Jan Żabczyc – poeta nieznany? Szkic o życiu i twórczości wczesnobarokowego pisarza dworskiego

• Authors: Cecylia Galilej

Title variants

EN

Jan Żabczyc – an unknown poet? A sketch of life and writings of an early Baroque court poet

Abstracts

EN

The aim of this article is an attempt at popularizing Jan Żabczyc’s writings. Żabczyc was a very popular early Baroque court poet who nowadays seems to be unappreciated and lost among the great names of his times. He was well acclaimed in his lifetime, but since 18th century, when a change in literary tastes took place, his legacy started to sink into oblivion. There is not too much information concerning his life and activity in the critical works, those authors who mention him, however, regard his poems as works of high literary value, emphasizing one particular collection of his poems (Christmas carols) Symfonie anielskie. Żabczyc is best known for his carols, but he was also able to show literary skill in his other poems. Certainly his writings deserve to be discovered anew, and in effect appreciated again.

PL

Celem niniejszego artykułu jest próba popularyzacji twórczości Jana Żabczyca, XVII-wiecznego, dobrze wówczas znanego poety dworskiego, który dzisiaj należy do grona twórców pozostających w cieniu wielkich nazwisk epoki. Dużą popularność zdobył sobie już u współczesnych. Jednak od XVIII w. wraz ze zmianami gustów literackich, jego dorobek zaczyna iść w zapomnienie. Pomimo skąpych informacji o pisarzu i jego twórczości w opracowaniach naukowych, nawet krótkie wzmianki o poecie zawierają pochlebnie opinie o nim, akcentujące przede wszystkim dużą wartość jednego dzieła – Symfonii anielskich. To właśnie kolędy stały się najbardziej reprezentatywnym dla Żabczyca zbiorem, chociaż w innych poeta również potrafił zabłysnąć talentem. Z pewnością jego twórczość zasługuje na poznanie, a w efekcie na uznanie.

Keywords

EN

Baroque literature; composition of literary work; functions of language and literature; reception of literary work

PL

literatura baroku; kompozycja utworu literackiego; funkcje języka i literatury; recepcja dzieła literackiego

• Publisher: Akademia Zamojska
• Journal: Facta Simonidis
• Year: 2011
• Volume: 4
• Issue: 1
• Pages: 121-134

Dates

published

2011

Contributors

author

Cecylia Galilej

References

• Backvis C., Panorama poezji polskiej okresu baroku, Jelenia Góra 2003.
• Bokszczanin M., Kantyczka Chybińskiego. Z tradycji biblijnych i literackich kolędy barokowej, w: Literatura, komparatystyka, folklor, red. M. Bokszczanin, S. Frybes, E. Jankowski, Warszawa 1968.
• Brückner A., O literaturze rosyjskiej i naszym do niej stosunku, dziś i lat temu trzysta. Szkic literacki, Lwów-Warszawa 1906.
• Brückner A., Recenzje i sprawozdania (o „Symfoniach anielskich”), „Pamiętnik Literacki”, 28 (1931).
• Chrzanowski T., Wędrówki po Sarmacji europejskiej, Kraków 1988.
• Hartleb M., Początki poezji barokowej w Polsce, w: Studia staropolskie. Księga ku czci Aleksandra Brücknera, Kraków 1928.
• Hernas Cz., Barok, Warszawa 1998.
• Hernas Cz., W kalinowym lesie. U źródeł folklorystyki polskiej, t. 1, Warszawa 1965.
• Krzyżanowski J., U kolebki pastorałek, w: tegoż, Paralele. Studia z pogranicza literatury i folkloru, Warszawa 1977.
• Miazga T., Śpiewnik kościelny, cz. 1, Graz Austria 1985.
• Montusiewicz R., Perfiguracja Męki i adoracja Dzieciątka w utworach kolędowych Kaspra Twardowskiego, „Roczniki Humanistyczne”, 33 (1984), z. 1.
• Nieznanowski S., Barokowe kolędy polskie, w: Necessitas et ars. Studia staropolskie dedykowane Profesorowi Januszowi Pelcowi, red. B. Otwinowska, Warszawa 1993.
• Piszczkowski M., O „Symfoniach anielskich”, „Ruch Literacki”, 9 (1934), z. 1; „Ruch Literacki”, 20 (1979), z. 2.
• Piszczkowski M., Pisma Jana Żabczyca, Lwów 1937.
• Rudzka A., Kolędy i pastorałki od A do Z z nutami, Warszawa 2003.
• Siarczyński F., Obraz wieku panowania Zygmunta III, cz. 2, Lwów 1828.
• Tazbir J., Sarmatyzacja katolicyzmu XVII w., Warszawa 1975.
• Windakiewicz S., Poezja ziemiańska, Kraków 1938.

Identifiers

DOI

10.56583/fs.271

Biblioteka Nauki

26850670