Współczesny narkoterroryzm w Ameryce Łacińskiej. Casus Kolumbii i Meksyku

• Authors: Robert Bobkier

Title variants

EN

Contemporary narcoterrorism in Latin America. A case of Colombia and Mexico

Abstracts

EN

At the end of the Cold War, the term "narcoterrorism" was coined. This concept originally meant ties between drug dealers and terrorist organizations and the countries of the Soviet bloc. The definition of this phenomenon, developed later, is ambiguous and means both methods attributed to terrorists, applied by drug cartels and the financing of their activities by terrorist groups through drug trafficking. This article deals with the first of these meanings and discusses the situation in two Latin American countries. The Colombian Medellin cartel was the first to use typical terrorist measures. Criminals carried out bomb attacks on public buildings, planes and attacks on politicians. In doing so, they wanted to achieve the goal of preventing the extradition of cartel leaders. Mass drug production has been going on since the 1930s in Mexico, but at the turn of 21st century, local criminal groups monopolized drug trafficking routes to the US. In 2006, an attempt by the state to combat this practice resulted in a long-term "drug war", in which several hundred thousand people were killed. There has also been an unprecedented increase in crime in the world, to the point where about 100 people are killed at the hands of the cartels in Mexico on a daily basis. The international community has almost unanimously labeled the activities of the Mexican drug cartels as terrorism. Only the opinion expressed in Mexican literature differed in that respect. The cooperation of these cartels with terrorist organizations turned out to constitute another threat to international security. This kind of cooperation can bring mutual benefits to terrorist groups and the countries supporting them – especially in the case of money laundering. The long-term operation of cartels has created the phenomenon of "drug culture" in Latin American communities, glorifying the terrorist activities of cartels and the figures of their leaders.

PL

Celem artykułu jest przedstawienie zjawiska narkoterroryzmu w Ameryce Łacińskiej na przykładzie Kolumbii i Meksyku. Dla realizacji tego celu postawiono dwie hipotezy badawcze: nie istnieje jednolita definicja narkoterroryzmu oraz działania kolumbijskich i meksykańskich karteli narkotykowych można określić mianem narkoterroryzmu. Opracowanie w pierwszej kolejności prezentuje genezę terminu narkoterroryzm i problemy związane z brakiem jego jednoznacznej definicji. Samo pojęcie pojawiło się w użyciu u schyłku zimnej wojny i oznaczało pierwotnie związki handlarzy narkotykami z organizacjami terrorystycznymi i państwami bloku sowieckiego. Wypracowane później definicje tego zjawiska są o tyle niejednoznaczne, że oznaczać mogą zarówno stosowanie przez kartele narkotykowe metod przypisywanych terrorystom, jak również finansowanie swej działalności przez ugrupowania terrorystyczne poprzez handel narkotykami. Artykuł niniejszy dotyczy pierwszego z omawianych znaczeń. W kolejnym podrozdziale omówiono sytuację w dwóch państwach Ameryki Łacińskiej. Jako pierwszy po typowo terrorystyczne środki działania sięgnął kolumbijski kartel z Medellin. Przestępcy dokonywali ataków bombowych na budynki publiczne i samoloty oraz zamachów na polityków. W ten sposób chcieli osiągnąć cel, jakim było powstrzymanie ekstradycji przywódców kartelu. W Meksyku masowa produkcja narkotyków miała miejsce od lat 30. XX w., jednakże na przełomie XX i XXI w. działające pierwotnie lokalnie grupy przestępcze zmonopolizowały szlaki przemytu używek do USA. Podjęta przez państwo w 2006 r. próba zwalczenia tego procederu zaowocowała wieloletnią „wojną narkotykową”, w wyniku której śmierć poniosło kilkaset tysięcy osób. Nastąpił również niespotykany w skali świata wzrost przestępczości, do tego stopnia, że w Meksyku ginie z rąk karteli około 100 osób dziennie. W dalszej części artykułu zaprezentowano niemal jednogłośne uznanie przez społeczność międzynarodową działań karteli narkotykowych za terrorystyczne. Odmienne w tym względzie było tylko stanowisko piśmiennictwa meksykańskiego. Kolejnym zagrożeniem dla bezpieczeństwa międzynarodowego okazała się współpraca tych karteli z organizacjami terrorystycznymi. Tego typu kooperacja może być bilateralnie korzystna dla obu stron, zwłaszcza w zakresie posiadanych przez wspierane przez niektóre państwa ugrupowania terrorystyczne możliwości prania pieniędzy. Długoletnie funkcjonowanie karteli wytworzyło w latynoamerykańskich społecznościach zjawisko „narkokultury”, gloryfikującej terrorystyczne działania karteli i postacie ich przywódców.

