The Art of Compromise: The Human Figure in Eastern European Synagogue Decoration

• Authors: Eugeny Kotlyar

Abstracts

PL

Argumenty przeciwko przedstawianiu człowieka, wysuwane przez judaizm normatywny wobec praktyk artystycznych, opierają się na drugim przykazaniu. Jednak zasada hiddur micwa, kładąca nacisk na służenie Bogu „na wszelkie sposoby godne Jego świętości”, doprowadziła do powstania misternych dekoracji synagogalnych, które miały wzmagać zachwyt przed Panem. Ta rozbieżność wyraźnie uwidacznia się w malowidłach ściennych synagog wschodnioeuropejskich, gdzie tradycje aszkenazyjskie zetknęły się z duchową tajemnicą sztetla, tworząc nowe graficzne interpretacje Tory, midraszy i lokalnego folkloru. Ludzkie wyobrażenia Szechiny, Mosziacha, kohanim, prostych Żydów i metafor cnót stały się centralnym elementem symbolicznego wyobrażenia wszechświata, uduchowienia przestrzeni i wzmożenia koncentracji podczas modlitwy. Czyniono to jednak dość oryginalnie, co wskazuje na dążenie malarzy do unikania postaci ludzkich. Do typowych motywów antropomorficznych należą wizerunki rąk, małe postacie ludzkie, ledwie zarysowane sylwetką lub schematem, a także nieliczne duże, o „rozpływających się formach” i rozmazanych rysach twarzy. Ludowe bestiarium wyrażało podtekst dydaktyczny, rytualny lub eschatologiczny, gdzie ludzie „przez maski zwierząt i ptaków patrzą ludzkimi oczami” (El Lissitzky). Taktyka ta przynosiła potężne efekty artystyczne, przekształcając przestrzeń fizyczną w mistyczną esencję dostępną dla wewnętrznego postrzegania zgromadzonych. Na podstawie zachowanych dokumentów tekstowych i fotografii w artykule przeanalizowano ogólną typologię, ikonografię oraz konkretne przypadki tych obrazów.

EN

Arguments against human representation, leveled by normative Judaism at artistic practice, are based on the Second Commandment. Yet the principle of hiddur mitzvah, em-phasizing serving God “in all ways befitting His Holiness,” led to elaborate synagogue decoration supposed to intensify awe before the Lord. This discrepancy is clearly instantiated in Eastern European synagogue wall paintings, where Ashkenazi traditions met the spiritual mystery of the shtetl to produce new graphic renditions of Torah, midrashim, and local folklore. Humanly imaged Shekhinah, Moshiach, kohanim, simple Jews, and metaphors for the virtues became central in symbolically imag-ing the universe, spiritualizing space and intensifying concentration during prayer. But this was done rather originally, indicating the painters’ attempt to avoid human figures. Com-mon anthropomorphic motifs include images of hands, small-scale human figures barely silhouetted or schematized, and the few large-scale ones with “dissolving forms” and smudged facial features. The populous bestiary expressed the didactic, ritual, or eschato-logical subtext, where people “through animal and bird masks gaze with human eyes” (El Lissitzky). These tactics produced powerful artistic effects, turning physical space into a mystical essence available to the congregation’s inner beholding. Based on surviving text documents and photographs, the article studies general typol-ogy, iconography, and specific instances of these images.

Keywords

EN

Jewish folklore; symbolism; the universe; synagogues; normative Judaism; Judaic art; prayer; artistic analysis; Torah; Ashkenazi tradition

PL

folklor żydowski; symbolizm; wszechświat; synagogi; judaizm normatywny; sztuka judaistyczna; modlitwa; analiza artystyczna; Tora; tradycja aszkenazyjska

• Publisher: Akademia Zamojska
• Journal: Studia Żydowskie. Almanach
• Year: 2013
• Volume: 3
• Issue: 3
• Pages: 13-27

