Rodzina afgańska i pozycja Afganek w Islamskim Emiracie Afganistanu

• Authors: Beata Paulina Pietkiewicz-Pareek

Title variants

EN

The Afghan family and the position of Afghan women in the Islamic Emirate of Afghanistan

Abstracts

EN

Introduction. In August 2021, following the withdrawal of NATO troops from Afghanistan, the Taliban seized power in Kabul. Within a few weeks, this led to retalibanization, i.e., a return to the methods of governing the country known from the 1990s. First, they closed schools to girls and banned women from returning to work, damaging the lives of millions of citizens, driving many of them into depression and suicidal thoughts. Aim. The aim of the article is to show the reader that from the perspective of the feminist theory of social reproduction, the patriarchal system is the cause of gender oppression and is responsible for the reproduction and maintenance of social inequalities. Materials and methods. The research was conducted based on the analysis of the literature on the subject and through interviews with Afghans and Afghan refugees. The research took place between December 2021, when I first had the opportunity to visit the Center for Foreigners in the Group and meet the Afghan refugees staying there, and November 2023. Respondents staying in Poland put me in touch with their compatriots and with refugees staying in Iran. Interview questions were semi-structured and responses were written in a journal or recorded. Results and conclusion. Using the perspective of feminist theory of social reproduction refers to the human potential that allows us to meet all needs. The analytical tool was Martha Nussbaum’s „Capability Perspective”, which showed that the influence of the Taliban on Afghan families is enormous and leads to the inability to ensure a basic minimum existence for their members, especially women and girls.

PL

Wprowadzenie. W sierpniu 2021 roku, po wycofaniu się wojsk NATO z Afganistanu talibowie przejęli władzę w Kabulu. W przeciągu kilku tygodni doprowadzili do retalibanizacji, czyli powrotu do metod rządzenia krajem znanych z lat 90. W pierwszej kolejności zamknęli szkoły przed dziewczętami, zakazali powrotu do pracy kobietom, czym zniszczyli życie milionom obywateli poprzez wpędzenie ich w depresję i myśli samobójcze. Cel. Celem artykułu jest pokazanie, że z perspektywy feministycznej teorii społecznej reprodukcji system patriarchalny jest przyczyną opresji płciowych i odpowiada za reprodukcję i podtrzymywanie nierówności społecznych. Materiały i metody. Badania przeprowadzono na podstawie analizy literatury przedmiotu oraz za pomocą wywiadów z Afgańczykami oraz afgańskimi uchodźcami. Badania trwały od grudnia 2021 roku, kiedy po raz pierwszy miałam okazję odwiedzić Ośrodek dla Cudzoziemców w Grupie i poznać przebywających tam afgańskich uchodźców, do listopada 2023 roku. Respondenci przebywający w Polsce skontaktowali mnie ze swoimi rodakami oraz z uciekinierami przebywającymi w Iranie. Pytania do wywiadu były częściowo ustrukturyzowane, a odpowiedzi zapisywane w dzienniku lub nagrywane. Wyniki i wnioski. Wykorzystanie perspektywy feministycznej teorii społecznej reprodukcji odnosi się do ludzkiego potencjału, który pozwala zaspokoić wszystkie potrzeby. Narzędziem analitycznym była perspektywa zdolności Marthy Nussbaum, dzięki któremu wykazano, że wpływ talibów na rodziny afgańskie jest przeogromny i prowadzi do niemożności zapewnienia minimum egzystencji ich członkom, zwłaszcza kobietom i dziewczynkom.

Keywords

PL

edukacja; talibowie; Islamski Emirat Afganistanu; retalibanizacja; rodzina afgańska; feministyczna teoria społecznej reprodukcji

EN

education; Taliban; Islamic Emirate of Afghanistan; retalibanization; Afghan family; feminist theory of social reproduction

• Publisher: Uniwersytet Wrocławski. Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych. Instytut Pedagogiki. Zakład Historii Edukacji
• Journal: Wychowanie w Rodzinie
• Year: 2023
• Volume: XXX
• Issue: (4/2023)
• Pages: 13-29

Dates

published

2023

Contributors

author

Beata Paulina Pietkiewicz-Pareek

• Uniwersytet Wrocławski, Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych, Instytut Pedagogiki