Keywords

PL

terroryzm; handel narkotykami; narkoterroryzm; Kolumbia; Meksyk; kartele narkotykowe

EN

terrorism; drug trafficking; narcoterrorism; Colombia; Mexico; drug cartels

• Publisher: Collegium Witelona Uczelnia Państwowa
• Journal: Zeszyty Naukowe Collegium Witelona
• Year: 2022
• Volume: 2
• Issue: 43
• Pages: 11-38

Dates

published

2022

Contributors

author

Robert Bobkier

• https://orcid.org/0000000182126309

References

• Ahmadov I., Islamic Revolutionary Guards and the Problem of Drug Trafficking in Iran, „Politicon” 2021, nr 9.
• Al Asyari H., The Evolution of Cyberterrorism: Perspectives and Progress from The European Union and Association of Southeast Asian Nation, „Jurnal Hukum Ius Quia Iustum” 2022, nr 1.
• Allum F., Siebert R., Organized Crime and the Challenge to Democracy, Routledge, London-New York 2003.
• Alzate Giraldo A. A., Cardona Cano C. A., Díaz Arenas P. F., Imágenes del narcotráfico. 20 adaptaciones audiovisuales de la figura de Pablo Escobar en el siglo XXI. Usos de material de archivo en producciones de narco-ficción y documental, „Revista de Comunicación” 2021, nr 2.
• Andrusiewicz K., Korpus strażników rewolucji w systemie politycznym i polityce bezpieczeństwa islamskiej Republiki Iranu, „Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego” 2013, tom 7.
• Aranda S. M., Stories of Drug Traficking in Rural Mexico: Territories, Drugs and Cartels in Michiacan, „European Reviev of Latin American and Caribbean Studies” 2013, nr 94.
• Assem L.v.d., ¿Robin Hood, vengador o terrorista? Un análisis de la representación de Pablo Escobar, Radboud Universiteit, Nijmegen 2017.
• Astorga L., Inseguridad y delincuencia organizada en el gobierno de Felipe Calderon, „Foro International” 2017, nr 57.
• Atuesta L. H., Pérez-Dávila Y. S., Fragmentation and Cooperation: The Evolution of Organized Crime in Mexico, „Trends in Organized Crime” 2017, nr 3.
• Bialowas Pobutsky A., Peddling Pablo: Escobar’s Cultural Renaissance, „Hispania” 2013, nr 4.
• Björnehed E., Narco-Terrorism: The Merger of the War on Drugs and the War on Terror, „Global Crime” 2004, nr 3 – 4.
• Blakesley C. L., Penney B., Nadelmann E., Zagaris B., Drugs and Small Arms: Can Law Stop the Traffic? „Proceedings of the Annual Meeting of American Society of International Law” 1987, nr 81.
• Bobea L., The Dawn of Post-Hegemonic Cooperation? Combating Transnational Narcotics in the Insular Caribbean [w:] Cooperation and Drug Policies in the Americas. Trends in the Twenty-First Century, red. R. Zepeda, J. Rosen, Lexington Books, London 2014.
• Bobkier R., Polimorfizm narkoterroryzmu. Terrorystyczna działalność karteli narkotykowych czy finansowanie terroryzmu z handlu narkotykami, „Kultura Bezpieczeństwa” 2022, nr 42.
• Boyce D., ‘Narco-Terrorism’, „FBI Law Enforcement Bulletin” 1987, nr 11.
• Braun M. A., Iran, Hezbollah and the Threat to the Homeland: Hearing Before the High Commitee On Homeland Security, 21.03.2012, https://homeland.house.gov/files/Testimony -Braun.pdf, dostęp: 20.05.2022 r.
• Brylew M., Kassim Sulejmani – generał Bliskiego Wschodu, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica” 2019, nr 103.
• Bunker P. L., Campbel L. J., Bunker R. J., Torture, Beheadings, and Narcocultos, „Small Wars & Insurgencies” 2010, nr 1.
• Campbell H., Hansen T., Is Narco-Violence in Mexico Terrorism, „Bulletin of Latin American Research” 2014, nr 2.
• Campbell H., Narco-Propaganda in the Mexican ‘Drug War’. An Anthropological Perspective, „Latin American Perspectives” 2014, nr 2, s. 60.
