Na hiszpańskiej ziemi. Rola i znaczenie misji dyplomatycznej Józefa hr. Potockiego w Madrycie po zakończeniu II wojny światowej – wybrane zagadnienia

• Authors: Michał Dworski

Abstracts

EN

The aim of the article is to present the significance and role of the diplomatic mission of Count Józef Potocki in Spain in the years 1944-1968. After the end of World War II the Spanish State recognized the legal Polish Government in London, whose representative on spanish soil was Józef Potocki. As the diplomatic representative of the Polish State in Exile, under the law of the Second Republic of Poland, he was head of the diplomatic mission in Madrid at the time when Poland was deprived of its independence. He represented pre-war Poland, which, in the face of German and Soviet aggression during World War II, and after geopolitical changes on the continent, had to remain in exile as a victim of the politics of force. The article presents selected areas of Józef Potocki’s activity in Spain. It describes the minister’s various social initiatives, his relations with the Spanish authorities, his activity on behalf of Poles in the country and in exile, and the characteristics of the functioning of the Polish colony in Spain organized around the legal Polish Legation in Madrid. 

PL

Celem artykułu jest przedstawienie znaczenia i roli misji dyplomatycznej hrabiego Józefa Potockiego w Hiszpanii w latach 1944-1968. Po zakończeniu II wojny światowej Państwo Hiszpańskie uznawało półoficjalnie legalny Rząd RP w Londynie, którego przedstawicielem na ziemi hiszpańskiej był Józef Potocki. Jako reprezentant Państwa Polskiego na uchodźstwie, na mocy prawa II RP, był szefem misji dyplomatycznej w Madrycie w czasie, gdy Polska została pozbawiona niepodległości. Reprezentował on niepodległą Polskę, która w obliczu agresji niemieckiej i sowieckiej w czasie II wojny światowej, a także po zmianach geopolitycznych na kontynencie, musiała pozostać na emigracji. W artykule zostały przedstawione wybrane obszary działalności Józefa Potockiego w Hiszpanii. Opisano poszczególne inicjatywy społeczne Ministra, jego relacje z władzami hiszpańskimi, aktywność na rzecz Polaków w kraju i na emigracji oraz charakterystykę funkcjonowania kolonii polskiej w Hiszpanii zorganizowanej wokół legalnego Poselstwa RP w Madrycie.

Keywords

EN

diplomacy; Count Józef Potocki; Spain; Polish Government in Exile; Legation of Poland in Madrid

PL

dyplomacja; hrabia Józef Potocki; Hiszpania; Rząd RP na uchodźstwie; Poselstwo RP w Madrycie

• Publisher: Instytut im. gen. Władysława Andersa
• Journal: Polonia Inter Gentes
• Year: 2020
• Issue: 1
• Pages: 77-100

Dates

published

2020

Contributors

author

Michał Dworski

• Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
• Centrum Analiz i Badań Historycznych, Instytut im. gen. Władysława Andersa

