Szkoły realne w Polsce. Ideał wychowawczy i jego praktyczne wdrażanie w ujęciu historycznym

• Authors: Aleksandra Kujawska

Abstracts

PL

Od kilku lat w polskim krajobrazie edukacyjnym dostrzec można nowy typ szkoły – szkoły realne. Twórcy tego rodzaju placówek odnoszą się do idei XVIII-wiecznych szkół realnych, które koncentrowały się na „kształceniu w dziedzinach praktycznych, mających przydać się uczniom w życiu ”, a jednocześnie kształcenie „ma być zajmujące i interesujące dla uczniów ”. Jednak pomysłu tworzenia szkół realnych należy poszukiwać dwieście lat wcześniej, w epoce reformacji, w której powstały nowe koncepcje wychowania, w tym nowa koncepcja szkoły – szkoła realna. W artykule przedstawię ideał wychowawczy szkół realnych. Poddam analizie koncepcję szkół realnych, które powstawały w XVI wieku jako efekt nowego patrzenia na człowieka i sposób jego wychowania. Dokonam rekonstrukcji ideału wychowawczego i edukacyjnego oraz nakreślę wzorzec pedagogiczny utworzony przez twórców szkół realnych na terenie XIX-wiecznej Polski.

Keywords

PL

szkoła realna; edukacja; wychowanie; utylitaryzm

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie
• Journal: Studia z Teorii Wychowania
• Year: 2023
• Volume: XIV(1(42))
• Pages: 33-46

Dates

published

2023

Contributors

author

Aleksandra Kujawska

• Chrześcijańska Akademia Teologiczna w Warszawie

References

• Bartel, O. (1961). Filip Melanchton w Polsce. Odrodzenie i Reformacja w Polsce, 6, 73-90.
• Burda, B. (1999). Nowoczesne koncepcje pedagogiczne w zakresie szkolnictwa średniego na środkowym Nadodrzu w okresie wczesnonowożytnym (XVI-XVII wiek). Studia Zachodnie, 4, 73-83.
• Gofron, A. (2013). Dlaczego wartości i zasady w edukacji? Podstawy Edukacji, 6, 15-37.
• Konopnicka, M. (2019). Struktura społeczna i pochodzenie terytorialne uczniów Realschule w Sulechowie w latach 1787–1873 w świetle drugiej części księgi Sprawy szkolne z Archiwum Państwowego w Zielonej Górze. UR Journal of Humanities and Social Sciences, 4(13), 5-22.
• Kot, S. (1996). Historia wychowania. Od starożytnej Grecji do połowy wieku XVIII wieku. T. 1. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
• Luther, M. (1965). Do burmistrzów i rajców wszystkich miast w Niemczech, iż powinni zakładać i utrzymywać szkoły chrześcijańskie. W: S. Wołoszyn (wyb. i oprac.), Źródła do dziejów wychowania i myśli pedagogicznej, t. I: Od wychowania pierwotnego do końca XVIII stulecia (307-308). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Maciuszko, J. T. (2016). Piśmiennictwo protestanckie XVI wieku a zagadnienie wychowania. Studia z Teorii Wychowania, 3(16), 37-50.
• Mazur, P. (2012). Zarys historii szkoły. Kielce: Wyższa Szkoła Ekonomii, Turystyki i nauk społecznych w Kielcach.
• Miąso, J. (1963). Szkoły realne w Królestwie Polskim w okresie międzypowstaniowym, Rozprawy z Dziejów Oświaty 6, 93-123.
• Milerski, B. (1998). Kształcenie i reformacja. O pedagogicznych poglądach Marcina Lutra, Myśl Protestancka, 1, 28-35.
• Milerski, B. (2012). Pedagogiczne dziedzictwo protestantyzmu, Gdański Rocznik Ewangelicki, 6, 189-196.
• Nowicki, M. (2017). Edukacyjne dziedzictwo reformacji – w 500. Rocznicę wystąpienia Marcina Lutra. Biuletyn Historii Wychowania, 36, 141-146.
• Nowicki, M. (2019). Wartość wychowania w rodzinie luterańskiej w piśmiennictwie staropolskim XVI i XVII wieku. Studia Edukacyjne, 54, 103-122.
• Pelczar, R. (2022). Niższe szkoły realne w Galicji w latach 1842 –1873. Prace Historyczne, 149, 97-122.
• Rainko, E. (2017). Szkolnictwo zawodowe na ziemiach polskich do 1918 r. Studia Łomżyńskie, 27, 31-64.
• Tazbir, J. (1996). Filip Melanchton w pamięci Polaków. Odrodzenie i Reformacja w Polsce T. 40, 6-16.
• Würker, S. (2008). Myśl i praktyka edukacyjna niemieckich pietystów – poglądy i działalność Augusta Hermanna Frankego. Biuletyn Historii Wychowania, 24, 47-60.
• Zagrodzka, A. (2014). Vittorino da Feltre pedagog z XV wieku. Warszawa: Neriton.

Identifiers

DOI

10.5604/01.3001.0016.3422

Biblioteka Nauki

36399050