Prawne aspekty znaczenia badań lekarskich przy wydawaniu prawa jazdy osobom cierpiącym na choroby objawiające się utratą świadomości

• Authors: Michał Najman

Title variants

EN

Legal aspects of the importance of medical examinations in a procedure of obtaining a driving license by persons suffering from diseases which symptom is loss of consciousness

Abstracts

EN

Nowadays motorizing plays essential role in functioning of a significant part of society. It increases living comfort and money-making abilities. The legislator bearing in mind the importance of owning a vehicle allows to be a driver also for people with mental disorders. The aim of the article is to draw attention to the discrepancy between the importance of medical examinations, with particular reference to driver candidates with diseases which symptom is loss of consciousness, and the public perception of importance of these examination. The article presents the procedure of obtaining a driving license, with particular emphasis on the role of medical examination in this procedure. The whole is crowned with de lege ferenda postulates, indicating possible measures that could contribute to improving the existing legal standing

PL

Posiadanie własnego środka transportu jeszcze dekadę temu stanowiło symbol zamożności i prestiżu. Współcześnie zmotoryzowanie jest niezbędne dla funkcjonowania dla znacznej części społeczeństwa. Zwiększa to komfort życia oraz możliwości zarobkowe. Ustawodawca mając na względzie istotność posiadania własnego pojazdu zezwala na jego prowadzenie również osobom z zaburzeniami psychicznymi. Celem artykułu jest zwrócenie uwagi na rażącą rozbieżność pomiędzy znaczeniem badań lekarskich, ze szczególnym uwzględnieniem kandydatów na kierowców u których występują choroby objawiające się utratą świadomości, a społecznym postrzeganiem ich znaczenia. W artykule przedstawiona została procedura wydania prawa jazdy, ze szczególnym uwzględnieniem roli lekarzy w tym postępowaniu. Całość wieńczą postulaty de lege ferenda, wskazujące możliwe środki, jakie mogłyby przyczynić się poprawie istniejącego stanu prawnego.

Keywords

PL

prawo jazdy; badania lekarskie; zaburzenia psychiczne

EN

driving license; medical examination; mental disorders

• Publisher: Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim
• Journal: Studia Administracji i Bezpieczeństwa
• Year: 2023
• Volume: 15(15)
• Pages: 219-232

Dates

published

2023

Contributors

author

Michał Najman

• Uniwersytet Łódzki

References

• Baker M., Kale R., Menken M., The wall between neurology and psychiatry. Advances in neuroscience indicate it’s time to tear it down, “British Medical Journal” 2002, nr 324 (7352), s. 1468-1469.
• Bieniek G., Cywilnoprawna problematyka ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych na tle nowych uregulowań, „Przegląd Sądowy” 2004, nr 5, s. 38-64.
• David A., Nicholson T., Are neurological and psychiatric disorders different?, “British Journal of Psychiatry” 2015, 207 (5), s. 373-374.
• Echrlich E., Żywe prawo ludów Bukowiny,https://jbc.bj.uj.edu.pl/Content/368030/PDF/NDIGCZAS017172_1912_005.pdf.
• Informacja o wynikach kontroli NIK. Nadawanie uprawnień do kierowania pojazdami, kIN-4101-04-00/2014, Nr ewid. 149/2015/p/14/033/KIN, https://www.nik.gov.pl/plik/id,9633,vp,11884.pdf.
• Jackiewicz A., Państwo jako zagrożenie i gwarant wolności i praw jednostki, [w:] Jednostka a państwo na przestrzeni wieków, red. J. Radwanowicz-Wanczewska, Białystok 2008, s. 47-63.
• Kunysz J., Skuteczność prawa: (zagadnienia wybrane), „Administracja: Teoria, Dydaktyka, Praktyka” 2014, nr 2 (35), s. 67-93.
• Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych. Rewizja dziesiąta, t. I, Wydanie 2008, https://stat.gov.pl/Klasyfikacje/doc/icd10/pdf/ICD10TomI.pdf.
• Najman M., Criminal Law Response to Shamanism-Is Combating Immaterial Culture a Means to Civilisation Progress on the Example of Penal Code Regulations of the Central African Republic and the Democratic Republic of Congo?, “Religions” 2023, nr 14(1), https://doi.org/10.3390/rel14010023.
• Rubaszewska H., Ochrona danych osobowych w indywidualnej praktyce lekarskiej – na co zwracać uwag, „Via Medica” 2019, t. 4, 5, 6, s. 247-251.
• Stefaniuk M., Skuteczność prawa i jej granice, „Studia Iuridica Lublinensia” 2011, nr 16, s. 55-72.
• Świetlińska M., Badanie lekarskie na prawo jazdy online. Jak zrobić?, https://www.dziennikprawny.pl/pl/a/badanie-lekarskie-na-prawo-jazdy-online-jak-.
• Święcicki Ł., Gorostiza D., Przejawy zaburzeń psychicznych występujące w przebiegu chorób neurologicznych, „Neurologia po Dyplomie” 2018, nr 5, https://podyplomie.pl/neurologia/31148,przejawy-zaburzen-psychicznych-wystepujace-w-przebieguchorob-neurologicznych.
• Turbańska R., Determinanty zdrowotne zdolności osób do prowadzenia pojazdów silnikowych w ruchu drogowym (rozprawa doktorska), Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu Wydział Nauk o Zdrowiu, Poznań 2015, https://www.wbc.poznan.pl/Content/383012/index.pdf.
• Wrzecionko K., Nowe badania lekarskie dla kierowców? Nie ma zmiłuj – w tym przypadku stracisz prawo jazdy?, https://wrc.net.pl/kw-nowe-badania-lekarskie-dlakierowcow-nie-ma-zmiluj-w-tym-przypadku-stracisz-prawo-jazdy.
• Wystąpienie Pokontrolne NIK. P/20/030 Eliminowanie z ruchu drogowego kierujących pojazdami pod wpływem alkoholu lub środków odurzających, https://www.nik.gov.pl/kontrole/wyniki-kontroli-nik/pobierz,lol~p_20_030_202101271556541611759414~id3~01,typ,kj.pdf.
• Zieliński M., 200 zł za kilka minut badania to absurd. Każdy wyrabiający prawo jazdy musi je odbyć, https://autokult.pl/200-zl-za-kilka-minut-badania-to-absurd-przezktory-musi-i-bedzie-musial-przejsc-kazdy-kierowca,6809195817937025a.
• Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 5 grudnia 2022 r. w sprawie badań lekarskich osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami i kierowców (Dz. U. poz. 2503).
• Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (t.j. Dz. U. z 2023 r., poz. 622 ze zm.).
• Ustawa z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty (t.j. Dz. U. z 2015 r., poz. 464).
• Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 15 listopada 2019 r., (sygn. I ACa 116/19), LEX nr 2780966.
• Wyrok Sądu Rejonowego w Toruniu z 4 czerwca 2020 r., (sygn. II K 460/19), LEX nr 3069273.
• Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z 3 września 2020 r., sygn. akt III SA/Gd 271/20, LEX nr 3054561.
• Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z 30 listopada 2017 r. w sprawie II SA/Gl 819/17, LEX nr 2418529.
• Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie z dnia 17 marca 2015 r., II SA/Ol 28/15, LEX nr 1805423.
• https://badanianaprawojazdy.pl/.

Identifiers

DOI

10.5604/01.3001.0054.3181

Biblioteka Nauki

34571173