The excise duty gap on tobacco products in Poland

• Authors: Radosław Piwowarski

Title variants

PL

Luka w podatku akcyzowym od wyrobów tytoniowych w Polsce

Abstracts

PL

Jednym ze sposobów na zwiększanie wpływów budżetowych z tytułu podatków jest uszczelnianie systemu podatkowego, m.in. zapobieganie uchylaniu się od płacenia podatku akcyzowego od wyrobów tytoniowych. W szczególności dotyczy to akcyzy od papierosów tradycyjnych oraz tytoniu przeznaczonego do samodzielnego skręcania papierosów. Celem badania omawianego w artykule jest oszacowanie luki w podatku akcyzowym od wyrobów tytoniowych w Polsce za pomocą metody opartej na ankiecie skierowanej bezpośrednio do konsumentów. Dane uzyskano z raportów przygotowywanych dla Głównego Inspektoratu Sanitarnego, które sporządzono za lata 2013, 2015, 2017 i 2019. Oszacowano liczbę zarówno spożytych papierosów tradycyjnych, jak i papierosów skręcanych samodzielnie, dzięki czemu przedstawione szacunki są bardziej spójne z definicją luki podatkowej. Z badania wynika, że luka w akcyzie od wyrobów tytoniowych w latach 2013–2017 była dość stabilna (wahała się od 5,69 mld zł do 6,98 mld zł), a w 2019 r. drastycznie spadła (do 0,94 mld zł). Nadal jednak istnieje możliwość zwiększenia wpływów do budżetu państwa z tytułu podatku akcyzowego od wyrobów tytoniowych. Wzrost liczby palaczy w latach 2021 i 2022 pozwala przypuszczać, że przy niezmienionych pozostałych warunkach luka podatkowa w 2022 r. będzie większa niż w 2019 r.

EN

One of the ways to raise budget revenue from taxes involves sealing the tax system. This includes eliminating evasion of the payment of excise duty on tobacco products, especially traditional cigarettes and tobacco used for roll-your-own cigarettes. The aim of the research described in the article is to estimate the excise duty gap on tobacco products in Poland on the basis of a survey addressed directly to consumers. The data were drawn from reports prepared for the Polish Chief Sanitary Inspectorate (Pol. Główny Inspektorat Sanitarny – GIS), covering the years 2013, 2015, 2017 and 2019. The number of consumed traditional and roll-your-own cigarettes was calculated. Therefore, the estimates are more consistent with the definition of a tax gap as they include the consumption of roll-your-own cigarettes. According to the research, the excise duty gap on tobacco products was relatively stable between 2013 and 2017 (fluctuating from PLN 5.69 bn to PLN 6.98 bn) and then dropped considerably in 2019 (to PLN 0.94 bn). Nonetheless, increasing the state budget revenue from excise duty on tobacco products is still possible. The growth in the number of smokers in the years 2021 and 2022 allowed the predication that, if other conditions remained the same, the excise duty gap in 2022 would increase in comparison to 2019.

Keywords

EN

tax gap; excise duty gap; excise duty on cigarettes; excise duty on tobacco products

PL

luka podatkowa; luka w podatku akcyzowym akcyza na papierosy; akcyza na wyroby tytoniowe

• Publisher: Główny Urząd Statystyczny
• Journal: Wiadomości Statystyczne. The Polish Statistician
• Year: 2023
• Volume: 68
• Issue: 9
• Pages: 1-14

Dates

published

2023

Contributors

author

Radosław Piwowarski

• Uniwersytet Łódzki, Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny / University of Lodz, Faculty of Economics and Sociology

