“Moje imię to milion” – onimiczna lektura prozy Olgi Tokarczuk

• Authors: Magdalena Graf

Title variants

EN

“My name is a million” - an onimic reading of Olga Tokarczuk's prose

Abstracts

EN

This article examines proper nouns in the works of Olga Tokarczuk. I analyse critical assumptions of literary onomastics and try to understand to what extent the onimic layer of the works of the Polish Nobel laureate can be considered as a system. The cited examples of literary proper names appearing in selected Tokarczuk novels allow us to understand the individual features of naming (especially the use of capital letters and the creation of individual descriptors) as well as the way this is rooted in the broader context of literature, culture, science and history, which also influence the use of proper names in the author’s works. The theories put forward by Italian literary historian Franco Moretti provide a complementary analytical framework.

Keywords

EN

Olga Tokarczuk; Quasi-names; Literary onomastics; Individual descriptors; Proper names

• Publisher: Associazione Italiana Polonisti (AIP)
• Journal: pl.it / rassegna italiana di argomenti polacchi
• Year: 2022
• Issue: 13
• Pages: 82-99

Dates

published

2022

Contributors

author

Magdalena Graf

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

• https://orcid.org/000000020540355X

References

• Literatura podmiotowa:
• Tokarczuk O. (1996), Prawiek i inne czasy, Wydawnictwo W.A.B., Warszawa.
• Tokarczuk O. (1998), Podróż ludzi Księgi, Wydawnictwo W.A.B., Warszawa.
• Tokarczuk O. (2006), Anna In w grobowcach świata, Wydawnictwo Znak, Kraków.
• Tokarczuk O. (2007a), Bieguni, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
• Tokarczuk O. (2007b), Gra na wielu bębenkach, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
• Tokarczuk O. (2009), Prowadź swój pług przez kości umarłych, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
• Tokarczuk O. (2020), Czuły Narrator, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
• Literatura przedmiotowa:
• Białek M. (2020), (Un)translatability. Onomastics in Olga Tokarczuk’s Primeval and Other Times, "Forum Filologiczne Ateneum", VIII, 1: 299-311.
• Bieńkowska M. (2000), Hoffmann – Schulz – Tokarczuk – estetyczne powinowactwa, "Kresy. Kwartalnik literaturoznawczy", 1: 239-250.
• Cieślikowa A. (1993), Nazwy własne w różnych gatunkach tekstów literackich, w: Biolik M. (red.), Onomastyka literacka, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Olsztynie, Olsztyn.
• Cieślikowa A. (1996), Jak "ocalić w tłumaczeniu" nazwy własne? w: Konieczna-Twardzikowa J., Filipowicz-Rudek M. (red.), Przekład, jego tworzenie się i wpływ, Universitas, Kraków: 311–320.
• Czapliński P., Śliwiński P. (1999), Literatura polska 1976–1998. Przewodnik po prozie i poezji, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
• Dębski A. (2006), Translatologia. Podstawowe problemy, stan i perspektywy badań, zainteresowania badaczy, "Rocznik Przekładoznawczy. Studia nad Teorią, Praktyką i Dydaktyką Przekładu", 2: 11–39.
• Domaciuk-Czarny I. (2015), Nazwy własne w przestrzeni literackiej i wirtualnej typu fantasy, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
• Dunin K. (2004), Czytając Polskę. Literatura polska po 1989 roku wobec dylematów nowoczesności, Wydawnictwo W.A.B., Warszawa.
• Franczak G. (2021), "Ogumienie mózgu" w "słabym świetle postępu" O pułapkach translacji syntagmatycznej i niebezpośredniej na przykładzie włoskiej wersji Biegunów Olgi Tokarczuk, "Między Oryginałem a Przekładem", 2, (52): 35-62
• Górny H. (2013), Nazwy własne w piśmiennictwie pamiętnikarskim XIX wieku. Perspektywa funkcjonalno-tekstologiczna, Wydawnictwo LEXIS, Kraków.
• Górski K. (1963), Onomastyka w literaturze polskiej XIX i XX wieku: zarys problematyki, "Pamiętnik Literacki", LIV, 2: 401-416.
• Graf M. (2003), Czas, przestrzeń i nazwy. Nowe ujęcie funkcji lokalizacyjnej nazewnictwa literackiego, "Onomastica", XLVIII: 17-27.
