Oznaczanie geograficznego pochodzenia produktu w czasach „konsumenckiego patriotyzmu”

• Authors: Zuzanna Ochońska-Borowska , Anna Pietrzyk

Abstracts

PL

Pochodzenie nabywanego produktu należy do istotnych kryteriów podejmowanej przez konsumentów decyzji zakupowej. W ostatnim czasie istotnie wzrosło zainteresowanie produktami rodzimymi, które zostały wytworzone w Polsce z polskich materiałów. Trend ten bywa wykorzystywany przez nieuczciwych przedsiębiorców, którzy w komunikacji kierowanej do konsumentów wprowadzają w błąd odnośnie do tej okoliczności. Zdarzają się jednak sytuacje oznaczenia produktu, które potencjalnie mogłoby zostać uznane za nierzetelne na gruncie przepisów konsumenckich, opiera się jednak na przepisach odrębnych, mających administracyjno-celny charakter. W takim wypadku przedsiębiorca wpada niejako w pułapkę regulacji prawnych, chociaż nie wprost sprzecznych, to mogących się nie pokrywać, a tym samym naraża się na konsekwencje prawne niezastosowania się do którejś z nich. W artykule poruszono ten problem, wskazując które z powszechnie obowiązujących regulacji potencjalnie mogą stanowić wyzwanie w praktyce obrotu konsumenckiego. Omówiono także dotychczasową praktykę orzeczniczą Prezesa UOKiK w tym zakresie i zaprezentowano postulaty co do stosowania obecnych regulacji oraz ewentualnych zmian w prawie.

Keywords

PL

konsument; pochodzenie produktu; wprowadzanie w błąd; konsumencki patriotyzm; made in; etnocentryzm konsumencki; decyzje konsumentów; geograficzne pochodzenie towarów; produkty żywnościowe; prawo żywnościowe

• Publisher: Uniwersytet Warszawski. Wydział Nauk Ekonomicznych
• Journal: internetowy Kwartalnik Antymonopolowy i Regulacyjny
• Year: 2022
• Volume: 11
• Issue: 5
• Pages: 7-24