• Casteel S. W., Narco-Terrorism: International Drug Trafficking and Terrorism a Dangerous Mix. Testimony Before the Senate Committee on the Judiciary, 20.05.2003, https://www. govinfo.gov/content/pkg/CHRG-108shrg90052/pdf/CHRG-108shrg90052.pdf, dostęp: 20.05.2022 r.
• Chesnut A. R., The Narco-Evangelicalism of a Mexican Drug Cartel [w:] Los Caballeros Templarios de Michoacán. Imagery, Symbolism and Narratives, red. R. J. Bunker, A. Keshvarz, Small Wars Fundation, Bethesda 2019.
• Chicos O., The Concept of Narcoterrorism and Its Implications, „Law Annals Titu Maiorescu University” 2015, nr 38.
• Chojnowski L., The Origins and Waves of Terrorism, „Scientific Journal Bielsko-Biala School of Finance and Law” 2017, nr 4.
• Chomczyński P., „W Tepito masz dwie opcje: zginąć na ulicy lub trafić do więzienia”. Trajektoria kolektywna w badaniach przestępczości zorganizowanej w Meksyku, „Archiwum Kryminologii” 2021, nr 2.
• Cisar J., Narcoterrorism: How Drug Trafficking and Terrorism Intersect, „Journal of Homeland and National Security Perspectives” 2014, nr 2.
• Collins J., Alarcón K. T., Colombia, the Drug Wars and the Politics of Drug Policy Displacement – from La Violencia to UNGASS 2016, „Journal of Illicit Economies and Development” 2021, nr 2.
• Combs C. C., Slann M., Encyclopedia of Terrorism. Revisited Edition, Facts on File, New York – Boston – Massachusetts 2007.
• Coomber R., Moyle L., The Changing shape of street-level heroin and crack supply in England: Commuting, holidaying and cuckooing drug dealers across ‘county lines, „British Journal of Criminology” 2018, nr 6.
• Cordero C. F., Breaking the Mexican Cartels: a Key Homeland Security Challenge for the Next Four Years, „University of Missouri – Kansas Law Review” 2012, nr 2.
• Correa-Cabrera G., Garrett T., Keck M., Administrative Surveillance and Fear: Implications for U.S. – Mexico Border Relations and Governance, „European Review of Latin American and Caribbean Studies” 2014, nr 96.
• Correa-Cabrera G., The Spectacle of Drug Violence: American Public Discourse, Media, and Border Enforcement in the Texas – Tamaulipas Border Region During Drug-War Times, „Norteamérica” 2012, nr 2.
• Coyne J., ‘Santa Muerte’, are the Mexican cartels really coming?, Australian Strategic Policy Institute, Barton 2017.
• Creechan J. H., Herrán Garcia J.d.l., Without God or Law: Narcoculture and belief in Jesús Malverde, „Religious Studies and Theology” 2005, nr 2.
• Czerny M., Region peryferyjny wobec procesów globalizacji – eksploatacja surowców i zjawisko rugowania rdzennych mieszkańców Chocó z ich ziemi (w Kolumbii), „Studia z Geografii Politycznej i Historycznej” 2016, vol. 5.
• Dishman Ch., The Leaderless Nexus: When Crime and Terror Converge, „Studies in Conflict and Terrorism” 2005, nr 3.
• Dorronsoro G., Revolution Unending. Afghanistan: 1979 to the Present, Hurst & Company, London 2005.
• Drabiński M., Zapatystowska rewolucja polityczno-komunikacyjna (cz. 1), „Ameryka Łacińska” 2018, nr 3.
• Drzewiecka U., Przemysł narkotykowy jako kluczowy problem polityczno-społeczny Meksyku [w:] Meksyk w XXI wieku. Polityka – społeczeństwo – gospodarka, red. K. Derwich, Universitas, Kraków 2009.
• Duncan G., Sosa S., Fortou J. A., Terrorism and organized crime in Colombia [w:] The Nexus Between Organized Crime and Terrorism, red. L. Paoli, C. Fijnaut, J. Wouters, Monograph Book, New York 2022.