• https://orcid.org/0000000178262527

References

• Almares Institute for Consulting and Market Research. (2019). Poland Market Survey Report. Empty Discarded Pack Collection. http://www.kspt.org.pl/img/zdjecia/Poland%20Q4%202019 %20EPS%20Report.pdf.
• Canada Revenue Agency. (2017). Tax Gap for Federal Excise Duty on Cigarettes. https://www.canada.ca/content/dam/cra-arc/corp-info/excise-tax-gap-en.pdf.
• Cnossen, S. (2020). Excise Taxation for Domestic Resource Mobilization (CESifo Working Paper No. 8442). http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.3657978.
• Dutta, S. (Ed.). (2019). Confronting Illicit Tobacco Trade. A Global Review of Country Experience. World Bank Group. https://documents1.worldbank.org/curated/en/677451548260528135/pdf /133959-REPL-PUBLIC-6-2-2019-19-59-24-WBGTobaccoIllicitTradeFINALvweb.pdf.
• Dziemianowicz, R., Wyszkowski, A., & Budlewska, R. (2014). Tax Expenditures: Spending through the Polish Tax System. Ekonomia XXI Wieku. Economics of the 21st Century, 4(4), 92-107. http://doi.org/10.15611/e21.2014.4.06.
• Ernst & Young. (2012). Analiza krajowej struktury opodatkowania papierosów akcyzą.
• European Commission & Tax Gap Project Group. (2016). The Concept of Tax Gaps. Report on VAT Gap Estimations. https://taxation-customs.ec.europa.eu/system/files/2016-09/tgpg_report _en.pdf.
• Fundowicz, J., Łapiński, K., Wyżnikiewicz, B., & Wyżnikiewicz, D. (2020). Szara strefa 2020. Instytut Prognoz i Analiz Gospodarczych. https://www.ipag.org.pl/Content/Uploaded/files /IPAG_Szara_Strefa_2020.pdf.
• Fundowicz, J., Łapiński, K., Wyżnikiewicz, B., & Wyżnikiewicz, D. (2022). Szara strefa 2022. Instytut Prognoz i Analiz Gospodarczych. https://www.ipag.org.pl/Content/Uploaded/files /IPAG_Szara_Strefa_2022_final.pdf.
• Główny Urząd Statystyczny. (2018). Rocznik Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej 2018. https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/roczniki-statystyczne/roczniki-statystyczne/rocznik -statystyczny-rzeczypospolitej-polskiej-2018,2,18.html.
• Główny Urząd Statystyczny. (2021). Rocznik Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej 2021. https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/roczniki-statystyczne/roczniki-statystyczne/rocznik -statystyczny-rzeczypospolitej-polskiej-2021,2,21.html.
• Hagemejer, J., Malinowska, A., Poniatowski, G., & Śmietanka, A. (2020). Wpływ produkcji wyrobów tytoniowych na polską gospodarkę. Centrum Analiz Społeczno-Ekonomicznych. https://www.case-research.eu/files/?id_plik=6489.
• HM Revenue & Customs. (2018). Measuring tax gaps 2018 edition. Methodological annex. https://webarchive.nationalarchives.gov.uk/ukgwa/20190509073425/https://www.gov.uk/government /statistics/measuring-tax-gaps.
• Jałowiecka, E., & Jałowiecki, P. (2013). Identyfikacja tendencji produkcji i konsumpcji papierosów w Polsce w latach 1999-2012. Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu, 15(3), 119-124. https://rnseria.com/resources/html/article/details?id=172374.
• Kachaniak, D., Trząsalska, A., & Krassowska, U. (2015). Raport z ogólnopolskiego badania ankietowego na temat postaw wobec palenia tytoniu. TNS Polska.
• KPMG & Project SUN. (2016). A study of the illicit cigarette market in the European Union, Norway and Switzerland. 2015 Results. https://assets.kpmg.com/content/dam/kpmg/pdf/2016 /06/project-sun-report.pdf.
• Ministerstwo Finansów. (2021). Rekomendacje Forum Akcyzowego dotyczące papierosów tradycyjnych. https://www.gov.pl/web/finanse/rekomendacje-forum-akcyzowego.
• Ministry of Finance. (2010). Tax Expenditures in Poland. https://mfin.gov.hr/UserDocsImages /dokumenti/proracun/dubinska-analiza/Dubinska%20analiza%20rashoda%20-%20Porezni%20rashodi %20u%20Poljskoj.pdf.
• Poniatowski, G., & Głowacki, K. (2018). Wpływ produkcji wyrobów tytoniowych na polską gospodarkę. Centrum Analiz Społeczno-Ekonomicznych.
• PwC. (2014). Akcyza na papierosy. Wyższa stawka - niższe wpływy. https://www.pwc.pl/pl /publikacje/assets/raport_pwc_akcyza_na_papierosy_wyzsza_stawka_nizsze_wplywy.pdf.
• Sygut, E. (2018). Tax exemptions in excise duty in the context of fiscal efficiency. e-Finanse: Financial Internet Quarterly, 14(2), 47-57. https://doi.org/10.2478/fiqf-2018-0011.
• Thackray, M., & Alexova, M. (2017). The Revenue Administration - Gap Analysis Program: An Analytical Framework for Excise Gap Estimation. International Monetary Fund. https://www.imf.org/en/Publications/TNM/Issues/2017/04/20/An-Analytical-Framework-forExcise-Duty-Gap-Estimation-Excise-Gaps-in-Tax-Administration-44720.
• TNS Polska. (2013). Raport z ogólnopolskiego badania ankietowego na temat postaw wobec palenia tytoniu.
• Trząsalska, A., & Krassowska, U. (2019). Raport z ogólnopolskiego badania ankietowego na temat postaw wobec palenia tytoniu. Kantar. https://www.gov.pl/attachment/dbaef783-033b-4391 -8a2b-ee1fd912f94a.
• Trząsalska, A., Staszyńska, M., & Krassowska, U. (2017). Raport z ogólnopolskiego badania ankietowego na temat postaw wobec palenia tytoniu. Kantar Public. https://untobaccocontrol.org /impldb/wp-content/uploads/poland_2018_annex-1_nationwide_survey_on_attitudes_towards _smoking_report_2017.pdf.
• UN Global Compact. (2016). Przeciwdziałanie szarej strefie w Polsce 2015/2016. https://assets.ey.com/content/dam/ey-sites/ey-com/en_pl/topics/eat/pdf/03/ey-gcnp-raport-szara -strefa-www-poj-03042016.pdf.
• UN Global Compact. (2023). Przeciwdziałanie szarej strefie w latach 2014-2022. https://ungc.org.pl/wp-content/uploads/2023/02/publikacja-szara-strefa-www.pdf.
• Ustawa z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (Dz.U. 2009 nr 3, poz. 11).
• Zimny-Zając, A. (2022). Narodowy Test Zdrowia Polaków. Raport 2022. Medonet. http://ocdn.eu/medonet/medonet%20market/NTZP2022_raport_display.pdf?fbclid=IwAR2O FicRpr7Lw7zxYBu5yfUJUfUCXclxgz3zNHRx3ukdRV-AVxxV8FdmrRo.

Identifiers

DOI

10.59139/ws.2023.09.1

Biblioteka Nauki

28408208