Model systemowego przeciwdziałania dyskryminacji algorytmicznej – uwagi na tle projektu aktu w sprawie sztucznej inteligencji

• Authors: Kinga Ciosk

Title variants

EN

A Model for Systemic Counteraction to Algorithmic Discrimination – Remarks on the Draft of Artificial Intelligence Act

Abstracts

EN

The purpose of this paper is to analyze the validity of a systemic model for counteracting acts of algorithmic discrimination that may occur as a result of the use of artificial intelligence systems in recruitment processes. The author analyses the problem both from the perspective of the possibility to prevent acts of discrimination through the realization of due rights by job candidates and from the perspective of the provisions of the proposed EU regulation on artificial intelligence, which she assesses and formulates de lege ferenda postulates. She also analyses the issue of systemic prevention of acts of algorithmic discrimination considering the protective function of labor law.

PL

Celem niniejszego opracowania jest analiza zasadności modelu systemowego przeciwdziałania aktom dyskryminacji algorytmicznej, do których dochodzić może na skutek zastosowania systemów sztucznej inteligencji w procesach rekrutacyjnych. Autorka przedmiotowy problem analizuje zarówno z perspektywy możliwości zapobiegania aktom dyskryminacji poprzez realizację należnych uprawnień przez kandydatów do pracy, jak i przepisów projektowanego unijnego rozporządzenia w sprawie sztucznej inteligencji, które poddaje ocenie, formułując postulaty de lege ferenda. Analizy zagadnienia systemowego przeciwdziałania aktom dyskryminacji algorytmicznej dokonuje również przez pryzmat założeń ochronnej funkcji prawa pracy.

Keywords

PL

sztuczna inteligencja; proces rekrutacyjny; kandydat do pracy; funkcja ochronna; wyjaśnialność sztucznej inteligencji; dyskryminacja algorytmiczna; algorytmiczne podejmowanie decyzj

EN

artificial intelligence; recruitment process; job candidate; protective function; artificial intelligence explainability; algorithmic discrimination; algorithmic decision making

• Publisher: Wyższa Szkoła Humanitas
• Journal: Roczniki Administracji i Prawa
• Year: 2022
• Volume: 2(XXII)
• Pages: 317-332