• Graf M. (2005), Onomastyka na usługach socrealizmu. Antroponimia w literaturze lat 1949-1955, Bogucki. Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
• Graf M. (2015), Literackie nie-nazywanie. Onomastykon polskiej prozy współczesnej, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.
• Graf M. (2020) Onimiczne imponderabilia. Kilka uwag o ekwiwalentach nazw własnych we współczesnej prozie polskiej, "Język Artystyczny", XVII: 9-33.
• Kantner K. (2019), Jak działać za pomocą słów? Proza Olgi Tokarczuk jako dyskurs krytyczny, Universitas, Kraków.
• Kącka A. (2020), Dar bogini, "Znak", 4: 6-12.
• Kiszka-Pytel B. (2019), Nazwy własne w najnowszej prozie polskiej – między idiolektem a problematyką współczesnej kultury, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
• Marchewka A. (2020), Popatrz, wszystko już w tym świecie jest, "Znak", 4: 18-24.
• Kosyl Cz. (1983), Forma i funkcja nazw własnych, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
• Kosyl Cz. (1992), Nazwy własne w prozie Jarosława Iwaszkiewicza, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
• Markowski M.P. (1997), Efekt inskrypcji. Jacques Derrida i literatura, Wydawnictwo Homini, Bydgoszcz.
• Moretti F. (2014a), Przypuszczenia na temat literatury światowej, przeł. P. Czapliński, "Teksty Drugie", 4: 131-147.
• Moretti F. (2014b.) Więcej przypuszczeń, przeł. P. Czapliński, "Teksty Drugie", 4: 148-158.
• Moretti F. (2017), "Operacjonalizowanie" albo funkcja pomiaru we współczesnej teorii literatury, "Forum Poetyki", 10: 92-109.
• Neuger, L. (2017), Babcia z Zabierzowa. Przekład z lokalnego na lokalny, "Teksty Drugie", 1: 432–439.
• Nowacki D. (1993), Satysfakcja i satys-fuck-cja, "FA-art" 3: 74-77.
• Odaloš P. (2012), Literáronymá v slovenskej literatúre, Univerzita Mateja Bela v Banskej Bystrici. Filozofická fakulta, Banská Bystrica. 
• Pietryga M. (2020), Tłumacz jako autor na podstawie wybranych fragmentów powieści Olgi Tokarczuk Bieguni. "Rocznik Przekładoznawczy", XV: 285-303.
• Polański K. (1993) (red.), Encyklopedia językoznawstwa ogólnego, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław-Warszawa-Kraków.
• Rejter A. (2016), Nazwa własna wobec gatunku i dyskursu, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
• Rejter A. (2017), Literatura wobec dyskursu posthumanizmu: na przykładzie prozy Olgi Tokarczuk, "Język Artystyczny", XVI: 27-47.
• Rutkowski M. (2016), Jeszcze o dyskursywnym opisie nazw własnych, w: Biolik M., Naruszewicz-Duchlińska A., Szulowska W., Wolnicz-Pawłowska E., Włoskowicz W. (red.), Slavica – onomastica – regionalia. Prace dedykowane Panu Profesorowi Jerzemu Dumie, Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, Olsztyn: 161-167.
• Saganiak A. (2016), Nazwy własne (antroponimy) w polskich przekładach powiastki filozoficznej Voltaire’a Candide ou l’optimisme, "Meluzyna", III, 2: 61-75.
• Sarnowska-Giefing I. (1984), Nazewnictwo w nowelach i powieściach polskich okresu realizmu i naturalizmu, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.
• Siwiec A. (1998), Nazwy własne w prozie Michała Choromańskiego, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
• Skuza S. (2020), Nazwy własne we włoskich przekładach Rodziny Połanieckich Henryka Sienkiewicza, "pl.it | rassegna italiana di argomenti polacchi", 11: 86-101.
• Sławkowa E. (2021), Unus mundus. Człowiek i natura w języku prozy Olgi Tokarczuk, "Poradnik Jezykowy", 3: 73-84.
• Szewczyk Ł.M. (1996), Jednostkowe deskrypcje określone w onomastyce literackiej. "Poznańskie Spotkania Językoznawcze", 1: 83-87.
• Uniłowski K. (2006), Granice nowoczesności. Proza polska i wyczerpanie modernizmu, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
• Zawisza A. (2018), Czy możliwa jest topografia czasu? Rozmyślania wokół powieści Olgi Tokarczuk Prawiek i inne czasy, "Amor Fati: Czasoprzestrzenie", 1(9): 75-88.
• Źródła internetowe:
• https://culture.pl/pl/artykul/olga-tokarczuk-wyklad-noblowski [ostatni dostęp: 1.10.2022]
• https://pl.wikipedia.org/wiki/System [ostatni dostęp: 1.10.2022]

Identifiers

DOI

10.57616/PLIT_2022_06

Biblioteka Nauki

28407857