Powojenne procesy członków Jüdischer Ordnungsdienst w okupowanym Krakowie. Casus Dawida Lieblinga

• Authors: Alicja Jarkowska-Natkaniec

Title variants

EN

The post-war processes of members of the Jüdischer Ordnungsdienst in occupied Krakow. The case of David Liebling

Abstracts

EN

Goal of this article is to present activity of Judishe Ordnungsdienst, occupied by the Germans, Krakow in years 1940-1945. Within the scope there is organisation of OD in Jewish district of Kazimierz in 1940, in Krakow ghetto in 1941-1943 and in German concentration camp in Plaszow in 1942-1945. Main topic is preceded by analysis of OD history in Polish cities of Warsaw and Lodz, also occupied by the Germans. The other ghettos are used to present general situation of the organisation. It is also mentioned what happened with officers after the war through the prism of Polish law. Trials of OD officers took place on Special Criminal Court in Krakow in 1945-1947. The purpose of this article was also to present the post-war process of former members of the Jüdische Ordnungsdienst (OD) in occupied Krakow with particular regard to the case of David Lieblinga. The trial of accused Liebling, who was a member of the Jüdischer Ordnungsdienst and the Jewish Fighting Organization was held before the Special Criminal Court in Krakow on May 26, 1946. The allegations of collaborations have been rejected by the court.

PL

Celem artykułu jest przedstawienie działalności Judishe Ordnungsdienst (OD) okupowanego przez Niemców Krakowa w latach 1940-1945. W zakresie tematycznym mieści się organizacja OD w dzielnicy żydowskiej Kazimierz w 1940 r., w getcie krakowskim w latach 1941-1943 oraz w niemieckim obozie koncentracyjnym w Płaszowie w latach 1942-1945. Główny wątek poprzedzony jest analizą historii OD w polskich miastach Warszawie i Łodzi, również okupowanych przez Niemców. Pozostałe getta służą do przedstawienia ogólnej sytuacji organizacji. Opisano również, co działo się z funkcjonariuszami po wojnie przez pryzmat polskiego prawa. Procesy funkcjonariuszy OD toczyły się przed Specjalnym Sądem Karnym w Krakowie w latach 1945-1947. Celem niniejszego artykułu było również przedstawienie powojennego procesu byłych członków Jüdische Ordnungsdienst w okupowanym Krakowie, ze szczególnym uwzględnieniem sprawy Dawida Lieblinga. Proces oskarżonego Lieblinga, który był członkiem Jüdischer Ordnungsdienst i Żydowskiej Organizacji Bojowej, odbył się przed Specjalnym Sądem Karnym w Krakowie 26 maja 1946 roku. Zarzut kolaboracji został przez sąd odrzucony.

Keywords

EN

Judishe Ordnungsdienst; Kraków ghetto; Kraków Kazimierz; Kraków; Jewish Combat Organization; KL Płaszów; Dawid Liebling; collaboration; court

PL

Judishe Ordnungsdienst; getto Krakowie; krakowski Kazimierz; Kraków; Żydowska Organizacja Bojowa; KL Płaszów; Dawid Liebling; kolaboracja; sąd

• Publisher: Akademia Zamojska
• Journal: Studia Żydowskie. Almanach
• Year: 2014
• Volume: 4
• Issue: 4
• Pages: 97-114

Dates

published

2014

Contributors

author

Alicja Jarkowska-Natkaniec

References

• Bau J., Czas Zbeszczeszczenia. Wspomnienia z czasów drugiej wojny światowej, Tel Awiw 1990.
• Bednarek M. i in., Katalog wystawy Kraków czas okupacji 1939-1945, Kraków 2010.
• Bieberstein A., Zagłada Żydów, Kraków 1985.
• Bratko J., Gestapowscy. Kontrwiwiad-konfidenci-konspiratorzy, Kraków 1990.
• Chmielewski J., Likwidacja getta w Lublinie (marzec – kwiecień 1942 r.), „Studia Żydowskie. Almanach”, 4 (2014), nr 4.
• Chwalba A., Kraków w latach 1939-1945. Dzieje Krakowa, t. 5, Kraków 2002.
• Dziennik Ustaw RP, cz. I z 1943, nr 3, poz. 6 (Londyn), w: A.K. Kunert, Rzeczpospolita Polska Czasu Wojny. Dziennik Ustaw RP i Monitor Polski 1939-1945, Warszawa 1995.
• Engelking B., Leociak J., Getto warszawskie. Przewodnik po nieistniejącym mieście, Warszawa 2001.
• Finder G., Proces Szepsla Rotholca a polityka kary w następstwie Zagłady, „Zagłada Żydów. Studia i Materiały”, 2006, nr 2.
• Gądek L., Polska karząca 1939-1945, Warszawa 1988.
• Gombiński S., (Jan Mawult), Wspomnienia policjanta z warszawskiego getta, Warszawa 2010.
• Grabowski J., Finder G., Prusin A., Jewish Collaborators on Trial in Poland, 1944-1956, „Polin”, 20 (2008).
• Jakubowski G., Sądownictwo powszechne w Polsce w latach 1944-1950, Warszawa 2002.
• Kotarba R., Niemiecki obóz w Płaszowie 1942-1945, Warszawa 2009.
• Löw A., Roth M., Juden in Krakau unter deutscher Besatzung 1939 – 1945, Göttingen/Wallstein 2011.
• Mędykowski W., Wzorce kolaboracji żydowskiej w Kra¬kowie i okolicy, „Zagłada Żydów. Studia i Materiały”, 2006, nr 2.
• Pankiewicz T., Apteka w getcie krakowskim, Kraków 2012.
• Pasek A., Przestępstwa okupacyjne w polskim prawie karnym 1944-1956, Wrocław 2002.
• Podolska A., Służba Porządkowa w getcie warszawskim w latach 1940-1943, Warszawa 1996.
• Proces ludobójcy Amona Leopolda Goetha przed Najwyższym Trybunałem Narodowym, red. N. Blumental, Warszawa-Łódź-Kraków 1947.
• Przestępstwa sędziów i prokuratorów w Polsce w latach 1944-1956, red. W. Kulesza, A. Rzepiński.
• Trunk I., The Jewish Councils in Eastern Europe under Nazi Occupation, New York-London 1972.
• W trzecią rocznicę zagłady getta w Krakowie, red. M. Borwicz, N. Rost, J. Wulf, Kraków 1946.
• Węgrzyniak R., Sprawa Michała Weicherta, „Pamiętnik Teatralny”, 1997, z. 1-4 (181-184).
• Wóycicka Z., Przerwana żałoba. Polskie spory wokół pamięci nazistowskich obozów koncentracyjnych i zagłady 1944- 1950, Warszawa 2009.
• Wroński T., Kronika okupowanego Krakowa, Kraków 1974.
• Zimmerer K., Zamordowany świat. Losy Żydów w Krakowie 1939-1945, Kraków 2004.

Identifiers

DOI

10.56583/sz.549

Biblioteka Nauki

2116946