Icchok Lejbusz Perec w polsko-żydowskiej prasie międzywojennej

• Authors: Monika Szabłowska-Zaremba

Title variants

EN

Icchok Lejbusz Peretz in the interwar Polish-Jewish press

Abstracts

EN

Icchok Lejbusz Peretz, classic of Yiddish literature, was a writer endowed with great poetic imagination, social and ethical sensitivity. In this article we will discuss the two issues: the first concerns the publication of his works in the Polish-Jewish press. In the mid-thirties of 20. century his stories and fairy tales for children were published in many magazines (“Izraelita”, “Głos żydowski”, “Nasz Przegląd”). The second issue concerns the memories, articles, sketches about Peretz by Szymon An-sky, Sholem Asch, Marc Chagall, Henry Kon, Moses Kanfer.

PL

Icchok Lejbusz Perec, klasyk literatury jidysz, był pisarzem obdarzonym wielką wyobraźnią poetycką, wrażliwością społeczną i etyczną. W niniejszym artykule omówimy dwie kwestie: pierwsza dotyczy publikacji jego prac w prasie polsko-żydowskiej. W połowie lat 30. XX wieku jego opowiadania i bajki dla dzieci ukazywały się w wielu czasopismach („Izraelita”, „Głos Żydowski”, „Nasz Przegląd”). Druga kwestia dotyczy wspomnień, artykułów, szkiców o Perecu autorstwa Szymona An-sky'ego, Szolema Ascha, Marca Chagalla, Henry’ego Kona, Mosesa Kanfera.

Keywords

EN

Icchok Lejbusz Perec; Polish-Jewish press; Izraelita; Głos Żydowski; Nasz Przegląd; fairy tales for children; memories

PL

Icchok Lejbusz Perec; prasa polsko-żydowska; „Izraelita”; „Głos Żydowski”; „Nasz Przegląd”; bajki dla dzieci; wspomnienia

• Publisher: Akademia Zamojska
• Journal: Studia Żydowskie. Almanach
• Year: 2015
• Volume: 5
• Issue: 5
• Pages: 103-118

