Granice wolności wypowiedzi. Argumentacja Rzecznika Praw Obywatelskich w kasacjach wniesionych w sprawach wykroczeń w świetle poglądów Europejskiego Trybunału Praw Człowieka

• Authors: Aleksandra Wentkowska , Sławomir Tkacz

Title variants

EN

Limits of Freedom of Expression. Arguments of the Commissioner of Human Rights in Appeals Cases in the Light of the European Court of Human Rights Jurisdiction

Abstracts

EN

Freedom of expression is one of the fundamental foundations of a democratic society and one of the basic conditions for its development and the self-fulfillment of individuals. It is not only a constitutional principle, but is also protected by the European Convention on Human Rights and Fundamental Freedoms, the Universal Declaration of Human Rights and the International Covenant on Civil and Political Rights. According to the case law of the European Court of Human Rights, protection under Art. 10 of the Convention extends to all kinds of statements expressing opinions, ideas or information, regardless of their content and manner of communication, in particular of a political nature and relating to matters of public concern. These are the requirements of pluralism, tolerance and openness without which a democratic society does not exist. Many publications have been devoted to the freedom of expression, yet the discourse on this subject is still relevant and is still the subject of practical disputes and the interest of researchers. Recently, in the era of identified intensified political and social disputes in Poland - the problems of freedom of expression, especially in public spaces (public places, which also includes the Internet space) have become the subject of a multifaceted public debate.

PL

Wolność wypowiedzi stanowi jeden z podstawowych fundamentów demokratycznego społeczeństwa i jeden z podstawowych warunków jego rozwoju oraz samorealizacji osób. Jest nie tylko zasadą konstytucyjną, lecz również obejmuje ją ochroną Europejska Konwencja Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, Powszechna Deklaracja Praw Człowieka oraz Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych. Zgodnie z orzecznictwem Europejskiego Trybunału Praw Człowieka ochrona, wynikająca z art. 10 Konwencji, rozciąga się na wszystkie rodzaje wypowiedzi wyrażających opinie, idee albo informacje, niezależnie od ich treści oraz sposobu komunikowania się, w szczególności o charakterze politycznym oraz dotyczące spraw publicznej troski. Takie są wymagania pluralizmu, tolerancji i otwartości, bez których demokratyczne społeczeństwo nie istnieje. Wolności wypowiedzi poświęcono wiele publikacji, pomimo to dyskurs w tym przedmiocie nie traci na znaczeniu i wciąż stanowi przedmiot sporów praktycznych i zainteresowania badaczy. W ostatnim okresie, w dobie nasilonych sporów politycznych i społecznych w Polsce problemy wolności wypowiedzi, zwłaszcza w przestrzeni publicznej (miejscach publicznych, do których zalicza się także przestrzeń internetową), stanowią przedmiot wieloaspektowej debaty publicznej.

Keywords

PL

swoboda wypowiedzi; art. 10; Europejska Konwencja Praw Człowieka; Europejski Trybunał Praw Człowieka; Rzecznik Praw Obywatelskich; Sąd Najwyższy; demokratyczne państwo prawa

EN

freedom of speech; European Convention on Human Rights; Commissioner on Human Rights in Poland; Supreme Court in Poland; democratic rule of law; European Court of Justice

• Publisher: Wyższa Szkoła Humanitas
• Journal: Roczniki Administracji i Prawa
• Year: 2022
• Volume: 2(XXII)
• Pages: 43-63

Dates

published

2022

Contributors

author

Aleksandra Wentkowska

author

Sławomir Tkacz

References

• Alexy R., The Weight Formula, [w:] Studies In the Philosophy of Law. Frontiers of the Economic Analysis of Law, vol. 3, red. J. Stelmach, B. Brożek, W. Załuski, Kraków 2007.
• Alexy R., Teoria praw podstawowych (tłum. B. Kwiatkowska i J. Zajadło), Warszawa 2010.
• Gizbert-Studnicki T., Konflikt dóbr i kolizja norm, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1989, z. 1.
• Kalisz A., Rozwiązanie kolizji norm i zasad w kontekście praw człowieka. Uwagi teoretycznoprawne, [w:] Wolność wypowiedzi versus wolność religijna. Studium z zakresu prawa konstytucyjnego, karnego i cywilnego, red. A. Biłgorajski, Warszawa 2015.
• Kordela M., Możliwość konstruowania ogólnej teorii zasad prawa. Uwagi do koncepcji Roberta Alexy’ego, „Ruch Prawniczy Ekonomiczny i Socjologiczny” 2007, nr 2.
• Kordela M., Zasady prawa. Studium teoretycznoprawne, Poznań 2012.
• Korycka-Zirk M., Teorie zasad prawa a zasada proporcjonalności, Warszawa 2012.
• Krzywoń A., Wiącek M., Brzozowski W., Prawa człowieka, Warszawa 2021.
• Maroń G., Zasady prawa. Pojmowanie i typologie a rola w wykładni i orzecznictwie konstytucyjnym, Poznań 2011.
• Nowicki M.A. [w:] Komentarz do Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, [w:] Wokół Konwencji Europejskiej. Komentarz do Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, wyd. VIII, Warszawa 2021, art. 10. https://sip.lex.pl/#/commentary/587259731/664323/nowicki-marek-antoni-komentarz-do-konwencji-o-ochronie-praw-czlowieka-i-podstawowych-wolnosci-w...?cm=URELATIONS [dostęp: 20.08.2022].
• Sitarz O., Artykuł 196 kk jako granica wolności wypowiedzi, [w:] Wolność wypowiedzi versus wolność religijna. Studium z zakresu prawa konstytucyjnego, karnego i cywilnego, red. A. Biłgorajski, Warszawa 2015.
• Staśkiewicz W., Wykładnia Konstytucji w kręgu ideologii, [w:] Wykładnia Konstytucji. Inspiracje, teorie, argumenty, Warszawa 2014.
• Śmieja P., O koncepcji „istoty wolności” w Konstytucji RP oraz w wybranych orzeczeniach Trybunału Konstytucyjnego. Wystąpienie w ramach IX Zjazdu Młodych Teoretyków Prawa, WPiA UMK, Toruń 4-6 września 2019.
• Tkacz S., Trybunał Konstytucyjny jako organ stojący na straży konstytucyjności. Uwagi na tle analizy orzecznictwa z 2017 r., „Filozofia Publiczna i Edukacja Demokratyczna” 2018, nr 7(1).
• Wentkowska A., Tkacz S., Ograniczenia praw i wolności obywatelskich w dobie pandemii COVID-19 w świetle charakterystyki prawa jako systemu, „Roczniki Administracji i Prawa” 2021, XXI, z. 1.

Identifiers

DOI

10.5604/01.3001.0016.0930

Biblioteka Nauki

3200857