012.

Identifiers

DOI

10.5604/01.3001.0015.8304

Biblioteka Nauki

2055705