Polityka niemieckich władz okupacyjnych wobec ludności żydowskiej Generalnego Gubernatorstwa w publicystyce „Gońca Krakowskiego”

• Authors: Sebastian Piątkowski

Title variants

EN

“Goniec Krakowski” about the German Occupational Authorities Policy towards the Jewish Population of General Government

Abstracts

EN

„Goniec Krakowski”, a newspaper issued in the General Government by the German occupational authorities for the Polish population (1939-1945), had a strongly anti-Jewish character. The language of many articles was primitive and brutal, as well as full of lies, distortions and insults. This anti-Jewish propaganda was based on an old conspiracy theo-ry, knowing from infamous Protocols of the Elders of Zion: Jews seeking to control the world economy, politics and culture. The subsequent stages of the German policy toward the Jews was justified by need of ‘liberation’ of Poles from the Jewish domination. One could find articles related to forced labor, restrictions on economic activities, measures of repression toward Jews; much attention was also paid to anti-Jewish agitation among the Poles. On the other hand, the mass extermination of Jews has been completely omitted by the newspaper.

PL

„Goniec Krakowski”, gazeta wydawana w Generalnym Gubernatorstwie przez niemieckie władze okupacyjne dla ludności polskiej (1939-1945), miała charakter zdecydowanie antyżydowski. Język wielu artykułów był prymitywny i brutalny, a także pełen kłamstw, przeinaczeń i obelg. Ta antyżydowska propaganda opierała się na starej teologii spiskowej, znanej z niesławnych Protokołów Starszych Syjonu: Żydzi dążą do opanowania światowej gospodarki, polityki i kultury. Kolejne etapy niemieckiej polityki wobec Żydów uzasadniano potrzebą „wyzwolenia” Polaków spod żydowskiej dominacji. Można było znaleźć artykuły dotyczące pracy przymusowej, ograniczenia działalności gospodarczej, represji wobec Żydów; wiele uwagi poświęcano też antyżydowskiej agitacji wśród Polaków. Z drugiej strony, masowa eksterminacja Żydów została całkowicie pominięta w gazecie.

Keywords

EN

anti-Semitism; Goniec Krakowski; General Government; Krakow; Nazi propaganda; Zionism; Protocols of the Elders of Zion; repressions; forced labor; anti-Jewish agitations; extermination; Holocaust

PL

antysemityzm; „Goniec Krakowski”; Generalne Gubernatorstwo; Kraków; propaganda nazistowska; syjonizm; Protokoły Starszych Syjonu; represje; praca przymusowa; agitacje antyżydowskie; eksterminacja; holokaust

• Publisher: Akademia Zamojska
• Journal: Studia Żydowskie. Almanach
• Year: 2013
• Volume: 3
• Issue: 3
• Pages: 59-76

