Żydzi amazońscy w Peru. Zarys problematyki, cz. I

• Authors: Maryla Skałczyńska-Falczyńska

Title variants

EN

The Amazonian Jews in Peru. Outline of Problems, Part I

Abstracts

EN

The article is an attempt to present the context and the contemporary process of creating a Jewish community in Iquitos, Peru. The term “Amazonian Jews” refers to mostly descendents of 19th century Moroccan Jewish adventurers, traders and tappers who came to the Amazon jungle during the rubber boom of the 1880s. Thought the community has passed through generations of intermarriage and its religious practices have been influenced by Catholicism and animistic Amazonian religions still preserves a strong sense of Jewish-ness. Despite the extreme isolation the descendents of the Moroccan Jews have kept up some Jewish traditions and made several attempts to sustain a fragile community. The Jews from Iquitos like other dispersed communities which refer to the Jewish roots, attempt to build their identity through the revitalization of their connections with the Jewish community.

PL

Artykuł jest próbą przedstawienia kontekstu i współczesnego procesu tworzenia społeczności żydowskiej w Iquitos w Peru. Termin „Żydzi amazońscy" odnosi się głównie do potomków XIX-wiecznych marokańskich żydowskich poszukiwaczy przygód, handlarzy i plantatorów, którzy przybyli do amazońskiej dżungli w okresie boomu kauczukowego w latach 80. XIX wieku. Mimo że społeczność ta przechodziła przez pokolenia małżeństw mieszanych, a jej praktyki religijne były pod wpływem katolicyzmu i animizmu, religie amazońskie nadal zachowują silne poczucie żydowskości. Pomimo skrajnej izolacji potomkowie marokańskich Żydów zachowali niektóre tradycje żydowskie i podjęli kilka prób podtrzymania kruchej społeczności. Żydzi z Iquitos, podobnie jak inne rozproszone społeczności, które odwołują się do żydowskich korzeni, próbują budować swoją tożsamość poprzez rewitalizację związków ze społecznością żydowską.

Keywords

EN

Peru; Latin America; South America; Jewish traditions; Jews of Iquitos; national identity; Jewish community; Amazon Jews

PL

Peru; Ameryka Łacińska; Ameryka Południowa; tradycje żydowskie; Żydzi z Iquitos; tożsamość narodowa; społeczność żydowska; Żydzi amazońscy

• Publisher: Akademia Zamojska
• Journal: Studia Żydowskie. Almanach
• Year: 2013
• Volume: 3
• Issue: 3
• Pages: 159-193

Dates

published

2013

Contributors

author

Maryla Skałczyńska-Falczyńska

References

• Delgado J., Hispanoamerica en el siglo XX, t. 18, Madrid 1992.
• Gilson Miller S., „Kippur on the Amazon, Jewish Emigration from Northern Morocco in the Late Nineteenth Century”, in: History & culture in the modern era, ed. H. E. Goldberg, the USA 1991.
• Grad J., Etos, w: Słownik etnologiczny, terminy ogólne, red. Z. Staszczak, Warszawa-Poznań 1987.
• Kula M., Region andyjsko-indiański, w: Dzieje Ameryki Łacińskiej, t. 3: 1930-1975/1980, red. R. Stemplowski, Warszawa 1983.
• Luna L.E., Vegetalismo. Shamanism among the Mestizo Population of the Peruvian Amazon, Stockholm 1986 (Acta Universitatis Stockholmiensis. Stockholm Studies in Comparative Religion, 27).
• Madrid R.L., The rise of ethnic politics in Latin America, New York 2012.
• Marks A., Marrano as metaphor: the Jewish presence in French writing, the USA 1996.
• Marzal M.M., SJ, Categorias y numeros en la religion del Peru hoy, in: La religion en el Peru al filo del milenio, comp. M. Marzal, C. Romero, J. Sanchez, Lima 2002.
• Raimondi A., Apuntes sobre la provincia litoral de Loreto, Lima 1862.
• Riaza A.M., A pesar del gobierno: Espańoles en el Peru, 1879-1939, Espańa 2006.
• Santos-Granero F., Barclay F., „La Frontera Domesticada: historia economica y social de Loreto, 1850-2000”, Lima 2002.
• Sears D.O., Devy S., Rozwój polityczny w okresie dzieciństwa i w wieku dorosłym, w: Psychologia polityczna, red. D.O. Sears, L. Huddy, R. Jervis, Kraków 2008.
• Segal Freilich A., Jews of the Amazon: Self-exile in paradise, Philadelphia 1999.
• Skałczyńska-Falczyńska M., Z Cajamarki do Elon Moreh. Droga społeczności Żydów inkaskich z Peru do Izraela, w: Medinat Israel. Państwo i tożsamość, red. J. Krauze, K. Zieliński, Lublin 2013.
• Trepp L., Żydzi, naród, historia, religia, Warszawa 2009.

Identifiers

DOI

10.56583/sz.562

Biblioteka Nauki

2117297