• Dyrda P., System polityczny państw Ameryki Łacińskiej. Europejskie, północnoamerykańskie i „rdzenne” pomysły na rozwiązania ustrojowe w wybranych państwach [w:] Synkretyzm Nowego Świata, red. P. Kalina, K. Kleczkowska, M. Smółka, M. Tokarska, N. Tołsty, P. Pawlak, P. Wesołowski, Rada Kół Naukowych Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2015.
• Ehrenfeld R., Narcoterrorism, Basic Books, New York 1990.
• El narcotráfico en la sociedad colombiana, red. A. Camacho Guizado, Universidad de Los Andes, Colombia 2014.
• Encyklopedia terroryzmu, red. B. Zasieczna, A. Zasieczny A., Bellona, Warszawa 2004.
• Esposito A., Murders in Mexico hit record as Lopez Obrador seeks justice system reform, Reuters, 21.01.2020, https://www.reuters.com/article/us-mexico-violence-murders-idUSKBN1ZK07C, dostęp: 22.05.2022 r.
• Estevez Rivadeneira E. F., Narcoturismo, forma de globalización que invisibiliza el mercado de drogas sintéticas: caso de estudio, La Mariscal en Quito, „Innovacion & Saber. Policía: Prevención, Investigación e Inteligencia” 2021, nr 2.
• EUROPOL, EU Serious and Organised Crime Threat Assessment. a Corrupting Influence: the Infiltration and Undermining of Europe’s Economy and Society by Organised Crime, s. 25, https://www.europol.europa.eu/cms/sites/default/files/documents/socta2021_1.pdf, dostęp: 4.07.2022 r.
• FBI’s Encrypted Phone Platform Infiltrated Hundreds of Criminal Syndicates; Result is Massive Worldwide Takedown, Department of Justice Press Release, 8.06.2021, https:// www.justice.gov/usao-sdca/pr/fbi-s-encrypted-phone-platform-infiltrated-hundredscriminal- syndicates-result-massive, dostęp: 25.05.2022 r.
• Fernández Velázquez J. A., El narcotráfico en Los Altos de Sinaloa (1940 –1970), Universidad Veracruzana, Veracruz 2018.
• Fijałkowski-Myszyński M., Dynak F., Dąbrowska E., Historia FARC: pomiędzy partyzantką a terroryzmem [w:] Badania nad terroryzmem, red. A. Gasztold, M. Stachoń, Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa 2022.
• Fiszer J. M., Terroryzm jako zagrożenie dla bezpieczeństwa euroatlantyckiego i nowego ładu międzynarodowego [w:] System euroatlantycki w wielobiegunowym ładzie międzynarodowym, red. J. M. Fiszer, P. Olszewski, ISP PAN, Warszawa 2013.
• Flanigan S. T., Terrorists Next Door? a Comparision of Mexican Drug Cartels and Middle Eastert Terrorist Organizations, „Terrorism and Political Violence” 2013, nr 2.
• Gaffney F., Narcoterrorism in Colombia [w:] Historical Perspectives on Organized Crime and Terrorism, red. J. Windle, J. F. Morrison, A. Winter, A. Silke, Routledge, London – New York 2018.
• Garcia-Cervantes N., Using Participatory Visual Methods in the Study of Violence Perceptions and Urban Space in Mexico, „International Journal of Conflict and Violence” 2019, nr 13.
• Gaviria A., Mejia D., Introduction [w:] Anti-Drug Policies in Colombia: Successes, Failures, and Wrong Turns, red. A. Gaviria, D. Mejia, Vanderbilt University Press, Nashville 2017.
• Gonzalbo F. E., Narco-terrorismo: la fabrica de la opinion publica, „Revista de historia internacional” 2012, nr 50, s. 57 – 74.
• Graham B., 27 Hours That Shook Bogota, „The Washington Post” z 13.11.1985 r., https:// www.washingtonpost.com/archive/politics/1985/11/13/27-hours-that-shook-bogota/df- 179624-949a-4a89-8252-ad4ceae28c6f/, dostęp: 21 stycznia 2022 r.
• Grajales J., Private Security and Paramilitarism in Colombia. Governing in the Midst of Violence, „Journal of Politics in Latin America” 2017, nr 3.
• Grayson G., La Familia Drug Cartel: Implications for U.S. – Mexican Strategy, Strategic Studies Institute, Carlisle 2010.