Dates

published

2015

Contributors

author

Monika Szabłowska-Zaremba

References

• Adamczyk-Garbowska M., Podwaliny literatury jidysz, w: tejże, Odcienie tożsamości. Literatura żydowska jako zjawisko wielojęzyczne, Lublin 2004.
• Anski S., Wspomnienia o I. L. Perecu, „Opinia”, 1935, nr 17.
• Appenszlak J. „Nocą na starym rynku” Pereca w teatrze trupy wileńskiej, „Nasz Przegląd”, 1928, nr 282.
• Asz S., Moskwa, tłum. M. Tarnawski, Warszawa 1932.
• Belis S., Icchok Lejbusz Perec – niespokojny duch żydowskiej literatury, tłum. M. Friedman, w: I.L. Perec, Opowiadania chasydzkie i ludowe, tłum. M. Friedman, Wrocław 1997, s A. Kopciowski, Z dziejów rodziny Pereców w Zamościu, w: Ortodoksja–Emancypacja–ludności żydowskiej na ziemiach polskich w okresie rozbiorów, red. M. Adamczyk-Garbowska, K. Zieliński, Lublin 2003.
• Bienenstock M., Wspomnienia o Perecu, „Chwila”, 1919, nr 254.
• Bleiberg J., Perec i Wyspiański, odczyt Leon Finkelsztejna w Zw. Literatów Żydowskich, „Nasz Przegląd”, 1933, nr 2.
• Boy-Żeleński o teatrze żydowskim, „Nowy Dziennik”, 1928, nr 287, s. 3. [przedruk z „Kuriera Porannego z 24.10. recenzji tegoż autora Nocą na Starym Rynku I. L. Pereca].
• Boy-Żeleński o teatrze żydowskim, „Nowy Dziennik”, 1928, nr 287.
• Cała A., Żydowskie periodyki i druki okazjonalne w języku polskim, Warszawa 2005.
• Cholera [cd.], „Izraelita”, 1896, nr 20.
• Cholera [cd.], „Izraelita”, 1896, nr 21.
• Cholera [cd.], „Izraelita”, 1896, nr 22.
• Cholera [cd.], „Izraelita”, 1896, nr 23.
• Cholera [cd.], „Izraelita”, 1896, nr 24.
• Cholera, „Izraelita”, 1896, nr 19.
• Duda H., Z dziejów kontaktów słowiańsko-żydowskich. Polszczyzna listów Icchoka Lejbusza Pereca do narzeczonej, w: Ortodoksja, emancypacja, asymilacja; studia z dziejów ludności żydowskiej na ziemiach polskich w okresie rozbiorów, red. K. Zieliński, M. Adamczyk-Garbowska, Lublin 2003.
• Emanuel, Poeta – improwizator, „Dziennik Nowy”, 1920, nr 48.
• Finkelstein L., Laureaci nagrody Pereca, „Nasz Przegląd”, 1938, nr 134.
• Herbst L., Perec w anegdocie. Z okazji 17-tej rocznicy śmierci, „Nowy Dziennik”, 1932, nr 15.
• I.L. Perec, syn jego Lucjan i wnuk Janek, „Nasz Przegląd”, 1927, nr 333.
• Icchok L. Perec – Z powodu dwunastej rocznicy jego zgonu, „Nasz Przegląd”, 1927, nr 112.
• Jak wyszłam za mąż, wspomnienia mężatki, z żargonu przełożyła Sal. P., „Izraelita”, 1895, nr 40.
• Jak wyszłam za mąż, wspomnienia mężatki, z żargonu przełożyła Sal. P. [cd.], „Izraelita”, 1895, nr 41.
• Jak wyszłam za mąż, wspomnienia mężatki, z żargonu przełożyła Sal. P. [cd.], „Izraelita”, 1895, nr 42.
• Jak wyszłam za mąż, wspomnienia mężatki, z żargonu przełożyła Sal. P. [cd.], „Izraelita”, 1895, nr 43.
• Jałmużna. Opowiadanie urzędnika komitetu cholerycznego, „Izraelita”, 1897, nr 2 i nr 3.
• Kołodziejska Z., „Izraelita” (1866-1915). Znaczenie kulturowe i literackie czasopisma, Kraków 2014.
• Kon H., Z moich wspomnień o Perecu, „Nasz Przegląd”, 1929, nr 122.
• Lewin G., Wspomnienia o Perecu, tłum. z żydowskiego B., „Chwila”, 1925, nr 2117 i nr 2128. Lewin G., Wspomnienia o Perecu, tłum. z żydowskiego B., [przedruk], „Opinia”, 1935, nr 17.
• Löw Ch., Stanisław Wyspiański i Żydzi, „Miesięcznik Żydowski”, 1932, nr 7-8.
• Mark B., Wstęp, w: I.L. Perec, Wybór opowiadań, tłum. A. Dresnerowa, Wrocław-Kraków 1958.
• „Midrasz”, 2010, nr 5.
• Nomberg H.D., Rocznica Pereca, „Dziennik Nowy”, 1920, nr 48.
• Odezwa w sprawie Muzeum Pereca w Warszawie, „Nasz Przegląd”, 1930, nr 138.
• Peretz I., Dusza, tłum. Jerzy Ohr.[Ohrenstein], „Izraelita” 1895, nr 28.
• Prokop-Janiec E., Międzywojenna literatura polsko-żydowska jako zjawisko kulturowe i artystyczne, Kraków 1992.
• Shmeruk Ch., Hebrajska-jidysz-polska trójjęzyczna kultura żydowska, tłum. M. Adamczyk-Garbowska, „Cwiszn”, 2011, nr 1-2.
• Shmeruk Ch., Legenda o Esterce w literaturze jidysz i polskiej. Studium z dziedziny wzajemnych stosunków dwóch kultur i tradycji, tłum. M. Adamczyk-Garbowska, Warszawa 2000.
• Shmeruk Ch., Perec a literatura polska. Legenda o Esterce i jej echa w twórczości Opatoszu, Segałowicza i Imbera, w: tegoż, Legenda o Esterce w literaturze jidysz i polskiej. Studium z dziedziny wzajemnych stosunków dwóch kultur i tradycji, tłum. M. Adamczyk-Garbowska, Warszawa 2000.
• Spór. Mała powiastka dla dorosłych ludzi, „Izraelita” 1897, nr 3.
• Szabłowska-Zaremba M., Julian Tuwim o sobie samym i swojej poezji na łamach polsko-żydowskiego dziennika „Nasz Przegląd” (1923–1939), w: Żydowskie konteksty w twórczości Juliana Tuwima, red. M. Adamczyk-Garbowska, Lublin 2015.
• Szabłowska-Zaremba M., O polsko-żydowskich kontaktach literackich na łamach „Naszego Przeglądu” w latach 1918-1939, w: Naruszone granice kulturowe. O kondycji ludzkiej w dwóch przestrzeniach: polskiej i żydowskiej XX wieku, red. M. Szabłowska-Zaremba, B. Walęciuk-Dejneka, Lublin 2013.
• Szabłowska-Zaremba M., Polsko-żydowskie kontakty kulturalne w krakowskim „Nowym Dzienniku” 1918-1939, w: Galicia, Bukovina and Other Borderlands in Eastern and Central Europe. Essays on Interethnic Contacts and Multiculturalism, Jews and Slavs, Vol. 23, ed. W. Moskovich, R. Mnich, R. Tarasiuk, Jerusalem-Siedlce 2013.
• Szabłowska-Zaremba M., Żydzi w dramacie, dramat o narodzie – W nocy na Starym Rynku Icchoka Lejbusza Pereca, w: Żydzi w Zamościu i na Zamojszczyźnie. Historia. Kultura. Literatura.
• Szajn I, Bibliografia dzienników i czasopism żydowskich wydawanych w latach 1919-1939 w języku polskim, „Biuletyn Żydowskiego Instytutu Historycznego”, 1971, nr 2.
• W teatrze żydowskim, „Nasz Przegląd”, 1928, nr 296.
• Wczorajsze uroczystości ku czci I.L. Pereca. Pochód na cmentarz i odsłonięcie pomnika oraz przemówienie H.D. Nomberga, „Nasz Przegląd”, 1925, nr 109.
• Zangen B., I.L. Perec, w 20. rocznicę śmierci, „Chwila”, 1935, nr 5781.
• Żółkiewska A., Zamojskie lata Icchoka Lejbusza Pereca, w: Żydzi w Zamościu i na Zamojszczyźnie. Historia-kultura-literatura, red. W. Litwin, M. Szabłowska-Zaremba, S.J. Żurek, Lublin 2012.

Identifiers

DOI

10.56583/sz.487

Biblioteka Nauki

2116903