Jak ludzie dorośli myślą o problemach związanych z gotowością szkolną dzieci?

• Authors: Paulina Michalska

Title variants

EN

How do adults think about problems related to children’s readiness for starting school?

Abstracts

EN

Introduction. In adulthood, post-formal ways of reasoning become more important, because the formal-logical ones do not provide adaptation in solving life-related problems (Gurba, 1993). These problems are mainly related to the functioning of family life and relate to experiencing developmental crises related to changes taking place in the family. One of such important moments in the life of a family is the time when a child starts school education (Chojak, 2019) because the current rhythm of the day is modified (Czub, Matejczuk, 2014) and the entire family system changes (Skrzetuska, 2016). Aim. The main aim of the research was to determine the post-formal ways of reasoning used by adults when solving problems related to children’s preparedness for school. Materials and methods. The study used 8 out of 18 problems from the Questionnaire of Ways of Solving Life Problems (authors: Paulina Michalska, Anna Szymanik-Kostrzewska), which concern the situation of parents of children starting school. Results. The respondents preferred solutions to problems from the meta-system level to the greatest extent. Variables such as age, education and having children were significant for the obtained results. The importance of the content of the dilemmas for the preferred solutions was confirmed. Conclusions. The most interesting conclusion from the research is that people with children preferred meta-system solutions less often than people without children. This is not consistent with the assumption that life experience in a given area contributes to more autonomous solutions (e.g., Sebby, Papini, 1994; Michalska, 2015a). This may be because parents, in the situation of solving a dilemma, are more focused on specific solutions to the problem, and more general methods with a wide range are less often taken into account by them.

PL

Wprowadzenie. W okresie dorosłości znaczenia nabierają postformalne sposoby rozumowania, ponieważ te formalno-logiczne nie pomagają rozwiązaniu problemów o treści życiowej (Gurba, 1993). Problemy te są powiązane głównie z funkcjonowaniem życia rodzinnego i dotyczą doświadczania kryzysów rozwojowych związanych ze zmianami zachodzącymi w rodzinie. Jednym z takich ważnych dla życia rodziny momentów jest czas, kiedy dziecko zaczyna edukację szkolną (Chojak, 2019), ponieważ modyfikacji ulega dotychczasowy rytm dnia (Czub, Matejczuk, 2014) i zmienia się cały system rodzinny (Skrzetuska, 2016). Cel. Głównym celem badań było określenie postformalnych sposobów rozumowania, wykorzystywanych przez osoby dorosłe podczas rozwiązywania problemów związanych z gotowością szkolną dzieci. Materiały i metody. W badaniu wykorzystano 8 z 18 problemów pochodzących z Kwestionariusza Sposobów Rozwiązywania Problemów Życiowych (autorzy: Paulina Michalska, Anna Szymanik-Kostrzewska), które dotyczą sytuacji rodziców dzieci rozpoczynających naukę szkolną. Wyniki. Osoby badane preferowały w największym stopniu rozwiązania problemów z poziomu metasystemowego. Dla uzyskanych rezultatów znaczenie miały takie zmienne, jak: wiek, wykształcenie i posiadanie dzieci. Potwierdzono znaczenie treści dylematów dla preferowanych rozwiązań. Wnioski. Najciekawszym wnioskiem płynącym z badań jest to, że osoby posiadające dzieci preferowały rozwiązania metasystemowe rzadziej niż osoby nieposiadające dzieci. Nie jest to zgodne z założeniem, że doświadczenie życiowe w danym obszarze przyczynia się do bardziej autonomicznych rozwiązań (m.in. Sebby, Papini, 1994; Michalska, 2015a). Może to wynikać z tego, że rodzice w sytuacji dylematu są nastawieni na konkretne rozwiązania problemu, a sposoby bardziej ogólne, o szerokim zasięgu są przez nich rzadziej brane pod uwagę.

Keywords

PL

gotowość szkolna dzieci; rozumowanie postformalne; dylematy; rozwiązywanie problemów; doświadczenie życiowe

EN

children’s school readiness; post-formal reasoning; dilemmas; problem-solving; life-experience

• Publisher: Uniwersytet Wrocławski. Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych. Instytut Pedagogiki. Zakład Historii Edukacji
• Journal: Wychowanie w Rodzinie
• Year: 2023
• Volume: XXX
• Issue: (2/2023)
• Pages: 161-181