• Grillo I., Mexican cartels: a century of defying U.S. drug policy, „Brown Journal of World Affairs” 2013, nr 2.
• Grundel K. Ch., Kleinschmidt J., Organisierte Kriminalität, Drogenhandel und Gewaltkonflikte [w:] Das politische System Mexicos, red. B. Schröter, Springer, Wiesbaden 2015.
• Gus M., Understanding Terrorism: Challenges, Perspectives, and Issues, Sage Publications, Thousand Oaks 2010.
• Hernandez J., Terrorism, Drug Trafficking, and the Globalization of Supply, „Perspectives on Terrorism” 2013, nr 4.
• Iraszczyk W., Młode kobiety w gangach: między wiktymizacją a maskulinizacją, „Studia Edukacyjne” 2017, nr 44.
• Jacobs J. B., The Rise and Fall of Organized Crime in the United States [w:] Crime and Justice. Organizing Crime: Mafias, Markets, and Networks, red. P. Tonry, M. Reuter, University of Chicago Press, Chicago 2020.
• Jargiełło A., „Wrogość” w dyskursie polityki Felipe Calderona, „Teka of Political Science and International Relations” 2019, nr 1.
• Jarząbek J., Korpus Strażników Rewolucji Islamskiej w polityce wewnętrznej Iranu, „Wschodnioznawstwo” 2015, nr 1.
• Jastrzębska A. S., Dziedzictwo Pabla Escobara. Trauma i perspektywa ofiar w powieści „Hałas spadających rzeczy” Juana Gabriela Vásqueza, „Facta Ficta. Journal of Narrative, Theory & Media” 2019, nr 2.
• Karczewska A. M., Remembering Pablo: Escobar refuses to be forgotten, „Fabula” 2020, nr 4.
• Kardis K., Pauliuchuk Y., Zagrożenia mające wpływ na bezpieczeństwo społeczne państwa, „Współczesne Problemy Zarządzania” 2018, nr 12.
• Kingsbury K., Chesnut A., Not Just a Narcosaint: Santa Muerte as Matron Saint of the Mexican Drug War, „International Journal of Latin American Religions” 2020, nr 4.
• Klein M., Lateinamerika, die USA und der 11. September 2001: intermamerikanische Beziehungen ind nationale Entwiclkungen im Zeichen des ‘Krieges gegen den Terror’, „Sonderheft der Zeitschrift für Außen- und Sicherheitspolitik” 2012.
• Knowles G. J., Threat Analysis: Organized Crime and Narco-Terrorism in Northern Mexico, „Military Review” 2008, nr 1– 2.
• Kotasińska A., Wojna meksykańskich karteli narkotykowych, „Przegląd Nauk Stosowanych” 2016, nr 10.
• Laqueur W., Reflections on Terrorism, „Foreign Affairs” 1986, nr 1.
• Lee G. D., Global Drug Enforcement. Practical Investigative Techniques, CRC Press, Boca Raton – London – New York – Washington 2004.
• Lee R. W., The Latin American Drug Connection, „Foreign Policy” 1985, nr 61.
• Lee B., Renwick D., Labrador R. C., Mexicos Drug War, Council of Foreign Relations, 26.02.2021, https://www.cfr.org/backgrounder/mexicos-long-war-drugs-crime-and-cartels, dostęp: 24.05.2022 r.
• Levitt M., Iranian and Hezbollah Operations in South America. Then and Now’, „PRISM” 2016, nr 4.
• Livingstone G., Inside Colombia. Drugs, Democracy and War, Rutgers University Press, New Brunswick 2004.
• Longmire S. M., Longmire J.P., Redefining Terrorism: Why Mexican Drug Trafficking is More than Just Organized Crime, „Journal of Strategic Security” 2008, nr 1.
• Madison Canning B., The Mérida Initiative and the Violence of Transnational Criminal Organizations in Mexico, Bowdoin College, Maine 2021.
• Martin G., Understanding Terrorism, Challenges, Perspectives and Issues, Sage Publications, Thousand Oaks, 2010.
• Mele Ch., Semple K., Trump Says He Will Delay Terrorist Designation for Mexican Cartels, „The New York Times”, 6.12.2019, https://www.nytimes.com/2019/12/06/us/ trump-drug-cartels-terrorists.html, dostęp: 23.05.2022 r.