References

• Ahmadi, B., Osman Tariq, M. (2022). How the Taliban’s hijab decree defies Islam [Jak dekret talibów dotyczący hidżabu przeciwstawia się islamowi]. Pobrane z: https://www.usip.org/publications/2022/05/how-talibans-hijab-decree-defies-islam.
• Amiri, M. (2013). Dzieci w Afganistanie. W: D. Chmielowska, B. Grabowska, E. Machut-Mendecka (red.), Dziecko w Oriencie: Praca zbiorowa (ss. 120–123). Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Dialog.
• Amnesty International (2022). Afganistan: Rok bez praw kobiet pod rządami talibów. Pobrane z: https://www.amnesty.org.pl/wp-content/uploads/2022/10/Executive--Summary-Afganiastan.pdf.
• Central Statistics Organization (2016). Afghanistan Living Conditions Survey 2013–2014: National risk and vulnerability assessment [Badanie warunków życia w Afganistanie 2013–2014: Krajowa ocena ryzyka i podatności na zagrożenia]. Kabul: Central Statistic Organization.
• Gawęcki, M. (1983). Wieś środkowego i północnego Afganistanu. Wrocław: Polskie Towarzystwo Ludoznawcze.
• Giustozzi, A. (2009). Koran, kałasznikow i laptop: Rebelia neotalibów w Afganistanie. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Głogowski, A. (2012). Af-Pak: Znaczenie zachodniego pogranicza pakistańsko-afgańskiego dla bezpieczeństwa regionalnego w latach 1947–2011. Kraków: Księgarnia Akademicka.
• Human Rights Watch (2017). “I won’t be a doctor, and one day you’ll be sick”: Girls’ access to education in Afghanistan [„Nie będę lekarzem, a ty kiedyś zachorujesz”: dostęp dziewcząt do edukacji w Afganistanie]. Pobrane z: https://www.hrw.org/report/2017/10/17/i-wont-be-doctor-and-one-day-youll-be-sick/girls-access-education-afghanistan.
• Jureńczyk, Ł. (2019). Społeczna pozycja kobiet w Afganistanie po 2014. Problemy Polityki Społecznej, 45, 11–29.
• Kościańczuk, M. (2013). Oczyma Palestynek: Taktyki reinterpretacji uniwersum wartości w kontekście kategorii bezpieczeństwa i zagrożenia. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.
• Krzyżanowski, M. (2015). Udział kobiet w afgańskim życiu politycznym w teorii i praktyce: Wstęp do analizy. Studia Erasmiana Wratislaviensia, 9, 351–375.
• Kugiel, P. (2022). Afganistan rok po przejęciu władzy przez talibów. Pobrane z: https://www.pism.pl/publikacje/afganistan-rok-po-przejeciu-wladzy-przez-talibow.
• Lorenz, W. (2021a). Przejęcie przez talibów władzy w Afganistanie – konsekwencje dla NATO. Pobrane z: https://www.pism.pl/publikacje/przejecie-przez-talibowwladzy-w-afganistanie-konsekwencje-dla-nato.
• Lorenz, W. (2021b). Zwycięstwo talibów w Afganistanie – konsekwencje wewnętrzne i międzynarodowe. Pobrane z: https://www.pism.pl/publikacje/zwyciestwo-taliboww-afganistanie-konsekwencje-wewnetrzne-i-miedzynarodowe.
• Łukasiewicz, P. (2022). Talibowie: Przekleństwo czy nadzieja Afganistanu. Kraków: Mando.
• Manasra, N. (1993). Palestinian Women: Between Tradition and Revolution [Palestyńskie kobiety: między tradycją a rewolucją]. W: E. Augustin (red.), Palestinian women: Identity and experience (ss. 7–22). London – Atlantic Highlands: Zed Books.
• Nussbaum, M. (2000). Women and human development: The capabilities approach [Kobiety i rozwój człowieka: podejście oparte na możliwościach]. Cambridge – New York: Cambridge University Press.
• Ouis, P. (2009). Honourable traditions? Honour violence, early marriage and sexual abuse of teenage girls in Lebanon, the Ocupied Palestinian Territories and Yemen [Honorowe tradycje? Honorowa przemoc, wczesne małżeństwa i wykorzystywanie seksualne nastolatek w Libanie, na okupowanych terytoriach palestyńskich i Jemenie]. International Journal of Children’s Rights, 17, 445–474. DOI: 10.1163/157181808X389911.
• Pstrusińska, J. (2010). O walce w pasztuńskim kodeksie honoru. W: T. Gacek, J. Pstrusińska, M. Rzepka, C. Galewicz (red.), Miscellanea Afghanica Cracoviensia (ss. 117–122). Kraków: Persepolis.
• Rzehak, L. (2009). Remembering the Taliban [Pamiętamy o talibach]. W: R. D. Crews, A. Tarzi (red.), The Taliban and the crisis of Afghanistan (ss. 182–212). Cambridge: Harvard University Press.
• Shayan, Z. (2015). Gender inequality in education in Afghanistan: Access and barriers [Nierówność płci w edukacji w Afganistanie: dostęp i bariery]. Open Journal of Philosophy, 5(5), 277–284. DOI: 10.4236/ojpp.2015.55035.
• Stankiewicz, W. (2009). Pozycja społeczna kobiet według nauki islamu za rządów talibów. Studia Gdańskie, 25, 213–236.
• Szopa, K. (2023), Krytyczne ujęcie feminizmu intersekcjonalnego z perspektywy feministycznej teorii społecznej reprodukcji. Teksty Drugie, 3, 249–264.
• Szumlewicz, K. (2020). Utopia „perspektywy zdolności” Marthy Nussbaum. W: R. Włodarczyk (red.), Utopia a edukacja: t. 4, Dysonanse, kontrasty i harmonie wyobrażeń świata możliwego (ss. 143–164). Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
• Tortajada, A. (2004). Zdławiony krzyk. Warszawa: Wydawnictwo Amber.
• United Nations Children’s Fund (UNICEF) (2019). Afghanistan – Education equity profile for adolescent girls [Afganistan – Profil równości edukacyjnej dla dorastających dziewcząt]. Pobrane z: https://www.unicef.org/rosa/reports/afghanistan-education-equity-profile-adolescent-girls.

Identifiers

DOI

10.61905/wwr/177277

Biblioteka Nauki

31339928