Dates

published

2022

Contributors

author

Zuzanna Ochońska-Borowska

• niwersytet Jagielloński w Krakowie, Wydział Prawa i Administracji

• https://orcid.org/0000000299076149

author

Anna Pietrzyk

• https://orcid.org/0000000337939065

References

• 590Powodow.pl. (2020, kwiecień). Solidarność Konsumencka w dobie koronawirusa. Raport z badań akcji 590Powodow.pl. Pozyskano z: https://590powodow.pl/wp-content/uploads/2020/04/590Powodow_Covid_Konsumenci.pdf (30.09.2022).
• bg. (2016, 13 czerwca). „Wiemy, co dobre – wspieramy naszych!” – polskie produkty i firmy w kampanii Biedronki. Pozyskano z: https://www.wirtualnemedia.pl/artykul/wiemy-co-dobre-wspieramy-naszych-polskie-produkty-i-firmy-w-kampanii-biedronki (30.09.2022).
• Całka, E., Nowińska, E., Skubisz, R. (2017). W: R. Skubisz (red) System Prawa Prywatnego. Prawo własności przemysłowej, t. 14C. Wydawnictwo C.H. Beck.
• DF. (2020, 2 czerwca). UOKiK zajmie się „aferą metkową” znanej blogerki. Bankier.pl. Pozyskano z: https://www.bankier.pl/wiadomosc/UOKiK-zajmie-sie-afera-metkowa-Veclaim-i-znanej-blogerki-Jessiki- Mercedes-7896898.html (30.09.2022).
• EPRS. (2019, listopad). Geographical indications for non-agricultural products. Cost of Non-Europe Report, European Parliamentary Research Service. Pozyskano z: https://www.europarl.europa.eu/thinktank/en/document/EPRS_STU(2019)631764 (30.09.2022).
• Fijołek, M. (2020, 28 maja). Sprzedawała chińskie ciuchy za bajońskie sumy. Czy „afera metkowa: zniszczy karierę Jessiki Mercedes? Rozrywka.blog. Pozyskano z: https://www.spidersweb.pl/rozrywka/2020/05/28/afera-metkowa-jessica-mercedes-skandal-veclaim/ (30.09.2022).
• Giovannucci, D., Josling, T., Kerr, W., O’Connor, B. i Yeung, M.T. (2009). Guide to Geographical Indications: Linking Products and their Origins. International Trade Centre.
• Grant Thornton. (2021, wrzesień). Buy Locally Index by Grant Thornton. Jak bardzo konsumenci w Polsce i innych krajach Unii Europejskiej skłonni są kupować wytwarzane lokalnie produkty? Pozyskano z: https://grantthornton.pl/wp-content/uploads/2021/09/Buy-Locally-Index-by-Grant-Thornton-RAPORT-1. pdf (30.09.2022).
• Growth Lab. (b.d.). Country & Product Complexity Rankings. Growth Lab. Center for international Development at Harvard University. Pozyskano z: https://atlas.cid.harvard.edu/rankings (30.09.2022).
• Gwardzińska, E. i Chowaniec, J. (2021). Zasady ustalania reguł niepreferencyjnego pochodzenia towarów na potrzeby celno-podatkowe w UE. Doradztwo Podatkowe – Biuletyn Instytutu Studiów Podatkowych, (4).
• Holzer, S. (2017). Geographical Rules of Origin, International Report. W: P. Kobel, P. Këllezi, B. Kilpatrick (red.), Antitrust in Pharmaceutical Markets & Geographical Rules of Origin. Part II. Springer.
• Kaczmarek, M. i Wieja, M. (2021). Patriotyzm konsumencki Polaków. Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu.
• Kowalczyk, E. (2016). Etnocentryzm w konsumpcji. Współczesne Problemy Ekonomiczne, (13).
• KOWR. (2019, 19 kwietnia). Produkt polski – kupuj świadomie. Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa. Pozyskano z: https://www.kowr.gov.pl/biuro-prasowe/aktualnosci/produkt-polski-kupuj-swiadomie (30.09.2022).
• KPMG. (2019, listopad). Rynek mody w Polsce. Wyzwania. Pozyskano z: https://assets.kpmg/content/dam/kpmg/pl/pdf/2019/11/pl-raport-kpmg-w-polsce-pt-rynek-mody-w-polsce-2019.pdf (30.09.2022).
• Krzekowiak, A. (2021, 28 czerwca). Patriotyzm konsumencki jako szansa dla gospodarki. Pozyskano z: https://warsawinstitute.org/pl/patriotyzm-konsumencki-jako-szansa-dla-gospodarki/ (30.09.2022).
• Łętowska, E. (2022). Prawo umów konsumenckich. Wydawnictwo C.H. Beck.
• Michalak, A. (2016). W: M. Sieradzka, M. Zdyb (red.), Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Komentarz (wyd. 2). Wolters Kluwer.
• MMP. (2008, 1 luty). Demo rusza w Tesco z kolejną odsłoną akcji wspierającej polskie produkty. Media Marketing Polska. Pozyskano z: https://mmponline.pl/artykuly/73968,demo-rusza-w-tesco-z-kolejna-odslona-akcji-wspierajacej-polskie-produkty (30.09.2022).
• Nowińska, E. (2022). W: K. Szczepanowska-Kozłowska, E. Nowińska, Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Komentarz, wyd. II. Wolters Kluwer.
• Ochońska, Z. (2021). Ochrona konsumenta w branży mody. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace z Prawa Własności Intelektualnej, (3).
• Poźniak-Niedzielska, M. i Całka, E. (2016). W: J. Szwaja (red.), Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Komentarz (wyd. 4). Wydawnictwo C.H. Beck.
• Russo, L. (2021). Communication of the origin of food products: legal aspects. Przegląd Prawa Rolnego, 2(29). Pozyskano z: https://pressto.amu.edu.pl/index.php/ppr/article/view/31028/27434 (30.09.2022).
• Sieradzka. M. (2016). W: M. Sieradzka, M. Zdyb (red.), Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Komentarz (wyd. 2). Wolters Kluwer.
• Skoczylas, Ł. (2013). Patriotyzm konsumencki: próba spojrzenia socjologicznego. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, LXXV(4).
• Sroczyński, J. (2013). Przysporzenie konsumenckie jako rezultat decyzji zobowiązujących Prezesa UOKiK. W: M. Czarnecka (red.), Konsument na rynku energii elektrycznej. Wydawictwo C.H. Beck.
• Tischner, A. (2012). Pojęcie „przeciętny konsument” w ustawie o przeciwdziałaniu nieuczciwym prakty¬kom rynkowym na tle prawa i orzecznictwa Unii Europejskiej. W: E. Nowińska, D. Kasprzycki (red.), Nieuczciwe praktyki rynkowe. Ocena regulacji. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Trzebiatowski, M. (2021). Uwarunkowania prawne oznakowania towarów na rynku UE oznaczeniem typu „Made in”, cz. 1. Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego, (2).
• Trzebiatowski, M. (2021a). Uwarunkowania prawne oznakowania towarów na rynku UE oznaczeniem typu „Made in”, cz. 2. Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego, (3).
• UOKiK. (2020, 25 maja). Błędne oznakowanie kraju pochodzenia warzyw i owoców w Biedronce – postępowanie Prezesa UOKiK. Pozyskano z: https://uokik.gov.pl/aktualnosci.php?news_id=16428 (30.09.2022).
• UOKiK. (2020a, czerwiec). Kontrola jakości handlowej świeżych owoców i warzyw oraz ziemniaków, w szczególności z uwzględnieniem oznakowania krajem pochodzenia Polska. Pozyskano z: https://uokik.gov. pl/aktualnosci.php?news_id=16586 (30.09.2022).
• UOKiK. (2021). Sprawozdanie z działalności. UOKIK – rok 2020. Pozyskano z: https://uokik.gov.pl/down-load.php?plik=25581 (30.09.2022).
• Walczak, T. (2018). Postępowanie w sprawach z zakresu ochrony zbiorowych interesów konsumentów jako szczególny rodzaj postępowania administracyjnego. Rozprawa doktorska. Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Adama. https://hdl.handle.net/10593/24470. Pozyskano z: https://repozytorium.amu.edu. pl/handle/10593/24470 (27.09.2022).
• Wędrychowska-Karpińska A., Wiercińska-Krużewska A. (2016). W: A. Stawicki, E. Stawicki (red.), Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów. Komentarz, wyd. II. Wolters Kluwer.

Identifiers

DOI

10.7172/2299-5749.IKAR.5.11.1

Biblioteka Nauki

2207121