• Mexico: Organized Crime and Drug Trafficking Organizations, Congressional Research Service Report for Congress, 28.07.2020, https://sgp.fas.org/crs/row/R41576.pdf, dostęp: 25.05.2022 r.
• Naef P., Narco-heritage and the Touristification of the Drug Lord Pablo Escobar in Medellin, Colombia, „Journal of Anthropological Research” 2018, nr 4.
• Napoleoni L., Modern Jihad. Tracing the Dollars Behind the Terror Networks, Pluto Press, London 2003.
• Neagle J., Colombia: Update On “drug War,” Violent Incidents, Latin America Data Base, 30.11.1989, https://digitalrepository.unm.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=4782&context =notisur, dostęp: 18.05.2022 r.
• Nieves R. J., Colombian Cocaine Cartels: Lessons From the Front, „Trends in Organized Crime” 1998, nr 3.
• Nix J., Smith M. R., Petrocelli M., Rojek J., Manjarrez V. M., The Use of Social Media by Alleged Members of Mexican Cartels and Affiliated Drug Trafficking Organizations, „Journal of Homeland Security and Emergency Management” 2016, nr 3.
• Noriega R., Hezbollah’s Strategic Shift: a Global Terrorist Threat. Hearing before the Subcommittee on Terrorism, Nonproliferation, and Trade of the Committee on Foreign Affairs, 20.03.2013, https://www.govinfo.gov/content/pkg/CHRG-113hhrg80122/html/ CHRG-113hhrg80122.htm, dostęp: 24.05.2022 r.
• Oakley R. B., Combating Terrorism, „Harvard International Review” 1985, nr 6.
• Pacheco F. C., Narcofearance. How has Narcoterrorism Settled in Mexico?, „Studies in Conflict & Terrorism” 2009, nr 12.
• Pansters W. G., Smith B. T., La mafia muere: Violence, drug trade and the state in Sinaloa, 1940 –1980, „European Reviev of Latin American and Caribbean Studies” 2021, nr 112.
• Peñalosa Castro M. C., Narcoturismo, la nueva tendencia a visitar lugares destacados por el narcotráfico. El caso de la ciudad de Medellín, Universidad de las Palmas de Gran Canaria, Las Palmas 2020.
• Phillips B. J., Ross V., Narco-Messages. Competition and Public Communication by Criminal Groups, „Latin American Politics and Society” 2020, nr 1.
• Phillips B. J., Terrorist Tactics by Criminal Organizations: The Mexican Case in Context, „Perspectives on Terrorism” 2018, nr 1.
• Piccato P., Writen in Black and Red. Murder as a Communicative Act in Mexico [w:] The Politics of Violence in Latin America, red. P. Policzer, University of Calgary Press, Calgary 2019.
• Pilon J. G., The Bulgarian Nexus, „The National Interest” 1986, nr 3.
• Pływaczewski W., Współczesne trendy przestępczości zorganizowanej w Europie (analiza wybranych zjawisk przestępczych z uwzględnieniem zadań Agencji Unii Europejskiej ds. Współpracy Organów Ścigania – Europol), „Studia Prawnoustrojowe” 2021, nr 52.
• Prasetya A. B., Syauqillah M., The Dynamics of Narcoterrorism in Indonesia. Case Study: Fadli Sadama [w:] ICSGS 2019: Proceedings of 3rd International Conference on Strategic and Global Studies, ICSGS 2019, 6 –7 November 2019, Sari Pacific, Jakarta, Indonesia, red. M. S. Rofii, A. I. Munandar, D. M. Yusof, European Alliance for Innovation, Jakarta 2020.
• Ramirez-Pimienta J. C., De torturationes, balas y explosiones. Narcolultura, movimiento e hiperrealismo en el extenio de Felipe Calderon, „A Contracorriente: Revista de Historia Social y Literatura de America Latina” 2013, nr 3.
• Rollins M., Psychopathy and Narcoterrorism: a Comparative Historical Analysis of Pablo Escobar and “El Chapo” Guzman, ProQuest, Ann Arbor 2017.
• Rollins J., Sun Wyler L., Terrorism and Transnational Crime: Foreign Policy Issues for Congress, Congressional Research Service Report for Congress, 11.06.2013, https:// sgp.fas.org/crs/terror/R41004.pdf, dostęp: 24.05.2022 r.
