Selected factors of depopulation in South-Eastern Europe

• Authors: Tadeusz Zienkiewicz , Ewa Zienkiewicz

Title variants

PL

Wybrane czynniki depopulacji w Europie Południowo-Wschodniej

Abstracts

PL

Procesy transformacyjne zachodzące na przełomie XX i XXI w. w Europie Południowo-Wschodniej, które obejmowały sferę polityczną, społeczną i gospodarczą, przy- niosły skutki w postaci negatywnych zjawisk demograficznych. Celem badania omawianego w artykule jest ocena przestrzennego zróżnicowania poziomu starości demograficznej, określenie dynamiki procesu starzenia się ludności oraz wyjaśnienie zależności pomiędzy ruchem naturalnym, dzietnością i saldem migracji w tym regionie Europy. Badanie opierało się na danych z bazy Banku Światowego za lata 1990–2020. Do określenia poziomu starości demograficznej wykorzystano metodę statyczną, a do określenia fazy starzenia się populacji – metodę dynamiczną. Saldo ruchu naturalnego zostało obliczone przy użyciu metody najmniejszych kwadratów. Z badania wynika, że w analizowa- nym okresie populacja mieszkańców Europy Południowo-Wschodniej zmniejszyła się o blisko 8 mln (12% ogółu populacji w 1990 r.). Udział osób w wieku 65 lat i więcej w populacji ogółem wzrósł z 9,6% do 18,7%, a stosunek osób w wieku 65 lat i więcej do osób poniżej 15. roku życia przekroczył 100%. Przeprowadzone badanie powinno być kontynuowane w celu zrozumienia wzorców starzenia się populacji w tym regionie, dzięki czemu łatwiejsze może się stać wprowadzenie odpowiednich polityk umożliwiających złagodzenie negatywnych skutków depopulacji.

EN

The transformation processes in the political, social, and economic spheres taking place at the turn of the twentieth and twenty-first centuries in South-Eastern Europe (SEE) resulted in negative demographic phenomena. The aim of the study discussed in the article is to assess the geographical distribution of the demographic age, determine the indices of the dynamics of the ageing process of the SEE population and explain the relationship between the natural movement, fertility and the level of migration. The study is based on the data for the years 1990-2020 from a database of the World Bank. The study used the static method to determine the structure of the demographic old age and the dynamic method to determine in which phase of ageing the population was. Natural movement balances were examined using the least squares method. The study found that the population of the SEE residents in the tested period decreased by nearly 8 million (by 12% of the SEE total population from 1990). The proportion of people aged 65 and over in the total population increased from 9.6% to 18.7%, and the ratio of residents aged 65 and over to those under 15 exceeded 100%. Further study of this phenomenon will help understand the ageing patterns of the SEE population, which may facilitate the application of specific policies designed to mitigate the negative effects of depopulation in the region.

Keywords

EN

depopulation; population ageing; South-Eastern Europe

PL

depopulacja; starzenie się ludności; Europa Południowo-Wschodnia

• Publisher: Główny Urząd Statystyczny
• Journal: Wiadomości Statystyczne. The Polish Statistician
• Year: 2024
• Volume: 69
• Issue: 2
• Pages: 1-17