• https://orcid.org/0000000275059221

References

• Źródła archiwalne
• Archiwum Piotra hr. Potockiego w Madrycie
• Prasa
• Mr. Eden meets Polish Minister, „Dundee Evening Telegraph” 9.11.1936, s. 6.
• Nazi word is „Peace”, „Aberdeen Evening Express” 4.04.1939, s. 6.
• A letter from London, „Exeter and Plymouth Gazette” 6.04.1939, s. 11.
• Holidays as usual, „Sheffield Evening Telegraph” 4.04.1939, s. 7.
• Llegada de niños polacos a Barcelona, „La Vanguardia Española” 25.04.1946.
• „Polonia. Revista ilustrada” 1969, nr 96-97.
• W sprawie wojska, „Wiadomości” 20.07.1952, s. 2.
• Literatura
• Aguirre M.O., Mantero R.S., Entre la Historia y la Memoria, Fernando Maria Castiella y la Politica Exterior de España (1957-1969), Madrid 2007.
• Banaszek A., Polonia hiszpańska. Charakterystyka historyczno-społeczna, „Studia Polonijne” 22 (2001), s. 151-188.
• Bogdan M., Radio Madryt 1949-1955. Powstanie, organizacja oraz funkcjonowanie polskiej sekcji Radio Nacional de España w pierwszym okresie działalności, Warszawa 2011.
• Ciechanowski J.S., El reconocimiento por España del Gobierno de la República de Polonia en el exilio durante los años 1945-1968. Historia de un mito, w: Spain – India – Russia Centres, Borderlands and Peripheries of Civilisations. Anniversary Book Dedicated to Professor Jan Kieniewicz on His 80th Birthday, red. J.S. Ciechanowski, C. González Caizán, Warszawa 2018, s. 171-195.
• Ciechanowski J.S., General Anders and his contacts with Spain, w: General Władysław Anders. Soldier and the leader of the free Poles in exile, red. J. Pyłat, J. Ciechanowski, A. Suchcitz, London 2008, s. 193-206.
• Ciechanowski J.S., Las relaciones entre la Polonia comunista y la República española en el exilio. Razones políticas de la misión de Manuel Sánchez Arcas en Varsowia (1946-1950), „Ayer” 2007, nr 67, s. 49-79.
• Crespo A.P., Historia del Centro de Murcia de la Asociación Católica de Propagandistas (ACdP) De 1926-2011, Madrid 2013.
• Czajka M., Słownik biograficzny XX wieku, Warszawa 2004.
• Dębiński A., Odpowiedzialność – podstawa życia społecznego. O prof. Antonim Deryngu, „Gość Niedzielny” 23.03.2019, https://lublin.gosc.pl/doc/5415947.Odpowiedzialnosc-podstawa-zycia-spolecznego-O-prof-Antonim [dostęp: 14.01.2020].
• Dworski A., Akcja Niepodległościowa na Terenie Międzynarodowym 1945-1990. Hiszpania, „Polonia. Boletin Informativo de la colonia Polaca en Espana” 1995, nr 29.
• Dworski M., Na marginesie społeczności międzynarodowej. Relacje Hiszpanii frankistowskiej z Rządem Rzeczypospolitej Polskiej na Uchodźstwie w Londynie w latach 1945-1977, w: Historia i kultura Hiszpanii z perspektywy młodych hispanistów, red. M. Karkut, Lublin 2017.
• Eiroa M., Las relaciones de Franco con Europa Centro-Oriental (1939-1955), Barcelona 2001.
• Eiroa M., Pax Romana y los estudiantes católicos del este de Europa. Solidaridad y perspectivas de futuro, w: La internacional Católica. Pax Romana en la política europea de posguerra, red. G. Sánchez Recio, Madrid 2005.
• Studia polsko-hiszpańskie. Wiek XX, red. J. Kieniewicz, Warszawa 2004.
• Fernández Suárez L., Franco y su tiempo, t. 4, Madrid 1984.
• Grzybowski A., Tebinka J., Na wolność przez Lizbonę. Ostatnie okręty polskich nadziei, Warszawa 2018.
• Jakubowicz J., Droga życia i działalność dyplomatyczna Józefa Alfreda Hr. Potockiego (1895-1968), w: Ród Potockich w odmęcie historii (XVII-XX wiek), red. Z. Janeczek, Katowice 2010.
• Katelbach T., O zjednoczenie i legalizm. Ostatni akt życia publicznego Kazimierza Sosnkowskiego, Warszawa 2017.
• Libera P., Józef Łobodowski i polska audycja Radia Madryt (1949-1975), w: Polska a Hiszpania. Z dziejów koegzystencji dwóch narodów w XX wieku, red. M. Białokur, P. Jakóbczyk-Adamczyk, Łysomice–Opole 2012.
• Lobodowski J., Potocki. Polaco y Europeo, „Polonia. Revista ilustrada” 1969, nr 96-97.
• Łobodowski J., Tu mówi Madryt, „Zeszyty Historyczne” 1980, z. 54.
• Machcewicz P., Emigracja w polityce międzynarodowej, Warszawa 1999.
• Malinowski-Rubio M.P., Polacy w Hiszpanii, „Przegląd Polonijny” 1991, z. 2.
• Mielczarek A., Información y propaganda en „Polonia. Revista ilustrada” (1955-1969), publicación periódica de la colonia polaca en España, „Estudios Hispánicos” 2003, nr 11, s. 125-134.
• Polonesos a Barcelona: Un munt d’històries: l’acolliment de la ciutat als nens robats pels nazis, 1946-1956/Polacos en Barcelona, un montón de historias: la acogida de la ciudad a los niños robados por los nazis, 1946–1956/Polacy w Barcelonie, album historii. Polskie dzieci ukradzione przez nazistów pod opieką miasta, 1946-1956, Barcelona 2008.
• Radomski J.A., Demobilizacja Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie w latach 1945-1951, Kraków 2009.
• Różycki B., Polska ludowa wobec Hiszpanii frankistowskiej i hiszpańskiej transformacji ustrojowej 1945-1977, Warszawa 2015.
• Sękowski P., The care and assistance provided for Polish child refugees in Barcelona in the immediate Post-WW II Period, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Historyczne” 146 (2019), nr 3.
• Skibiński P., Państwo generała Franco. Ustrój Hiszpanii w latach 1936-1967, Kraków 2004.
• Stanek M., Sobczak E., Polacy i Polonia w Hiszpanii na przełomie XX i XXI wieku, „Studia Polonijne” 28 (2007), s. 215-241.
• Stefanicka A.M., Spieszmy z pomocą. Historia Towarzystwa Pomocy Polakom, Londyn 2016.
• Szklarska-Lohmanowa A., Potocki Józef Alfred, w: Polski słownik biograficzny, t. 28, red. E. Rostworowski, Wrocław 1985, s. 81-82.
• Tarka K., Emigracyjna dyplomacja. Polityka zagraniczna rządu RP na uchodźstwie 1945-1990, Warszawa 2003.
• Wyrwa T., Poselstwo R.P. w Madrycie w latach 1940-1944, „Zeszyty Historyczne” 1991, z. 95, s. 55-72.

Identifiers

DOI

10.56583/pig.514

Biblioteka Nauki

2177004