Higiena cyfrowa – wybrane sposoby i narzędzia do zarządzania czasem w przestrzeni wirtualnej przez uczniów i osoby aktywne zawodowo

• Authors: Kamila Adamowicz , Mateusz Jurczyk

Title variants

EN

Digital hygiene – selected methods and tools for managing time in the virtual space by students and working professionals

Abstracts

PL

Celem artykułu jest przedstawienie wybranych aspektów higieny cyfrowej oraz sposobów i narzędzi, które mogą pomóc w zarządzaniu czasem w przestrzeni wirtualnej, szczególnie uczniom i osobom aktywnym zawodowo. Metody. W artykule została przeprowadzona analiza literatury dotyczącej zagadnień związanych z higieną cyfrową oraz zarządzaniem czasem w przestrzeni wirtualnej. Wnioski. W wyniku przeprowadzonej analizy można stwierdzić, że wiele osób nie jest świadomych zagrożeń związanych z korzystaniem z technologii oraz nie umie efektywnie zarządzać czasem w przestrzeni wirtualnej. Artykuł przedstawia wybrane narzędzia oraz sposoby, które mogą pomóc w poprawie higieny cyfrowej oraz zarządzaniu czasem w przestrzeni wirtualnej, takie jak: blokowanie rozpraszaczy, wyznaczanie priorytetów i planowanie czasu, a także przerwy i ćwiczenia fizyczne.

EN

Aim. The objective of the article is to present selected aspects of digital hygiene as well as methods and tools that can help with time management in a virtual space, especially among students and the professionally active. Methods. For the sake purpose of the article the authors have conducted a throughout analysis of the literature addressing the concept of digital hygiene and time management in a virtual space. Results. As a result of the research, it can be concluded that several users are unaware of the risks associated with technology and are also incapable of efficient time management. The article demonstrates tools and methods which can be applied to improve one’s digital hygiene and enhance their one’s skills as far as managing the time in a virtual space, such as blocking distractions, priority setting and time management, as well as breaks and physical activity.

Keywords

EN

digital hygiene; behavioural addictions; workaholism; upbringing; professional burnout; phone addiction; Internet addiction; time management

PL

higiena cyfrowa; uzależnienia behawioralne; pracoholizm; wychowanie; wypalenie zawodowe; fonoholizm; netoholizm; zarządzanie czasem

• Publisher: Uniwersytet Wrocławski. Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych. Instytut Pedagogiki. Zakład Historii Edukacji
• Journal: Wychowanie w Rodzinie
• Year: 2023
• Volume: XXX
• Issue: (1/2023)
• Pages: 107-127

