„Pedagogika niepokoju” Ireny Wojnar. Perspektywa ostatnich dziesięciu lat jej pracy naukowej

• Authors: Agnieszka Izabela Piejka

Abstracts

PL

Celem niniejszego artykułu jest syntetyczne zaprezentowanie „pedagogiki niepokoju” – propozycji, którą Irena Wojnar uznała za „temat programowy”, wyznaczający obszary badawcze, którymi zajmowała się w ostatnim dziesięcioleciu swojej pracy naukowej. Propozycja ta nie jest znana w środowisku pedagogicznym tak dobrze, jak teoria wychowania estetycznego, którą I. Wojnar zajmowała się przez większość swojej akademickiej kariery. Tymczasem to właśnie idea pedagogiki niepokoju w swoisty sposób organizowała naukowe myślenie i pracę badawczą I. Wojnar w ostatnim dziesięcioleciu jej życia. W artykule omawiam kategorie pojęciowe, kluczowe dla pedagogiki niepokoju. Są to: niepokój, pedagogiczne zaniepokojenie, myślenie alternatywne, myślenie w kategoriach ambiwalencji, kultura pokoju. W zakończeniu artykułu koncentruję się na najważniejszych postulatach edukacji humanistycznej, która według I. Wojnar była konsekwencją pedagogicznego zaniepokojenia. Są to wskazówki dotyczące kształtowania tzw. „miękkiego człowieczeństwa” - wrażliwości na innego i na wspólnotę, alternatywnego i odwołującego się do ambiwalencji myślenia, otwartości na odmienność i pokojowe współistnienie. Podstawowym punktem odniesienia, są dla mnie publikacje I. Wojnar, które ukazały się w latach 2011 – 2021 a także cykl jedenastu konferencji Humanistyczne alternatywy, organizowanych przez Profesor w Komitecie Prognoz „Polska 2000 Plus” przy Prezydium PAN w latach 2015 -2020.

Keywords

PL

niepokój; myślenie alternatywne; ambiwalencje; kultura pokoju; humanizm

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie
• Journal: Studia z Teorii Wychowania
• Year: 2022
• Volume: XIII(4 (41))
• Pages: 457-470

Dates

published

2022

Contributors

author

Agnieszka Izabela Piejka

• Chrześcijańska Akademia Teologiczna w Warszawie

References

• Bergson, H. (1913). Ewolucja twórcza. Przekł. F. Znaniecki. Warszawa: Towarzystwo Literatów i Dziennikarzy Polskich.
• Fijałkowski, A., Wojnar, I. (2021a). Humanistyczne alternatywy pedagogów. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
• Fromm, E. (2022). Wiedza zatroskana. Racje, 8, marzec 2022, s. 1 – 13. Pobrano z: http://www.humanizm.net.pl/wiedzazatroskana.html, dostęp 24.09.2022.
• Mayor, F. (2001). Przyszłość świata. Przekł. J. Wolf, A. Janik, W. Rabczuk. Warszawa: Fundacja Studiów i Badan Edukacyjnych.
• Meadows D., Meadows D., Randers, J., Behrens W.W. (1973). Granice wzrostu. Przekł. W. Rączkowska, St. Rączkowski. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne.
• Pico della Mirandola, G. (2010). Mowa o godności człowieka. Przekł. Z. Nerczuk, M. Olszewski. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN.
• Piejka, A., Wojnar, I. (2021b). Humanistyczne ambiwalencje globalizacji. Zbiór studiów. Warszawa: Komitet Prognoz „Polska 2000 Plus” przy Prezydium PAN.
• Piejka, A. (2013). Irena Wojnar – monografia bibliograficzna. Warszawa: Dom Wydawniczy ELIPSA.
• Suchodolski, B. (2003). Edukacja permanentna – rozdroża i nadzieje. Przekł I. Wojnar. Warszawa: Towarzystwo Wolnej Wszechnicy Polskiej.
• Suchodolski, B., Wojnar, I. (1988). Humanizm i edukacja humanistyczna. Wybór tekstów. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
• Touraine, A. (2011). Myśleć inaczej. Przekł. M. Byliniak. Warszawa: PIW.
• Wojnar, I. (red.) (2012a). Alternatywy i zobowiązania. Warszawa: Komitet Prognoz „Polska 2000 Plus” przy Prezydium PAN.
• Wojnar, I. (1985). Bergson. Warszawa: Wiedza Powszechna.
• Wojnar, I. (red.) (2001). Dylematy etyczne dnia dzisiejszego i przyszłości. Warszawa: Dom Wydawniczy ELIPSA.
• Wojnar, I., Kubin, J. (red.) (1996). Edukacja wobec wyzwań XXI wieku. Warszawa: Dom Wydawniczy ELIPSA.
• Wojnar, I. (2003). Humanistyczna orientacja edukacji. W: J. Kuźma, J. Morbitzer (red.), Nauki pedagogiczne w teorii i praktyce edukacyjnej (21 – 26) . Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej.
• Wojnar, I. (2000). Humanistyczne intencje edukacji. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
• Wojnar, I. (2016). Humanistyczne przesłanki niepokoju. Warszawa: Dom Wydawniczy ELIPSA.
• Wojnar, I., Piejka, A., Samoraj, M. (2008). Idee edukacyjne na rozdrożach XX wieku. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
• Wojnar, I. (2012b). Pedagogika niepokoju. Ruch Pedagogiczny, 3, I – VII.

Identifiers

DOI

10.5604/01.3001.0016.1657

Biblioteka Nauki

36420902