Żydowska Gmina Wyznaniowa w Zamościu w dwudziestoleciu międzywojennym

• Authors: Adam Kopciowski

Title variants

EN

The Jewish Community in Zamość in the interwar period

Abstracts

EN

The article describes functioning of the Jewish Community in Zamość in the period of interwar time [1918-1939]. Some basic information was included in its introduction, concerning the history of the Jewish Community of Zamość since 1588 as well as its legal background, the territorial and demographic scope in the above mentioned period. The main part of the study reveals the most important issues connected with the title’s subject: the political shape of the community’s authorities, the conflicts connected with the rabbi’s election, the financial policy as well as the community’s clerks’ characteristics. The synagogues and the houses of prayer, ritual baths, cemeteries, the Torah’s Talmud, the “Ajc Chaim” Yeshivah as well as charity brotherhoods (including the old people’s house, orphanage and the Jewish Rescue Comittee) are described in the last part of the article as the institutions subordinate to the Jewish Zamość Community.

PL

Artykuł opisuje funkcjonowanie Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Zamościu w okresie międzywojennym [1918-1939]. We wstępie zawarto podstawowe informacje dotyczące dziejów Gminy Wyznaniowej Żydowskiej Zamościa od 1588 r. oraz jej uwarunkowań prawnych, zasięgu terytorialnego i demograficznego w ww. okresie. W zasadniczej części opracowania przedstawiono najważniejsze kwestie związane z tytułem: ukształtowanie polityczne władz gminy, konflikty związane z wyborem rabina, politykę finansową oraz charakterystykę urzędników gminy. Synagogi i domy modlitwy, łaźnie rytualne, cmentarze, Talmud Tory, Jesziwa „Ajc Chaim” oraz bractwa charytatywne (m.in. dom starców, sierociniec i Żydowski Komitet Ratunkowy) zostały opisane w ostatniej części artykuł jako instytucje podległe Gminie Żydowskiej w Zamościu.

Keywords

EN

Jews; Judaism; Zamość; the interwar period; the authorities of the religious community

PL

Żydzi; judaizm; Zamość; XX-lecie międzywojenne; władze gminy wyznaniowej

• Publisher: Akademia Zamojska
• Journal: Studia Żydowskie. Almanach
• Year: 2011
• Volume: 1
• Issue: 1
• Pages: 43-75

Dates

published

2011

Contributors

author

Adam Kopciowski

References

• Altenberg J., Przywilej zamojski z 1588 r., „Jutrzenka. Tygodnik dla Izraelitów Polskich”, 1863, nr 43.
• Baranowscy Z. i J., Dzielnica żydowska w Zamościu, „Biuletyn Żydowskiego Instytutu Historycznego”, 1967, nr 63.
• Everlasting Name. Zamość Ghetto Population List. 1940, ed. E. Bar-Zeev, Tel Aviv 2001.
• „Gazeta Zamojska”, 1929, nr 4.
• Goldszmit A., Dos religieze lebn fun undzer Zamoszcz, in: Pinkes Zamoszcz; izker-buch noch der farsznitener durch di nacim ir wa-em be-Isroel, derszajnt cum fufcntn jorcajt (1942-1957) noch der erszter szchite fun di zamoszczer Jidn, ed. M.W. Bernsztajn, Buenos Aires 1957.
• Janicka J., Żydzi Zamojszczyzny 1864-1915, Lublin 2007.
• Kędziora A., Dawna architektura i budownictwo Zamościa, Zamość 1988.
• Kędziora A., Encyklopedia miasta Zamościa, Chełm 2000.
• Kędziora A., Zamość miniony, „Zamojski Kwartalnik Kulturalny”, 1986, nr 1.
• Kirszrot J., Prawa Żydów w Królestwie Polskim. Zarys historyczny, Warszawa 1917.
• Krasowski K., Związki wyznaniowe w II RP. Studium historyczno-prawne, Warszawa 1988.
• „Kronika Powiatu Zamojskiego”, 1918, nr 8.
• Kupfer E., Pinkas Bractwa Pogrzebowego i Dobroczynnego w Zamościu, „Biuletyn Żydowskiego Instytutu Historycznego”, 1951, nr 2.
• Lau-Lavie N., Zraniony lew. Autobiografia, Kraków 1997.
• Lewandowski J., Zmiany w strukturze narodowościowej i wyznaniowej ludności Zamojszczyzny w czasie I wojny światowej, „Rocznik Zamojski”, 3 (1992).
• Miłobędzki J., Ze studiów nad urbanistyką Zamościa, „Biuletyn Historii Sztuki i Kultury”, 15 (1953), nr 3-4.
• Morgensztern J., O osadnictwie Żydów w Zamościu na przełomie XVI i XVII w., „Biuletyn Żydowskiego Instytutu Historycznego”, 1962, nr 43-44.
• Rotsztajn M., Reb Mordche Szternfeld. Der lecter reb fun Zamoszcz–Nojsztat w: Pinkes Zamoszcz; izker-buch noch der farsznitener durch di nacim ir wa-em be-Isroel, derszajnt cum fufcntn jorcajt (1942-1957) noch der erszter szchite fun di zamoszczer Jidn, ed. M.W. Bernsztajn, Buenos Aires 1957.
• Sawa B., Przyczynek do sytuacji prawnej Żydów zamojskich od II połowy XVI do XIX w., „Biuletyn Żydowskiego Instytutu Historycznego”, 1976, nr 3.
• Sawicki J., Studia nad położeniem prawnym mniejszości religijnych w państwie polskim, Warszawa 1937.
• Shapiro R.M., Wybory do władz żydowskich gmin wyznaniowych w Polsce w 1936 roku, „Biuletyn Żydowskiego Instytutu Historycznego”, 1989, nr 3.
• „Słowo Zamojskie”, 1930, nr 25.
• Sroczyńska B., Zamość w XIX stuleciu, w: Konserwatorska Teka Zamojska, Warszawa Zamość 1986.
• Stecka M., Żydzi w Polsce, Warszawa 1921.
• Szpizajzn Ch., Siluetn fun tuers, in: Pinkes Zamoszcz; izker-buch noch der farsznitener durch di nacim ir wa-em be-Isroel, derszajnt cum fufcntn jorcajt (1942-1957) noch der erszter szchite fun di zamoszczer Jidn, ed. M.W. Bernsztajn, Buenos Aires 1957.
• Szyszko-Bohusz A., Materiały do architektury bożnic w Polsce, „Prace Komisji Historii Sztuki PAU”, 4 (1930).
• Tomaszewski J., Niepodległa Rzeczpospolita, w: Najnowsze dzieje Żydów w Polsce, red. J. Tomaszewski, Warszawa 1993.
• Zdrojewska M., Bożnica w Zamościu, „Turysta”, 1960, nr 4.
• „Ziemia Zamojska”, 1925, nr 35-36.
• „Ziemia Zamojska”, 1927, nr 5.
• „Zamoszczer Wort”, 1930, nr 2.

Identifiers

DOI

10.56583/sz.571

Biblioteka Nauki

2117372