Memorandum organizacji Irgun Cwai Leumi dotyczące stworzenia państwa żydowskiego w Palestynie. Przyczynek do badań nad działalnością syjonistów – rewizjonistów w powojennej Polsce

• Authors: Dominik Flisiak

Title variants

EN

Irgun’s memorandum on the establishment of the Jewish state in Palestine. Contribution to research on postwar activities of Vladimir Jabotinsky’s supporters in Polish People’s Republic

Abstracts

EN

The article refers to a memorandum of the right-wing Zionist Irgun Zvai Leumi, which. its representatives in the first half of mid-1947 sent to almost all countries that debated at the United Nations on the future of Palestine. Since 1918, Palestine was under British occupation The members of the Irgun were recruited from revisionists Zionists, the most right-wing part of the movement, which sought to restore the Jewish state. The head of this group was a poet, an activist military Vladimir Jabotinsky. His supporters have proposed: the abolition of British control over that part of the Middle East; the creation of a Jewish state on the east and west of the river Jordan; allowing the Jews living in Europe unlimited ability to reach Palestine. It is worth mentioning that the document also reached the followers of Jabotinsky, who in 1944/1945-1949 conducted illegal activities in People’s Poland.

PL

Artykuł odnosi się do memorandum prawicowej organizacji syjonistycznej Irgun Cwai Leumi, które jej przedstawiciele w pierwszej połowie 1947 rozesłali do prawie wszystkich krajów, które debatowały w ONZ na temat przyszłości Palestyny. Od 1918 Palestyna znajdowała się pod okupacją brytyjską. Członkowie Irgunu byli rekrutowali z rewizjonistycznych syjonistów, najbardziej prawicowej części ruchu, który dążył do przywrócenia państwa żydowskiego. Przywódcą tej grupy był poeta, działacz wojskowy Władimir Żabotyński. Jego zwolennicy proponowali: zniesienie brytyjskiej władzy nad tą częścią Bliskiego Wschodu; utworzenie państwa żydowskiego na wschód i zachód od rzeki Jordan; pozwolenie Żydom mieszkającym w Europie na nieograniczoną możliwość dotarcia do Palestyny. Warto wspomnieć, że dokument dotarł także do zwolenników Żabotyńskiego, którzy w latach 1944/1945-1949 prowadzili nielegalną działalność w PRL.

Keywords

EN

Irgun Cwai Leumi; Zionists; Palestine; Vladimir Żabotyński; Jewish state; post-war period

PL

Irgun Cwai Leumi; syjoniści; Palestyna; Władimir Żabotyński; państwo żydowskie; okres powojenny

• Publisher: Akademia Zamojska
• Journal: Studia Żydowskie. Almanach
• Year: 2018
• Volume: 8
• Issue: 7-8
• Pages: 143-158