Dates

published

2023

Contributors

author

Paulina Michalska

• Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, Wydział Psychologii

References

• Adamowicz, M. (2021). Child’s resources and his need to learn [Zasoby dziecka i jego potrzeba uczenia się]. Prima Educatione, 4(4), 37-46. DOI: 10.17951/pe.2020.4.37-46.
• Brzezińska, A., Appelt, K., Ziółkowska, B. (2008). Psychologia rozwoju człowieka. W: J. Strelau, D. Doliński (red.), Psychologia (t. 2, ss. 95-292). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Brzezińska, A.I., Czub, M. (2015). Dziecko w systemie edukacji: Podejście systemowo-transakcyjne. Kultura i Edukacja, 1(107), 11-33. DOI: 10.15804/kie.2015.01.01.
• Brzezińska, A., Appelt, K., Ziółkowska, B. (2016). Psychologia rozwoju człowieka. Sopot: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Chojak, M. (2016). Rodzice a gotowość szkolna dzieci. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
• Christ, M. (2014). „Doniesienie z pola walki” – doświadczenia z diagnozowania gotowości szkolnej dzieci. Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce, 3(33), 89-103.
• Czub, M., Matejczuk, J. (2014). Sześciolatki do szkoły – rozterki rodziców. Psychologia w Szkole, 3(44), 57-64.
• Social Science Statistics [portal]. Effect Size Calculator for T-Test [Kalkulator wielkości efektu dla testu T]. Pobrane 14.02.2023 z: https://www.socscistatistics.com/effectsize/default3.aspx.
• Gurba, E. (1993). Adaptacyjny charakter myślenia postformalnego. Przegląd Psychologiczny, 36(2), 181-192.
• Krzywoń, D. (2008). Wspieranie dziecka w osiąganiu dojrzałości szkolnej. Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Humanitas: Pedagogika, 3(105), 105-117.
• Labouvie-Vief, G. (1980). Beyond formal operations uses and limits of pure logic in life-span development [Poza operacjami formalnymi: Wykorzystanie i ograniczenie czystej logiki w rozwoju w ciągu życia]. Human Development, 23(3), 141-161. DOI: 10.1159/000272546.
• Labouvie-Vief, G. (1982). Dynamic development and mature autonomy: A theoretical prologue [Dynamiczny rozwój i dojrzała autonomia: Wstęp teoretyczny]. Human Development, 25, 161-191.
• Labouvie-Vief, G. (2006). Emerging structures of adult thought [Wyłaniające się struktury myślenia dorosłych]. W: J.J. Arnett, J.L. Tanner (red.), Emerging adults in America: Coming of age in the 21st century [Wyłaniająca się dorosłość u młodych Amerykanów: Dorastanie w XXI wieku] (ss. 59-84). Worcester: American Psychological Association. DOI: 10.1037/11381-003.
• Malinowska, M. (2015). Rodzice nie puszczają sześciolatków do szkół: Statystyki szokują. Mamo to ja [portal]. Pobrane 02.02.2024 z: https://mamotoja.pl/rodzice-nie-puszczaja-szesciolatkow-do-szkol-statystyki-szokuja,szesciolatek-artykul,17769,r1p1.html.
• Michalska, P. (2015a). Poziom i strategie rozwiązywania zadań wymagających rozumowania sylogistycznego o treści formalnej i życiowej w okresie wczesnej, średniej i późnej dorosłości. Psychologia Rozwojowa, 20(3), 53-62. DOI: 10.4467/2084387PR.15.017.3806.
• Michalska, P. (2015b). Rozumowanie sylogistyczne ludzi dorosłych. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.
• Michalska, P., Szymanik-Kostrzewska, A., Gurba, E., Trempała, J. (2016). Rozwój myślenia w dorosłości: O sposobach badania rozumowania postformalnego w codziennych sytuacjach. Psychologia Rozwojowa, 21(2), 55-71. DOI: 10.4467/20843879PR.16.010.5088.
• Michalska, P., Szymanik-Kostrzewska, A. (2023). Emotional and motivational school readiness of six years-old children and parental support in mothers’ assessments. Educational Studies Review, 41(1), 187-207. DOI: 10.12775/PBE.2023.009.
• Nazaruk, S., Marchel, J. (2019). Opinia rodziców o gotowości szkolnej dzieci w zakresie czytania i pisania – przykłady z praktyki pedagogicznej. Rozprawy Społeczne, 13(3), 127-136. DOI: 10.29316/rs/114826.
• Rumberger, R.W. (1995). Dropping out of middle school: A multilevel analysis of students and school [Rezygnacja z gimnazjum: Wielowymiarowa analiza uczniów i szkoły]. American Educational Research Journal, 32(3), 583-625. DOI: 10.2307/1163325.
• Sebby, R.A., Papini, D.R. (1994). Postformal reasoning during adolescence and young adulthood: The influence of problem relevancy [Rozumowanie postformalne w okresie dojrzewania i wczesnej dorosłości: Wpływ trafności problemu]. Adolescence, 29(114), 389-400.
• Sheridan, S.M., Marvin, C., Knoche, L., Edwards, C.P. (2008). Getting Ready: Promoting school readiness through a relationship-based partnership model [Przygotowanie: Promowanie gotowości szkolnej poprzez model partnerstwa oparty na relacjach]. Early Childhood Services: An Interdisciplinary Journal of Effectiveness, 2(3), 149-172.
• Skrzetuska, E. (2016). Problemy dziecka i jego rodziny przygotowujących się do systematycznej nauki szkolnej. W: K. Bogacka (red.), Dziecko w kulturze europejskiej (ss. 279-291). Warszawa: Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego.
• Szymanik-Kostrzewska, A., Michalska, P. (2021). All joy and less fun: Maternity difficulties and limitations in the perception of polish mothers [Sama radość, a mniej zabawy: Trudności i ograniczenia macierzyństwa w postrzeganiu polskich matek]. Couple and Family Psychology: Research and Practice, 11(4), 332-349. DOI: 10.1037/cfp0000194.

Identifiers

DOI

10.61905/wwr/175491

Biblioteka Nauki

29970952