• Rosen J. D., Drug Trafficking and Organized Crime in Mexico [w:] The U.S. War on Drugs at Home and Abroad, red. J. D. Rosen, Palgrave Macmillan, Cham 2021.
• Rubertone L. J., Geografía política de Chiapas, el zapatismo mexicano y la Sociedad del Poder, „Colección” 2022, nr 1.
• Salt A., Blurred Lines. Mexican Cartels and the Narco-Terrorism Debate, „Journal of Military and Strategic Studies” 2017, nr 1.
• Shafritz J. M., Gibbons E. F., Scott G. E. J., Almanac of Modern Terrorism, Fact on File, New York 1991.
• Silinsky M., Empire of Terror: Iran’s Islamic Revolutionary Guard Corps, University of Nebraska Press, Lincoln 2021.
• Simon J. D., The Terrorist Trap. America‘s Experience with Terrorism, Indiana University Press, Bloomington – Indianapolis 2001.
• Sullivan J. P., Los Caballeros Templarios. ‘Social Bandits' [w:] Los Caballeros Templarios de Michoacán. Imagery. Symbolism and Narratives, red. R. J. Bunker, A. Keshvarz, Small Wars Fundation, Bethesda 2019.
• Sullivan J. P., Postscript. Narcocultura, Insurgencies and State Change [w:] Los Caballeros Templarios de Michoacán. Imagery, Symbolism and Narratives, red. R. J. Bunker, A. Keshvarz, Small Wars Fundation, Bethesda 2019.
• Tagliabue J., Bombing Laid to Mafia War on Italy and Church, „The New York Times”, 15.07.1994, https://www.nytimes.com/1994/07/15/world/bombings-laid-to-mafia-war-on -italy-and-church.html, dostęp: 24.05.2022 r.
• Two Men Charged in Alleged Plot to Assassinate Saudi Arabian Ambassador to the United States, Department of Justice, Office of Public Affairs, 11.10.2011, https://www.justice. gov/opa/pr/two-men-charged-alleged-plot-assassinate-saudi-arabian-ambassador-unitedstates, dostęp: 18.05.2022 r.
• Vargas Rodríguez V. H., Noches de luna roja, „Agenda Cultural de la Universidad de Antioquia” 2011, nr 6.
• Villa A., Combatting Narcoterrorism, „University of Miami National Security & Armed Conflict Law Review” 2015, nr 125.
• Vorobyeva Y., Berg R., The Mérida Initiative may be dead, but restarting US – Mexico security cooperation will be crucial, „LSE Latin America and Caribbean Blog”, 6.01.2021, http://eprints.lse.ac.uk/108783/, dostęp: 23.05.2022 r.
• Weinberg L., Pedahzur A., Hirsch-Hoeffler S., The Challenges of Conceptualizing Terrorism, „Terrorism and Political Violence” 2004, nr 4.
• Weiser B., Not-Guilty Plea in Plot to Kill Saudi Ambassador to the U.S, „The New York Times”, 24.10.2011, https://www.nytimes.com/2011/10/25/nyregion/in-plot-to-kill-saudi -ambassador-to-us-suspect-pleads-not-guilty.html, dostęp:23.05.2022 r.
• Wereta K., W poszukiwaniu zmiany, czyli filozofia w praktyce. Transformacja Bogoty według Antanasa Mockusa, „Ameryka Łacińska. Kwartalnik Analityczno-Informacyjny” 2015, nr 3 – 4.
• Wolska J., Rola Korpusu Strażników Rewolucji Islamskiej w kreowaniu pozycji Regionalnej Islamskiej Republiki Iranu, „Wiedza Obronna” 2014, nr 1.
• Wordliczek R., Polityka zagraniczna Stanów Zjednoczonych wobec Peru na przełomie XX i XXI wieku, „Ameryka Łacińska” 2014, nr 3 – 4.
• Yeh S. S., Is an International Treaty Needen do Fight Corruption and the Narco-Insurgency in Mexico?, „International Criminal Justice Review” 2012, nr 3.
• Zabójstwo wg jednostek podziału administracyjnego kraju – przestępstwa stwierdzone, przestępstwa wykryte, https://statystyka.policja.pl/download/20/232254/przestepstwazabojstwo- do-2021.xlsx, dostęp: 22.05.2022 r.

Identifiers

DOI

10.5604/01.3001.0015.9795

Biblioteka Nauki

30145236