Bezskuteczność pactum de non cedendo na gruncie ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych jako instrument zwalczania nieuczciwych praktyk

• Authors: Krzysztof Żebryk

Abstracts

PL

W umowach zawieranych w obrocie handlowym dość powszechnie wprowadzane są zastrzeżenia umowne, które wyłączają lub ograniczają dopuszczalność przelewu wierzytelności, należnej wierzycielowi z tytułu transakcji handlowej, bez zgody dłużnika (pactum de non cedendo). Z uwagi na dysproporcje w sile kontraktowej, które stawiają słabszą stronę umowy w pozycji zależności ekonomicznej, tego typu klauzule mogą stanowić problem rzutujący na kondycję finansową mikro-, małych i średnich przedsiębiorców, a także na zachowanie przez nich płynności finansowej, a w szerszym kontekście utrzymanie konkurencyjności. Polski ustawodawca dostrzegł, że taka regulacja umowna może nosić znamiona nieuczciwej praktyki stosowanej w relacjach między przedsiębiorcami, jeżeli towarzyszy jej opóźnienie w zapłacie wynagrodzenia w stosunku do terminu płatności określonego w umowie. W związku z tym zdecydował o wprowadzeniu nieznanego dotąd mechanizmu przeciwdziałania nieuczciwym praktykom, polegającego na uznawaniu pactum de non cedendo w transakcjach handlowych między przedsiębiorcami dużymi a tymi z sektora MŚP po upływie umownych terminów płatności. Niniejszy artykuł porusza problem oceny czy nowa regulacja, dotycząca bezskuteczności pactum de non cedendo, stanowi właściwy instrument zwalczania nieuczciwych praktyk handlowych i czy ma on szanse stać się instrumentem skutecznym.

Keywords

PL

przelew wierzytelności; pactum de non cedendo; opóźnienia w zapłacie w transakcjach handlowych; bezskuteczność czynności prawnej; przeciwdziałanie nieuczciwym praktykom handlowym

• Publisher: Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwo Naukowe Wydziału Zarządzania
• Journal: internetowy Kwartalnik Antymonopolowy i Regulacyjny
• Year: 2023
• Volume: 12
• Issue: 3
• Pages: 8-18

Dates

published

2023

Contributors

author

Krzysztof Żebryk

• Okręgowa Izba Radców Prawnych w Koszalinie

• https://orcid.org/0000000325195548

References

• Gniewek, E. i Machnikowski, P. (2017). Kodeks cywilny. Komentarz. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
• Górniak, K. (2021). Skuteczność umownych ograniczeń przelewu wierzytelności. Warszawa: Instytut Wymiaru Sprawiedliwości.
• Kappes, A., Kocot, W.J. i Romanowski, M. (2015a). Rozdział III, § 13. W: W.J. Katner (red.), Prawo zobowiązań – umowy nienazwane. System Prawa Prywatnego. Tom 9. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
• Kappes, A., Kocot, W.J. i Romanowski, M. (2015b). Rozdział III, § 14. W: W.J. Katner (red.), Prawo zobowiązań – umowy nienazwane. System Prawa Prywatnego. Tom 9. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
• Kappes, A., Kocot, W.J. i Romanowski, M. (2015c). Rozdział III, § 15. W: W.J. Katner (red.), Prawo zobowiązań – umowy nienazwane. System Prawa Prywatnego. Tom 9. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
• Katner, P. (2021). Przeniesienie wierzytelności w umowie faktoringu. Warszawa: Wolters Kluwer.
• Krzykowski, A. (2012). Umowne zakazy przelewu wierzytelności (Pacta de non cedendo) w obrocie krajowym i międzynarodowym. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
• Longchamps de Berier, R. (1999). Polskie Prawo Cywilne. Zobowiązania. Poznań: Przedsiębiorstwo Wydawnicze Ars boni et aequi.
• Mik, C. i Wojtaszek-Mik, E. (2003). Zwalczanie opóźnień w płatnościach w transakcjach handlowych w świetle dyrektywy 2000/35/WE i prawa polskiego. Zeszyty Prawnicze, (3/2).
• Namysłowska, M. (2022). Zwalczanie nieuczciwych praktyk handlowych między przedsiębiorcami w prawie Unii Europejskiej. W poszukiwaniu modelu ochrony. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
• Radwański, Z. (1998). Zobowiązania – część ogólna. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
• Targosz, T. (2023). W: K. Menszig-Wiese (red.), Ustawa o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych. Komentarz. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck Legalis.
• Wolak, G. (2023). W: M. Załucki (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck Legalis.
• Wowerka, A. (2010). Pactum de non cedendo w krajowym i i międzynarodowym obrocie handlowym. W: M. Modrzejewska (red.), Prawo handlowe XXI wieku. Czas stabilizacji, ewolucji czy rewolucji. Księga jubileuszowa Profesora Józefa Okólskiego. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
• Zawada, K. (2018). Rozdział VIII, § 48, 49. W: A. Olejniczak (red.), Prawo zobowiązań – część ogólna. System Prawa Prywatnego. Tom 6. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
• Ziembiński, Z. (2000). Logika praktyczna, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Identifiers

DOI

10.7172/2299-5749.IKAR.3.12.1

Biblioteka Nauki

20874730