Dates

published

2013

Contributors

author

Sebastian Piątkowski

References

• obozów żydowskich, „Goniec Krakowski”, 19.12.1940, nr 295.
• Akcja przesiedleńcza we Lwowie, „Goniec Krakowski”, 12-13.07.1942.
• Aryzacja handlu w Bochni, „Goniec Krakowski”, 25-26.01.1942.
• Bandyci postrzelili dwie osoby, „Goniec Krakowski”, 13.09.1940, nr 213.
• Bezczelni synalkowie, „Goniec Krakowski”, 28.07.1940, nr 173.
• Białystok po zajęciu przez wojska niemieckie, „Goniec Krakowski”, 5.07.1941, nr 155.
• Były żydowski kupiec – oszustem, „Goniec Krakowski”, 31.07.1940, nr 175.
• Chwalba A., Dzieje Krakowa. Kraków w latach 1939-1945, Kraków 2002.
• Cieślak T., Z historii niemieckiej prasy w języku polskim, cz. 1: „Goniec Krakowski” (27 X 1939 – 18 I 1945), „Rocznik Historii Czasopiśmiennictwa Polskiego”, 1969, z. 4.
• Czerwiński M., Propaganda antyżydowska w polskojęzycznej prasie niemieckiej Generalnego Gubernatorstwa, „Przegląd Zachodniopomorski”, 10 (1995), z. 4.
• Czterej zbrodniarze skazani na śmierć, „Goniec Krakowski”, 28.02.1941, nr 49.
• Czy Kasprzycki nadawał się na ministra?, „Goniec Krakowski”, 14.01.1941, nr 10.
• de Michelis C.G., The Non-Existent Manuscript. A Study of the Protocols of the Sages of Zion, Lincoln 2004.
• Dobek-Ostrowska B., Fras J., Ociepka B., Teoria i praktyka propagandy, Wrocław 1999.
• Dobroszycki L., Die legale polnische Presse im Generalgouvernement 1939-1945, München 1977.
• „Dyrektor czarnej giełdy” i ska przed sądem, „Goniec Krakowski”, 24-26.05.1942.
• Dwaj Żydzi skazani za fałszywe oskarżenie, „Goniec Krakowski”, 22.12.1940, nr 298.
• Dzielnica żydowska w Kielcach, „Goniec Krakowski”, 10.04.1941, nr 84.
• Engelking B., Grabowski J., „Żydów łamiących prawo należy karać śmiercią!”. „Przestępczość” Żydów w Warszawie 1939-1942, Warszawa 2010.
• Ewakuacja Żydów z Krakowa, „Goniec Krakowski”, 31.07.1940, nr 175.
• Głowiński T., O nowy porządek europejski. Ewolucja hitlerowskiej propagandy politycznej wobec Polaków w Generalnym Gubernatorstwie 1939-1945, Wrocław 2000.
• Grabowski J., Propaganda antyżydowska w Generalnej Guberni 1939-1945, „Zagłada Żydów. Studia i Materiały”, 6 (2010).
• Hera J., Konkurs na sztukę antytyfusową, „Pamiętnik Teatralny”, 46 (1997).
• Jarowiecki J., Prasa „gadzinowa” czy prasa „jawna”, „Zeszyty Prasoznawcze”, 37 (1994), z. 1-2.
• Jarowiecki J., Prasa w Polsce w latach 1939-1945, w: J. Jarowiecki, J. Myśliński, A. Notkowski, Historia prasy polskiej, t. 4: Prasa polska w latach 1939-1945, Warszawa 1980.
• Jędrzejów zmienił oblicze, „Goniec Krakowski”, 13.04.1940, nr 84.
• Kalwaria – przykład dla wielu!, „Goniec Krakowski”, 17.07.1940, nr 163.
• Kara śmierci za opuszczenie dzielnicy żydowskiej, „Goniec Krakowski”, 14.03.1942.
• Kara śmierci za opuszczenie dzielnicy żydowskiej, „Goniec Krakowski”, 17.03.1942.
• Kara śmierci za opuszczenie dzielnicy żydowskiej, „Goniec Krakowski”, 18.03.1942.
• Kiełboń J., Migracje ludności w dystrykcie lubelskim w latach 1939-1944, Lublin 1995.
• Kiełkowski R., Zlikwidować na miejscu! Z dziejów okupacji hitlerowskiej w Krakowie, Kraków 1981.
• Kołtunowski P., Strategia propagandy hitlerowskiej w Generalnej Guberni na podstawie „Kra-kauer Zeitung”. Studium historyczno-filologiczne, Lublin 1990.