Dates

published

2024

Contributors

author

Tadeusz Zienkiewicz

• Politechnika Lubelska, Wydział Zarządzania

• https://orcid.org/0000000269416309

author

Ewa Zienkiewicz

• Uniwersytet Medyczny w Lublinie, Wydział Lekarski

• https://orcid.org/0000000214303358

References

• Barro, R. J., & Becker, G. S. (1989). Fertility Choice in a Model of Economic Growth. Econometrica, 57(2), 481–501. https://doi.org/10.2307/1912563.
• Cigno, A., & Rosati, F. C. (1992). The effects of financial markets and social security on saving and fertility behaviour in Italy. Journal of Population Economics, 5(4), 319–341. https://doi.org/10.1007/BF00163064.
• Coleman, D., & Rowthorn, R. (2011). Who’s Afraid of Population Decline? A Critical Examination of Its Consequences. Population and Development Review, 37(S1), 217–248. https://doi.org/10.1111/j.1728-4457.2011.00385.x.
• Długosz, Z. (1998). Próba określenia zmian starości demograficznej Polski w ujęciu przestrzennym. Wiadomości Statystyczne, 43(3), 15–27.
• Eberhardt, P. (2005). Przemiany demograficzno-etniczne na obszarze Jugosławii w XX wieku. Wydawnictwo UMCS.
• Fawn, R. (2008). The Kosovo–and Montenegro–effect. International Affairs, 84(2), 269–294. https://doi.org/10.1111/j.1468-2346.2008.00703.x.
• Gethau, V. (2011). Migracije i njihov uticaj na prostorni razmeštaj i polnu i starosnu strukturu stanovništva Rumunije. In G. Penev (Ed.), Migracije, krize i ratni sukobi na Balkanu s kraja 20. veka (pp. 155–174). Društvo demografa Srbije DémoBalk.
• Götmark, F., Cafaro, P., & O’Sullivan, J. (2018). Aging Human Populations: Good for Us, Good for the Earth. Trends in Ecology & Evolution, 33(11), 851–862. https://doi.org/10.1016/j.tree.2018.08.015.
• Jurek, Ł. (2012). Ekonomia starzejącego się społeczeństwa. Difin.
• Kirk, D. (1996). Demographic Transition Theory. Population Studies, 50(3), 361–387. https://doi.org/10.1080/0032472031000149536.
• Kluge, F., Zagheni, E., Loichinger, E., & Vogt, T. (2014). The Advantages of Demographic Change after the Wave: Fewer and Older, but Healthier, Greener, and More Productive?. Plos One, 9(9), 1–11. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0108501.
• Kłos, B., & Russel, P. (Eds.). (2016). Przemiany demograficzne w Polsce i ich społeczno-ekonomiczne konsekwencje. Wydawnictwo Sejmowe.
• Kontzamanis, B., & Pilidis, A. (2011). Doseljavanja s područja Balkana i promene u prostornom razmeštaju stanovništva Grčke. In G. Penev (Ed.), Migracije, krize i ratni sukobi na Balkanu s kraja 20. veka (pp. 239–258). Društvo demografa Srbije DémoBalk.
• Kowaleski, J. (Ed.). (2011). Przestrzenne zróżnicowanie starzenia się ludności Polski. Przyczyny, etapy, następstwa. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Kurek, S. (2008). Typologia starzenia się ludności Polski w ujęciu przestrzennym. Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej w Krakowie.
• Kurkiewicz, J. (1998). Modele przemian płodności w wybranych krajach europejskich w światle drugiego przejścia demograficznego. Akademia Ekonomiczna w Krakowie.
• Kurkiewicz, J. (2010). Procesy demograficzne i metody ich analizy. Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie.
• Lee, R., & Mason, A., the NTA Network. (2014). Is low fertility really a problem? Population aging, dependency, and consumption. Science, 346(6206), 229–234. https://doi.org/10.1126/science.1250542.
• Macek-Macková, E. (2011). Challenges in conflict management in multi-ethnic states – the dissolution of Czechoslovakia and Serbia and Montenegro. Nationalities Papers, 39(4), 615–633. https://doi.org/10.1080/00905992.2011.579952.
• Matsutani, A. (2006). Shrinking-population Economics: Lessons from Japan. International House of Japan.
• O’Neill, B. C., Dalton, M., Fuchs, R., Jiamg, L., Pachauri, S., & Zigova, K. (2010). Global demographic trends and future carbon emissions. Proceedings of the National Academy of Sciences, 107(41), 17521–17526. https://doi.org/10.1073/pnas.1004581107.
• Reher, D. S. (2007). Towards long-term population decline: a discussion of relevant issues. European Journal of Population, 23(2), 189–207. https://doi.org/10.1007/s10680-007-9120-z.
• Tal, A. (2016). The Land Is Full. Addressing Overpopulation in Israel. Yale University Press. https://doi.org/10.12987/yale/9780300216882.001.0001.
• United Nations. (2005). World Population Prospects: The 2004 Revision, Vol. 2, Sex and Age Distribution of the World Population. https://www.un.org/development/desa/pd/sites/www.un.org.development.desa.pd/files/files/documents/2020/Jan/un_2004_world_population_prospects-2004_revision_volume-ii.pdf.
• Urbaniak, B., Gładzicka-Janowska, A., Żyra, J., Kaliszczak, L., Piekutowska, A., Rollnik-Sadowska, E., Soboleska-Poniedziałek, E., Niewiadomska, A., & Gagacka, M. (2015). Socjoekonomika starzenia się współczesnych społeczeństw. CeDeWu.
• Van Bavel, J. (2010). Subreplacement fertility in the West before the baby boom: Past and current perspectives. Population Studies, 64(1), 1–18. https://doi.org/10.1080/00324720903362806.
• Vandeburie, J. (2011). Geografija kretanja izbeglica na Balkanu posle 1989: Od zemalja porekla do odredišta. In G. Penev (Ed.), Migracije, krize i ratni sukobi na Balkanu s kraja 20. veka (pp. 71– 82). Društvo demografa Srbije DémoBalk.
• Vollset, S. E., Garen, E., Yuan, C., Cao, J., Smith, A. E., Hsiao, T., Bisignano, C., Azhar, G. S., Castro, E., Chalek, J., Dolgert, A. J., Frank, T., Fukutaki, K., Hay, S. I., Lozano, R., Mokdad, A. H., Nandakumar, V., Pierce, M., Pletcher, M., Robalik, T., Steuben, K. M., Wunrow, H. Y., Zlavog, B. S., & Murray, C. J. L. (2020). Fertility, mortality, migration, and population scenarios for 195 countries and territories from 2017 to 2100: a forecasting analysis for the Global Burden of Disease Study. Lancet, 396(10258), 1285–1306. https://doi.org/10.1016/S0140-6736(20)30677-2.
• Wei, T., Zhu, Q., & Glomsrod, S. (2018). Ageing Impact on the Economy and Emissions in China: A Global Computable General Equilibrium Analysis. Energies, 11(4), 1–13. https://doi.org/10.3390/en11040817.
• The World Bank. (n.d.). World Development Indicators. Retrieved June 6, 2021, from https://databank.worldbank.org/source/world-development-indicators#.
• Zienkiewicz, T. (2015). Proces regionalnego różnicowania rozwoju społeczno-ekonomicznego obszaru byłej Jugosławii. Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
• Zienkiewicz, T. (2021). Convergence and socio-economic development disparities in the Balkan Peninsula. Wiadomości Statystyczne. The Polish Statistician, 66(12), 1–23. https://doi.org/10.5604/01.3001.0015.5593.
• Živić, D., & Pokos, N. (2005). Odabrani sociodemografski indikatori razvijenosti Hrvatske i županija. Revija za sociologiju, 36(3–4), 207–224. https://hrcak.srce.hr/4485.

Identifiers

DOI

10.59139/ws.2024.02.1

Biblioteka Nauki

31823617