EN
The article focus on cultural, educational and sport organizations in the small town of Staszów, in the province of Kielce in the years 1918-1939. The article 108 of the Constitution of the March of 1921 gave the citizens of the Republic of Poland the right to form associations and unions. The Jewish population, irrespective of the political and social situation of Poland showed great interest in cultural, educational, religious, social and sports life in the twenties and thirties of the twentieth century across the whole region of Kielce and set up various associations, organizations and clubs. In 1921 Staszów had 8357 inhabitants, including 3629 (43.5 per cent) Poles, 4704 Jews (56.3 per cent) and the remaining 24 persons (0.3 per cent) were of other faiths. In the interwar period in Staszów three cultural associations were set up: Kultur- Liga, Biblioteka Perec, Towarzystwo Kursów Wieczorowych Dla Robotników and four sports clubs: „Jutrznia”, „Gwiazda-Sztern”, „Blütz” (Hakoah) and Makabi. These associations and clubs spread Jewish culture and developed sport among the Jewish inhabitants of Staszów in that period.
PL
W artykule omówiono organizacje kulturalne, oświatowe i sportowe w małym miasteczku Staszów w województwie kieleckim w latach 1918-1939. Artykuł 108 Konstytucji marcowej 1921 przyznał obywatelom RP prawo tworzenia związków i stowarzyszeń. Ludność żydowska, niezależnie od sytuacji politycznej i społecznej Polski, wykazywała duże zainteresowanie życiem kulturalnym, edukacyjnym, religijnym, społecznym i sportowym w latach dwudziestych i trzydziestych XX wieku na terenie całego regionu kieleckiego i zakładała różne stowarzyszenia, organizacje i kluby. W 1921 r. Staszów liczył 8357 mieszkańców, w tym 3629 (43,5 proc.) Polaków, 4704 Żydów (56,3 proc.), a pozostałe 24 osoby (0,3 proc.) innych wyznań. W okresie międzywojennym w Staszowie powstały trzy stowarzyszenia kulturalne: Kultur-Liga, Biblioteka Perec, Towarzystwo Kursów Wieczorowych dla Robotników oraz cztery kluby sportowe: „Jutrznia”, „Gwiazda-Sztern”, „Blütz” (Hakoah) i Makabi. Stowarzyszenia te i kluby szerzyły w tym okresie kulturę żydowską i rozwijały sport wśród żydowskich mieszkańców Staszowa.