• Król C., Propaganda i indoktrynacja narodowego socjalizmu w Niemczech 1919-1945. Studium organizacji, treści, metod i technik masowego oddziaływania, Warszawa 1999.
• Książki z ghetta do Biblioteki Państwowej, „Goniec Krakowski”, 15.07.1943.
• Kula H.M., Propaganda współczesna. Istota – właściwości, Toruń 2005.
• „Kwarantanna”, „Goniec Krakowski”, 11.09.1942.
• Larsson G., Protokoły mędrców Syjonu. Prawda czy fałsz?, Warszawa 1997.
• Lublin powrócił do normalnego życia, „Goniec Krakowski”, 9.04.1940, nr 82.
• Ludność rozprawia się z żydowskimi paskarzami, „Goniec Krakowski”, 3.04.1940, nr 77.
• Masoneria narzędziem w rękach Żydów, „Goniec Krakowski”, 31.10.1939, nr 4.
• Mąka w… synagodze, „Goniec Krakowski”, 8.12.1939, nr 34.
• Miasto Lwów, „Goniec Krakowski”, 2.07.1941, nr 152.
• Napad na starą żydówkę, „Goniec Krakowski”, 30.07.1940, nr 174.
• Napad rabunkowy na trzech Żydów, „Goniec Krakowski”, 16.08.1941, nr 191.
• Niemiecka policja zaprowadza porządek we Wschodniej Galicji, „Goniec Krakowski”, 12.08.1941, nr 187.
• Nowa dzielnica żydowska w Warszawie, „Goniec Krakowski”, 20.10.1940, nr 245.
• Obowiązek zgłoszenia majątku żydowskiego w Generalnym Gubernatorstwie, „Goniec Krakowski”, 1.02.1940, nr 26.
• Obrabowali Żydów na drodze, „Goniec Krakowski”, 25.06.1941, nr 146.
• Obrabowanie rodziny żydowskiej, „Goniec Krakowski”, 25.08.1940, nr 197.
• Odżydzenie gospodarki drzewnej Generalnego Gubernatorstwa, „Goniec Krakowski”, 27.02.1941, nr 48.
• Odżydzenie i rozwój rzemiosła polskiego, „Goniec Krakowski”, 8.01.1940, nr 5.
• Odżydzenie księgarstwa polskiego, „Goniec Krakowski”, 28.04.1940, nr 97.
• Ograniczenia przy przekraczaniu granic żydowskiej dzielnicy mieszkaniowej, „Goniec Krakowski”, 25.01.1941, nr 20.
• Oznaczanie sklepów niemieckich, polskich i żydowskich, „Goniec Krakowski”, 9.12.1939, nr 35.
• Pankowicz A., Kraków na szpaltach „Gońca Krakowskiego” 1939-1945. Bibliografia zawartości, „Kraków i Ziemia Krakowska 1939-1945. Zeszyty Historyczne”, cz 1, 1988, z. 1-2; cz. 2, 1989, z. 3.
• Piątkowski S., Prasa gadzinowa Generalnego Gubernatorstwa jako nośnik propagandy antyży-dowskiej (casus „Gońca Krakowskiego”), w: Propaganda w systemach demokratycznych i niedemokratycznych, red. J. Wołoszyn, Lublin 2015.
• Polska Melpomena w rękach żydowskich „bożków”, „Goniec Krakowski”, 23-24.12.1939, nr 48.
• Przepustki do dzielnicy żydowskiej, „Goniec Krakowski”, 27.11.1940, nr 276.
• Przymus pracy dla ludności żydowskiej trwać będzie dwa lata, „Goniec Krakowski”, 10.01.1940, nr 7.
• Przymus pracy dla ludności żydowskiej, „Goniec Krakowski”, 5.01.1940, nr 4.
• Pufelska A., Die „Judäo-Kommune”. Ein Feinbild in Polen. Das polnische Selbstverständnis im Schatten des Antisemitismus 1939-1948, Paderborn 2007.
• Reorganizacja cechu kuśnierzy w Krakowie, „Goniec Krakowski”, 26.07.1940, nr 171.
• Rozbudowa ruchu spółdzielczego, „Goniec Krakowski”, 27.07.1940, nr 172.
• Specjalne dorożki dla Żydów w Lublinie, „Goniec Krakowski”, 10.04.1941, nr 84.
• Spis majątków żydowskich, „Goniec Krakowski”, 17.02.1940, nr 39.
• Strzeżmy się żebraków i Żydów, „Goniec Krakowski”, 25-26.05.1941, nr 172.