Dates

published

2013

Contributors

author

Eugeny Kotlyar

References

• Fishof I., Written in the stars. Art and symbolism of the Zodiac, Jerusalem 2001.
• Freud S., Der Mann Moses und die Monotheistische Religion: drei Abhandlungen. Amsterdam 1939.
• Gellis A.I., Majesty and glory. Synagogues in the Land of Israel. Jerusalem 2011.
• Huberman I., Living symbols. Symbols in Jewish art and tradition, Tel Aviv 1996.
• Khaimovich B., The Jewish bestiary of the 18th century in the dome mural of the Khodorow Synagogue, in: Jews and Slavs, vol. 7: Jews and Eastern Slavs: essays on intercultural relations, ed. W. Moskovich, L. Finberg, M. Feller, Jerusalem-Kiev 2000.
• Levi I., The synagogue. Its history and function, London 1963.
• Loukomski G.K., Jewish art in European synagogues, London 1947.
• Piechotka M., Piechotka K., Heaven’s gates. Wooden Synagogues in the territories of the former Polish-Lithuanian Commonwealth, Warszawa 2004.
• Piechotkowie M. i K., Bramy nieba. Bóżnice murowane na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej, Warszawa 1999.
• Rodov I., The Eagle, its twin heads and many faces: synagogue chandeliers surmounted by double-headed eagles, «Studia Rosenthaliana», 37 (2004).
• Rupeikiene M., A disappearing heritage: the synagogue architecture of Lithuania, Vilnius 2008.
• Sabar Sh., Synagogue interior decoration and the Halakhah, Synagogues without Jews and the communities that built and used them, ed. R. Dorfman, B.-Z. Dorfman, Philadelphia 2000.
• Strosberg E., The human figure and Jewish culture, New York-London 2009.
• «Вісник Харківської державної академії дизайну і мистецтв», Харків 2010, № 8 (Сходознавчі студії. Вип. 3 «Єврейське мистецтво і український контекст. Обрії традиційної художньої культури»), c. 6.
• Жолтовский П.Н., Памятники еврейского искусства, «Декоративное искусство СССР», Москва 1966, № 9.
• Жолтовський П., Вибрані праці: у 3 томах, t. 1: Umbra vitae: Спогади. Листування. Додатки, гол. О.О. Савчук, Харків 2013.
• Котляр E., Росписи синагог Северной Буковины в контексте вос- точноевропейской традиции, «Judaica Ukrainiсa». Peer-reviewed annual journal in Jewish Studies, ed. V. Chernoivanenko, vol. 1, Kiev 2012.
• Котляр Е., Иудаика Павла Жолтовского, «Егупець». Художньо-публіцистичний альманах, Київ 2011, № 20.
• Котляр Є., Зникаюча містерія. Розписи львівської синагоги, «Образотворче мистецтво», Київ 2008, № 2.
• Лисицкий Л., Воспоминания о могилевской синагоге (Канцедикас А. Талант, обращенный в будущее: К 100-летию со дня рождения Э. Лисицкого), 1990, № 7.
• Лифшиц Ю., Две неизвестные коллекции по истории материальной культуры евреев восточной Европы, «История евреев на Украине и в Белоруссии: Экспедиции. Памятники. Находки», Вып. 2, сост. В. Лукин, Б. Хаймович, В. Дымшиц, Санкт-Петербург 1994.
• Наркис Б., О зоокефальном феномене в средневековых ашкеназских манускрипта, «Еврейское искусство в европейском контексте», под ред. И. Родова, Иерусалим-Москва 2002.
• Урицкая Л.Б., Якерсон С.М., Еврейские сокровища Петербурга. Ашкеназские коллекции Российского этнографического музея, Санкт-Петербург 2009.
• Хаймович Б., «Дело рук наших для прославления». Росписи синагоги Бейт Тфила Беньямин в Черновцах: изобрази- тельный язык еврейского мастера, Киев 2008.
• Хаймович Б., Еврейское народное искусство южной Подолии, «100 еврейских местечек Украины: Подолия», Вып. 2, Санкт-Петербург 2000.
• Хаймович Б., Подольское местечко: пространство и формы, «100 еврейских местечек Украины: Подолия», Исторический путеводитель, cост. В. Лукин, Б. Хаймович, Изд. 2, Иерусалим-СПб 1998.

Identifiers

DOI

10.56583/sz.554

Biblioteka Nauki

2117177