Dates

published

2023

Contributors

author

Kamila Adamowicz

• Wyższa Szkoła Ekonomiczno-Humanistyczna

author

Mateusz Jurczyk

• Wyższa Szkoła Ekonomiczno-Humanistyczna

References

• Andreassen, C. S., Billieux, J., Griffiths, M. D., Kuss, D. J., Demetrovics, Z., Mazzoni, E., Pallesen, S. (2016). The relationship between addictive use of social media and video games and symptoms of psychiatric disorders: A large-scale cross-sectional study [Związek między uzależniającym używaniem mediów społecznościowych i gier wideo a objawami zaburzeń psychiatrycznych: Badanie przekrojowe na dużą skalę]. Psychology of Addictive Behaviors, 30(2), 252-262. DOI: 10.1037/adb0000160.
• Bawden, D., Robinson, L. (2021). Information Overload: An Overview [Przesycenie informacją. Przegląd]. W: Oxford Encyclopedia of Political Decision Making. Oxford: Oxford University Press. DOI: 10.1093/acrefore/9780190228637.013.1360.
• Bian, M., Leung, L. (2015). Linking loneliness, shyness, smartphone addiction symptoms, and patterns of smartphone use to social capital [Łącząc samotność, nieśmiałość, objawy uzależnienia od smartfonu oraz wzorce korzystania ze smartfona z kapitałem społecznym]. Social Science Computer Review, 33(1), 61–79. DOI:10.1177/0894439314528779.
• Bigaj, M. (2023). Wychowanie przy ekranie: Jak przygotować dziecko do życia w sieci?. Warszawa: Wydawnictwo WAB.
• Brzezińska, A. I., Bątkowski, M., Kaczmarska, D., Włodarczyk, A., Zamęcka, N. (2011). O roli zabawy w przygotowaniu dziecka do dorosłego życia. Wychowanie w Przedszkolu. Wychowanie w Przedszkolu, 10, 5-13.
• Covey, S. R. (2001). 7 nawyków skutecznego działania. Warszawa: "Diogenes".
• Derks, D., Bakker, A. B. (2010). The impact of e-mail communication on organizational life [Wpływ komunikacji e-mailowej na życie organizacji]. Cyberpsychology: Journal of Psychosocial Research on Cyberspace, 4(1), 1-14.
• Duxbury, L., Halinski, M. (2014), When more is less: An examination of the relationship between hours in telework and role overload [Kiedy więcej oznacza mniej: Badanie związku międzygodzinami pracy zdalnej a przeciążeniem rolą]. Work, 48 (1), 91-103. DOI: 10.3233/WOR141858.
• Dykstra, J., Paul, C. L. (2018). Cyber Operations Stress Survey (COSS): Studying fatigue, frustration, and cognitive workload in cybersecurity operations [Badanie zmęczenia, frustracji i obciążenia poznawczego w operacjach związanych z cyberbezpieczeństwem]. Pobrane 10.08.2023 z: https://www.researchgate.net/publication/328563149_Cyber_Operations_Stress_Survey_COSS_Studying_fatigue_frustration_and_cognitive_workload_in_cybersecurity_operations.
• Furmanek, W. (2013). Antropoinfosfera współczesnego człowieka. Dydaktyka Informatyki, 8, 49-73.
• Furmanek, W. (2014). Zagrożenia wynikające z rozwoju technologii informacyjnych. Dydaktyka Informatyki, 9, 20-48.
• Gamian-Wilk, M., Łuszczyńska-Pękala, A. (2014). Skala uzależnienia od telefonów komórkowych (Mobile Phone Dependence Scale, MPDS). Psychiatria Polska, 48(5), 841-854. DOI: 10.12740/PP/OnlineFirst/23463.
• Genova, L. (2021). Zrozumieć pamięć. Poznań: Wydawnictwo Filia.
• Hansen, A. (2020). Wyloguj swój mózg: Jak zadbać o swój mózg w dobie nowych technologii. Kraków: Wydawnictwo Znak.
• Huang, H., Leung, L. (2009). Instant messaging addiction among teenagers in China: Shyness, alienation, and academic performance decrement [Uzależenienie od komunikatorów internetowych wśród nastolatków w Chinach: Nieśmiałość, alienacja i spadek wyników szkolnych]. CyberPsychology & Behavior, 12(6), 675-679. DOI: 10.1089/cpb.2009.0060.
• Jarczyńska J. (2015). Problematyczne używanie Internetu przez młodzież i młodych dorosłych – przegląd narzędzi do przesiewowej oceny tego zjawiska. Przegląd Psychologiczny, 1, 119-136.
• Kapała, A. (2014). Zaburzenia snu w kontekście przemian cywilizacyjnych. Sztuka Leczenia, 3(4), 35-44.
• Kossek, E. E., Baltes, B. B., Matthews, R. A. (2011). How work-family research can finally have an impact in organizations [Jak badania nad równowagą między pracą a życiem rodzinnym mogą finalnie wpłynąć na organizację]. Industrial and Organizational Psychology, 4(3), 352-369. DOI: 10.1111/j.1754-9434.2011.01353.x.
• Kurowicka-Roman, E. (2021). Zarządzanie higieną cyfrową dzieci i młodzieży w czasie pandemii. W: A. Decyk, B. Sitko, R. Stachyra (red.), Wybrane problemy współczesnego świata w ujęciu interdyscyplinarnym (ss. 23-32). Łódź: Wydawnictwo Naukowe ArchaeGraph.
• Kwiatkowski, P. (2016). Resiliencja rodziny jako źródło pozytywnej adaptacji młodzieży. Wychowanie w Rodzinie, 13(1), 311-343. DOI: 10.23734/wwr20161.311.343.
• Newport, C. (2022). Cyfrowy minimalizm: Jak zachować skupienie w hałaśliwym świecie. Warszawa: Wydawnictwo Studio Emka.
• Niśkiewicz, Z. (2016). Dobrostan psychiczny i jego rola w życiu człowieka. Studia Krytyczne, 3, 139-151. Pobrane 04.12.2023 z: https://depot.ceon.pl/bitstream/handle/123456789/12867/Dobrostan_psychiczny_i_jego_rola_w_zyciu.pdf?sequence=1.