Dates

published

2022

Contributors

author

Kinga Ciosk

References

• Albert E., AI in talent acquisition: a review of AI-applications used in recruitment and selection, “Strategic HR Review” 2019.
• Barzycka-Banaszczyk M., Odpowiedzialność odszkodowawcza pracodawcy, LEX 2013.
• Błachowicz D., Automatyzacja oraz rozwój sztucznej inteligencji a sytuacja ludzi na rynku pracy w perspektywie obecnego stulecia, „Rynek – Społeczeństwo – Kultura” 2019.
• Castelluccia C,, Le Métayer D., Understanding algorithmic decision-making: Opportunities and challenges, European Parliamentary Research Service Study, March 2019.
• Chłopecki A., Sztuczna inteligencja – szkice prawne i futurologiczne, Warszawa 2021.
• Ćwiertniak B.M., Salwa Z., Funkcje prawa pracy, [w:] K.W. Baran (red.), System Prawa Pracy, tom I: Część ogólna, Warszawa 2017.
• Eckert P., McConnell-Ginet S., Language and Gender, Cambridge 2003.
• Gawroński M., Grzesiuk M., Jaki plan dla Sztucznej Inteligencji ma Unia Europejska?, Sztuczna inteligencja w kontekście ochrony danych osobowych. Materiały pokonferencyjne, Warszawa 2021.
• Kleinberg J., Ludwig J., Mullainathan S., Sunstein C., Discrimination in the Age of Algorithms, “Journal of Legal Analysis” 2018.
• Kobroń-Gąsiorowska Ł., Interes publiczny jako element podstawowy funkcji ochronnej prawa pracy – w kontekście ochrony sygnalistów, „Roczniki Administracji i Prawa” 2019, 1/XIX.
• Książek D., Wpływ nowych technologii na kształtowanie warunków pracy, „Monitor Prawniczy” 2020.
• Kucharski P., Rec.: M. Skąpski, Ochronna funkcja prawa pracy w gospodarce rynkowej, „Państwo i Prawo” 2007.
• Kwecko-Podświadek A., Prawo pracownika do wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych, Warszawa 2020.
• Lowry S., Macpherson G., A blot on the profession, “British Medical Journal” 1988.
• Madinier F., A guide to Artificial Intelligence at the workplace. Your rights on algorithms, https://www.eesc.europa.eu/sites/default/files/files/qe-03-21-505-en-n.pdf.
• Matyjas-Łysakowska P., Funkcja ochronna zbiorowego prawa pracy, „Monitor Prawa Pracy” 2018.
• Miernicka I., Wymagania dotyczące wyglądu pracownika jako ingerencja w sferę jego wolności, Warszawa 2020.
• Mitrus L., Wpływ regulacji wspólnotowych na polskie prawo pracy, Zakamycze 2006.
• Niklas J., Problem dyskryminacji automatycznej – uwagi na tle ogólnego rozporządzenia o ochronie danych osobowych, „Europejski Przegląd Sądowy” 2019.
• Ntousi E. (red.), Bias in data-driven artificial intelligence systems – An introductory survey, “Wiley Interdisciplinary Reviews: Data Mining and Knowledge Discovery” 2020.
• Pisarczyk Ł., Przeobrażenia prawa pracy a jego funkcja ochronna, [w:] B. Wagner, E. Hofmańska (red.), „Proaktywna” funkcja prawa pracy?, Kraków 2010.
• Piwowar J., Uprzedzenia w algorytmach, [w:] M. Mamak-Zdanecka, D. Żuchowska-Skiba (red.), Humanizacja Pracy. Technologiczno-Społeczny wymiar sztucznej inteligencji, Płock 2019.
• Restrepo Amariles D., Algoritgmic Decision Systems: Automation and Machine Learning in the Public Administration, “The Cambridge Handbook of the Law of Algorithms”, Cambridge 2020.
• Rytel-Warzocha A., “Dyskryminacja pozytywna” jako przejaw urzeczywistniania zasady sprawiedliwości społecznej, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2016.
• Skąpski M., Funkcja ochronna procesowego prawa pracy, [w:] K.W. Baran (red.), System Prawa Pracy, tom VI: Procesowe prawo pracy, Warszawa 2016.
• Tolan S., Fair and Unbiased Algorithmic Decision Making, Digital Economy Working Paper 2018-10; JRC Technical Reports.
• Tomaszewska M. [w:] Kodeks pracy. Komentarz, tom I: Art. 1-113, wyd. V, red. K.W. Baran, Warszawa 2020.
• Wachter S., Mittelstadt B., Russell Ch., Why Fairness Cannot Be Automated: Bridging the Gap Between EU Non-Discrimination Law and AI, “Computer Law & Security Review” 2021.
• Wszendybył-Skulska E., Sztuczna inteligencja w ZZL – korzyści i wyzwania, [w:] M. Urbaniak, A. Tomaszewski (red.), Wyzwania społeczne i technologiczne a nowe trendy w zarządzaniu współczesnymi organizacjami, Warszawa 2020.
• Wujczyk M., Pisarczyk Ł., Pojęcia równego traktowania i dyskryminacji, [w:] K.W. Baran (red.), System Prawa Pracy, tom III: Indywidualne prawo pracy. Część szczegółowa, Warszawa 2021.
• Yan R., ‘Chitty-Chitty-Chat-Bot’: Deep Learning for Conversational AI, https://www.ijcai.org/proceedings/2018/778.

Identifiers

DOI

10.5604/01.3001.0016.0987

Biblioteka Nauki

3200829