• Śladami kampanii na Wschodzie. Wrażenia z podróży po drugiej stronie Sanu, „Goniec Krakowski”, 6.08.1941, nr 182.
• Tandeta, „Goniec Krakowski”, 28.09.1940, nr 226.
• Tazbir J., Protokoły mędrców Syjonu. Autentyk czy falsyfikat, Warszawa 2004.
• Ucieczka zbankrutowanych władców, „Goniec Krakowski”, 29.12.1939, nr 51.
• Utworzenie dzielnic niemieckiej i żydowskiej w Warszawie, „Goniec Krakowski”, 16.10.1940 nr 241.
• Utworzenie dzielnicy żydowskiej w Samborze, „Goniec Krakowski”, 7.03.1942.
• Wędrówka Żydów krakowskich, „Goniec Krakowski”, 23.08.1940, nr 195.
• Więzienie dla żydowskich paskarzy, „Goniec Krakowski”, 24.02.1940, nr 43.
• Wojtasik L., Psychologia propagandy politycznej, Warszawa 1986.
• Wokół problemu wysiedlenia Żydów z Krakowa, „Goniec Krakowski”, 2.02.1941, nr 27.
• Woźniakowski K., Jawne piśmiennictwo Generalnego Gubernatorstwa (1939-1945) wobec tradycji literatury polskiej, „Ruch Literacki”, 1996, z. 1.
• Woźniakowski K., Niemiecka polskojęzycz-na prasa „gadzinowa” czasów II wojny światowej 1939-1945 (próba syntetycznego spojrzenia), „Studia Bibliologiczne Akademii Świętokrzyskiej”, 8 (2004).
• Woźniakowski K., W kręgu jawnego piśmiennictwa literackiego Generalnego Gubernatorstwa (1939-1945), Kraków 1997.
• Wójcik W., „Goniec Krakowski” a „Nowy Głos Lubelski”, w: Prasa lubelska. Tradycje i współczesność, red. J. Jarowiecki i in., Lublin 1986.
• Wójcik W., Gadzinówka „Goniec Krakowski” 1939-1945, „Kwartalnik Historii Prasy Polskiej”, 1981, nr 3.
• Wójcik W., Prasa gadzinowa Generalnego Gubernatorstwa (1939-1945), Kraków 1988.
• Wpływy ekonomiczne Żydów w Polsce ostatniego XX-lecia, „Goniec Krakowski”, 13.01.1940, nr 10.
• Wygarbowali Salomonka, „Goniec Krakowski”, 27.05.1942.
• Wyrok na sprawców przestępstw dewizowych, „Goniec Krakowski”, 8.04.1941, nr 82.
• Wyroki śmierci na Żydów za opuszczenie dzielnicy, „Goniec Krakowski”, 18.12.1941, nr 297.
• Wysiedlenie Żydów z Krakowa, „Goniec Krakowski”, 8.08.1940, nr 182.
• Wysiedlenie Żydów z Radomia, „Goniec Krakowski”, 8.12.1940, nr 286.
• Wysiedlenie Żydów z terenu m. Krakowa, „Goniec Krakowski”, 6.12.1940, nr 284.
• Wytyczne w akcji wysiedlania Żydów, „Goniec Krakowski”, 18.08.1940, nr 191.
• Zamknięcie warszawskiego ghetta, „Goniec Krakowski”, 20.11.1939, nr 20.
• Złapany w czasie ucieczki, „Goniec Krakowski”, 23.06.1943.
• Zmniejszenie getta warszawskiego, „Goniec Krakowski”, 27.10.1940, nr 251.
• Żydek w roli niefortunnego oskarżyciela, „Goniec Krakowski”, 21-22.06.1942.
• Żydom nie wolno używać kolei w Generalnym Gubernatorstwie, „Goniec Krakowski”, 8.02.1940, nr 31.
• Żydowska bezczelność spotkała się z surową karą, „Goniec Krakowski”, 20.12.1939, nr 45.
• Żydowska ofensywa, „Goniec Krakowski”, 17.04.1940, nr 87.
• Żydowski element wyeliminowany, „Goniec Krakowski”, 22.02.1940, nr 41 [2].
• Żydzi musza nosić białe opaski, „Goniec Krakowski”, 21.11.1939, nr 21.
• Żydzi przy uczciwej pracy, „Goniec Krakowski”, 15.02.1940, nr 37.
• Żydzi w Krakowie sto lat temu, „Goniec Krakowski”, 10.11.1939, nr 12.
• Żydzi wzniecili pożar 9-ciu domów, „Goniec Krakowski”, 3.10.1940, nr 230.

Identifiers

DOI

10.56583/sz.557

Biblioteka Nauki

2117281