Dates

published

2018

Contributors

author

Dominik Flisiak

References

• Aleksium N., Dokąd dalej? Ruch syjonistyczny w Polsce (1944–1950), Warszawa 2002.
• Begin M., Czas białych nocy: opowieść o aresztowaniu i przesłuchaniach Menachema Begina, z załączeniem protokołów i dokumentów odtajnionych po upadku Związku Radzieckiego, Kraków-Budapeszt 2010.
• Bowyer B.J., Terror Out of Zion: Irgun Zvai Leumi, Lehi, and the Palestine Underground, 1929–1949, New York 1977.
• Brenner L., The Iron Wall. Zionist Revisionism from Jabotinsky to Shamir, London 1984.
• Encyklopedia palestyńska, Kraków–Warszawa 1939, t. 1, z.7, s. 427–442.
• Chojnowski A., Tomaszewski J., Izrael, Warszawa 2001.
• Cweibaum B. i in., Encyklopedia palestyńska, Kraków-Warszawa 1939, t. 1, z. 6.
• Grabski A., Centralny Komitet Żydów w Polsce (1944-1950). Historia polityczna, Warszawa 2015.
• Grabski A., Działalność komunistów wśród Żydów w Polsce (1944–1949), Warszawa 2004.
• Grabski A., Wójcicki M., Żydowski Związek Wojskowy i polscy konspiratorzy. Relacja Pinii Besztimta, „Studia Judaica”, 14 (2011), nr 1 (27).
• Gonery J., The British Labour Movement and Zionism, Londyn 1983.
• Gontarek A., Na usługach UB Dawid Drażnin, „Biuletyn Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Warszawie”, 2013, nr 2 (71).
• Halperin J., Sze’elat ha-bitahon ha-iwri: ikronej ha-strategja we-ha-taktika szel ha hagana ha-iwrit, Warszawa 1934.
• Heller D.K., Między obroną a atakiem: syjoniści-rewizjoniści wobec przemocy antyżydowskiej w Polsce w latach trzydziestych, „Kwartalnik Historii Żydów” 2016, nr 2.
• Heller J., The Stern Gang – Ideology, Politics and Terror 1940–1949, London 1995.
• Kohn I., Stronnictwo Państwa Żydowskiego, jego istota i cele, Tarnopol 1934.
• Kossoy E., Żydowskie podziemie zbrojne w Palestynie i jego polskiego powiązania, „Zeszyty Historyczne” (Biblioteka Kultury), 158 (2006).
• Lazar Ch., Betar be-szeerit haplite 1945 – 1948, Tel Awiw 1997.
• Libionka D., Weinbaum L., Bohaterowie, hochsztaplerzy, opisywacze wokół Żydowskiego Związku Wojskowego, Warszawa 2011.
• Namysło A., Instrukcja MBP dla rozpracowania partii i organizacji działających w społeczeństwie żydowskim z 1946 r., „Pamięć i Sprawiedliwość”, 2004, nr 2.
• „Nowy Dziennik”, 1939, nr 168.
• Michniewicz W., Jeszcze w sprawie Hulanickiego, „Kultura. Szkice, opowiadania, sprawozdania”, 1958, nr 7/8.
• „Mosty. Biuletyn Haszomer Hacair w Polsce”, 1949, nr 14.
• Ochmann J., Polski rodowód „wojowniczości” syjonizmu, „Res Politicae”, 7 (2015), s. 163–197.
• Patek A., Wielka Brytania wobec Izraela w okresie pierwszej wojny arabsko-żydowskiej, maj 1948- styczeń 1949, Kraków 2002.
• Patterson J.H., With the Zionists in Gallipoli, London 1916.
• Patterson J.H., With the Judaeans in the Palestine Campaign, London 1922.
• Perelman J., Rewizjonizm w Polsce 1922–1936, Warszawa 1937.
• Perlmutter A., The life and time of Menachem Begin, New York 1987.
• Segev T., Siódmy milion. Izrael – piętno zagłady, Warszawa 2012.
• Semczyszyn M., Polski szlak Brichy. Nielegalna emigracja Żydów z Polski w latach 1944-1947, w: Między ideologią a socjotechniką: kwestia mniejszości narodowych w działalności władz komunistycznych – doświadczenie polskie i środkowoeuropejskie, red. M. Semczyszyn, J. Syrnyk, Warszawa-Szczecin-Wrocław 2014.
• Shapiro Y., The road to power: Herut Party in Israel, New York 1991.
• Shindler C., Historia współczesnego Izraela, Warszawa 2011.
• Shindler C., The rise of the Israeli Right: from Odessa to Hebron, New York 2016.
• Smoleński P., Arab strzela, Żyd się cieszy, Warszawa 2012.
• Snyder T., Czarna ziemia. Holocaust, jako ostrzeżenie, tłum. B. Pietrzyk, Warszawa 2015.
• Szaynok B., Walka z syjonizmem w Polsce (1948-1953), w: Komunizm: ideologia, system, ludzie, red. T. Szarota, Warszawa 2001.
• Weinbaum L., A Marriage of Convenience. The New Zionist Organization and the Polish Government 1936 – 1939, New York 1993.
• Wójcicki M., Podstawy teoretyczne ideologii rewizjonizmu syjonistycznego oraz ich wpływ na kształt myśli państwowej ruchu, „Kwartalnik Historii Żydów” 2007, nr 3 (223).
• Zychowicz P., Tajemnicza śmierć polskiego konsula w Jerozolimie, „Uważam Rze”, 2011, nr 6.
• Zineman J., Historia sjonizmu. Od czasów najdawniejszych do chwili obecnej, Warszawa 1946.
• Żabotyński W., Di geszichte fun Idiszen Legion: a bintel ferzenliche zichrojnes funem grinder un szafer fun Idiszen Legion, Warszawa 1937.
• Żabotyński W., Dzieje Legjonu Żydowskiego, Kraków 1934.
• Żabotyński W., Ideologia Bejtaru, Lwów 1934.
• Żabotyński W., Nowa Organizacja Syjonistyczna, Kraków 1936.
• Żeromski A., Po obu stronach Jordanu. Historia konfliktu, Warszawa 1969.

Identifiers

DOI

10.56583/sz.598

Biblioteka Nauki

2116841