• Pągowska, E. (2020). Psychiatrzy: Sekrety polskich gabinetów. Kraków: Wydawnictwo Znak.
• Pejtersen, J. H., Kristensen, T. S., Borg, V., Bjorner, J. B. (2010). The second version of the Copenhagen Psychosocial Questionnaire [Druga wersja Kopenhaskiego Kwestionariusza Psychologicznego]. Scandinavian Journal of Public Health, 38(3 Suppl), 8-24. DOI: 10.1177/1403494809349858.
• Piecuch, E. (2017). Zaangażowanie – klucz do sukcesu w wychowaniu dziecka. W: M. Humeniuk, I. Paszenda, W. Żłobickki (red.), Sukces jako zjawisko edukacyjne, 2. (ss. 39-49). Wrocław: Instytut Pedagogiki Uniwersytetu Wrocławskiego. DOI: 10.34616/22.19.169.
• Pietruszewski, M. (2014). Uwarunkowania sukcesu zawodowego w dzisiejszej gospodarce. Zeszyty Naukowe Politechniki Częstochowskiej: Zarządzanie, 15, 65-78. Pobrane 10.08.2023 z: https://www.sbc.org.pl/Content/359250/pietruszewski.pdf.
• Pluta A. (2013). Zarządzanie czasem – mocna czy słaba strona pracownika XXI wieku?. Edukacja Humanistyczna, 1(21), 147-155.
• Porzak, R. (2013). Poczucie własnej wartości gimnazjalistów i ich zaangażowanie w życie rodzinne a korzystanie z Internetu. W: Z. B. Gaś (red.), Młodzież zagubiona – młodzież poszukująca (ss. 71-86). Lublin: Innovatio Press Wydawnictwo Naukowe Wyższej Szkoły Ekonomii i Innowacji.
• Ptaszek, G., Stunża, G. D., Pyżalski, J., Dębski, M., Bigaj, M. (2020). Edukacja zdalna: Co stało się z uczniami, ich rodzicami i nauczycielami. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Przybylski, A. K., Weinstein, N. (2013). Can you connect with me now? How the presence of mobile communication technology influences face-to-face conversation quality [Czy możesz się ze mną teraz połączyć? W jaki sposób obecność technologii komunikacji mobilnej wpływa na jakość konwersacji twarzą w twarz]. Journal of Social and Personal Relationships, 30(3), DOI: 10.1177/0265407512453827.
• Pobrane 10.04.2023 z: https://www.grantthornton.pl/globalassets/1.-member-firms/poland/pdf/raporty-grant-thornton/polacy-na-rynku-pracy.pdf.
• Schaufeli, W., Taris, T. W. (2005). The Conceptualization and Measurement of Burnout: Common Ground and Worlds Apart [Konceptualizacja i pomiar wypalenia zawodowego: wspólna podstawa i światy oddzielne]. Work & Stress, 19, 256-262. DOI:10.1080/02678370500385913.
• Siekańska, M. (2004). Psychologiczne uwarunkowania sukcesów zawodowych. Przegląd Psychologiczny, 3, 275-290. Pobrane 04.12.2023 z: https://www.kul.pl/files/714/media/3.47.2004.art.4.pdf..pdf.
• Shonin, E., Van Gordon, W., Griffiths, M. D. (2013). Mindfulness as a treatment for behavioral addiction [Uważność jako forma leczenia uzależnienia behawioralnego]. Journal of Addiction Research and Therapy, 9(1), 1-6. DOI: 10.4172/2155-6105.1000E122.
• Tracy, B. (2019). Nawyki warte miliony: Jak nauczyć się zachowań przynoszących bogactwo. Gliwice: Helion SA.
• Tracy, B. (2019). Zarządzanie czasem. Warszawa: MT Biznes.
• Yager, J. (2020). Zdążyć z czasem na czas: Jak zarządzać własnym życiem w erze cyfrowej. Warszawa: Wydawnictwo Studio Emka.
• Young, K. S. (1998). Internet Addiction: The Emergence of a New Clinical Disorder [Uzależnienie od Internetu: Pojawienie się nowego zaburzenia klinicznego]. Cyberpsychology & Behavior, 1(3), 237-244. DOI: 10.1089/cpb.1998.1.237.
• Zeller, D. (2023). Efektywne zarządzanie czasem dla bystrzaków. Gliwice: Helion S. A.
• Zieliński, K. (2022). Psychokompetencje: 10 psychologicznych supermocy, które warto rozwijać. Gliwice: Onepress : Sensus.
• All the tools you need to protect your kids online. Pobrane 05.04.2023 z: https://www.qustodio.com/ en/features/.
• Getting started with Qustodio [Rozpoczęcie korzystania z Qustudio]. Pobrane 05.04.2023 z: https:// www.qustodio.com/en/get-started/
• Technika Pomodoro – technika koncentracji i skupienia uwagi. Pobrane 10.08.2023 z: https://society-support-alliance.com/fileadmin/user_upload/Download/Pomodoro_PO.pdf
• The Best Comprehensive Parental Control Tool for Families [Najlepsze i wszechstronne narzędzie do kontroli rodzicielskiej dla rodzin]. Pobrane 05.04.2023 z: https://www.bark.us/?irclickid=x4 twH5VXExyNWIQzAexm0VcCUkATVmQEPQZo040&irgwc=1&ref
• Zalety Internetu. Jakie możliwości stwarza nam dostęp do Internetu? Pobrane 20.04.2023 z: https:// fundacja.orange.pl/strefa-wiedzy/post/zalety-internetu-jakie-mozliwosci-stwarza-nam-dostepdo-internetu.
• Zarządzanie sobą w czasie. Pobrane 10.08.2023 z: https://www.ue.katowice.pl/fileadmin/user_upload/akademia/nowa-struktura/elit/Zarządzanie_sobą_w_czasie.pdf
• 10 zasad higieny cyfrowej. Jak nie uzależnić się od smartfona? Pobrane 07.04.2023 z: https://dbamomojzasieg.pl/wp-content/uploads/2020/12/10-zasad-higieny-cyfrowej-scaled.jpg

Identifiers

DOI

10.61905/wwr/175095

Biblioteka Nauki

31340386