Idea odpowiedzialnego kredytowania na rynku niebankowych kredytów konsumenckich w Polsce

• Authors: Edyta Rutkowska-Tomaszewska , Magdalena Paleczna

Abstracts

PL

W rzeczywistości pokryzysowej, wobec dużej skali zjawiska nadmiernego zadłużania się konsumentów i jego negatywnych skutków zarówno w wymiarze indywidualnym, jak i globalnym, problem odpowiedzialnego kredytowania przez kredytodawców i odpowiedzialnego pożyczania przez konsumentów staje się coraz donioślejszy. Jest to istotne, z uwagi na generowanie ryzyka kredytowego, systemowego, a także negatywne skutki społeczne. Idea ta przestaje mieć formę jedynie postulatu, lecz staje się przedmiotem regulacji i szeroko rozumianego orzecznictwa. Jest ona realizowana przez prawidłowe badanie zdolności kredytowej konsumenta przez kredytodawców, tak przed udzieleniem kredytu, jak i w trakcie trwania kredytowania oraz informowanie go o warunkach umowy kredytowej, w tym w szczególności o ponoszonych przez niego kosztach, jak i konsekwencjach prawnych oraz ekonomicznych niewykonywania tej umowy przez konsumenta. Celem opracowania jest zaprezentowanie idei odpowiedzialnego kredytowania jedynie po stronie kredytodawców, jakimi są niebankowe instytucje pożyczkowe, bez analizowania odpowiedzialnego pożyczania przez kredytobiorców konsumentów, sposobów jej realizacji oraz egzekwowania i stosowania w praktyce.

Keywords

PL

kredyt konsumencki; konsument kredytobiorca; niebankowa instytucja pożyczkowa; kredytodawca; ochrona konsumenta; odpowiedzialne udzielanie kredytów; ustawa o kredycie konsumenckim; dyrektywa 2008/48/WE; zdolność kredytowa; obowiązek informacyjny; edukacja finansowa

• Publisher: Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwo Naukowe Wydziału Zarządzania
• Journal: internetowy Kwartalnik Antymonopolowy i Regulacyjny
• Year: 2018
• Volume: 7
• Issue: 6
• Pages: 38-52

Dates

published

2018

Contributors

author

Edyta Rutkowska-Tomaszewska

• Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego

author

Magdalena Paleczna

• Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego

References

• Bartosiewicz, P. (2017). Odpowiedzialność odszkodowawcza banku za wadliwe wypowiedzenie umowy kredytu udzielonego przedsiębiorcy. Warszawa: Wolters Kluwer.
• Bączyk, M. (2010). Tendencje w dziedzinie odpowiedzialności odszkodowawczej banku w prawie polskim. Monitor Prawa Bankowego, 1.
• Białek, T. (2011). Obowiązek oceny zdolności/ryzyka kredytowego w nowej ustawie o kredycie konsumenckim. Monitor Prawa Bankowego, 12, 69–78.
• Bińkowska-Artowicz, B. (2014). Informacja gospodarcza. Informacja kredytowa. System wymiany informacji o zobowiązaniach pieniężnych. Warszawa: Wolters Kluwer.
• Czech, T. (2018). Kredyt konsumencki. Komentarz. Warszawa: Wolters Kluwer.
• Fedorowicz, M. (2017). O normatywnym pojęciu stabilności finansowej na rynku finansowym Unii Europejskiej w nowej architekturze nadzorczej. Studia Europejskie, 4.
• Fedorowicz, M. (2017). Postanowienia ustawy z dnia 23 marca 2017 r. o kredycie hipotecznym oraz o nadzorze nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami oraz rekomendacji S Komisji Nadzoru Finansowego a zapobieganie kryzysom bankowości hipotecznej. Studia Prawa Publicznego, 4.
• Fujak, A. (2018). Obowiązek udzielenia informacji przed zawarciem umowy. W: M. Stanisławska (red.), Ustawa o kredycie konsumenckim. Komentarz. Warszawa: C.H. Beck.
• Ganczar, M. (2016). Misselling – nowa praktyka naruszająca zbiorowe interesy konsumentów w świetle nowelizacji ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów z 2015 r. W: M. Czarnecka, T. Skoczny (red.), Prawo konsumenckie w praktyce. Warszawa: C.H. Beck.
• Jędrzejko, D. (2015). Nowe wykroczenia związane z naruszeniem obowiązku informacyjnego wobec konsumenta. W: D. Karczewska, M. Namysłowska, T. Skoczny (red.), Ustawa o prawach konsumenta. Warszawa: C.H. Beck.
• Jurkowska-Zeidler, A. (2009). Jednolita regulacja kredytu konsumenckiego w prawie usług finansowych Unii Europejskiej (nowa dyrektywa 2008/48/WE w sprawie umów o kredyt konsumencki. GSP, XXI.
• Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów: Akt o jednolitym rynku Dwanaście dźwigni na rzecz pobudzenia wzrostu gospodarczego i wzmocnienia zaufania „Wspólnie na rzecz nowego wzrostu gospodarczego”. Pozyskano z: https://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=COM:2011:0206:FIN:PL:PDF (26.07.2018).
• Komunikat na wiosenny szczyt Rady Europejskiej pt. „Realizacja europejskiego programu naprawy”, przygotowany przez KE w marcu 2009 r. Pozyskano z: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/HTML/?uri=CELEX:52009DC0114&from=PL (26.07.2018).
• Księżak, P. (2015). Skutki prawne naruszenia obowiązków informacyjnych przedsiębiorcy zamierzającego zawrzeć umowę z konsumentem. W: D. Karczewska, M. Namysłowska, T. Skoczny (red.), Ustawa o prawach konsumenta. Warszawa: C.H. Beck.
• Mak, V. (2015). What is Responsible Lending? The EU Consumer Mortgage Credit Directive in the UK and the Netherlands. Journal of Consumer Policy, 38.
• Mikłaszwicz, P. (2017). Komentarz do art. 9 ukk. W: K. Osajda (red.), Ustawa o kredycie konsumenckim. Komentarz. Legalis.
• Nieborak, T. (2016). Tworzenie i stosowanie prawa rynku finansowego a proces ekonomizacji prawa. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
• Nieborak, T. (2017). Rynek finansowy jako dobro wspólne. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, LXXIX, 3.
• Ostrowski, T. (2012). Art. 9 Ocena ryzyka kredytowego. W: M. Chruściak (red.), Ustawa o kredycie konsumenckim. Rekomendacje interpretacyjne podstawowych regulacji. Komentarz. Warszawa: C.H. Beck.
• Paxford, B. (2013). Kredyty i pożyczki pieniężne oraz zasady koncentracji zaangażowań. W: H. Gronkiewicz-Waltz (red.), Prawo bankowe. Komentarz. Warszawa: C.H. Beck, Warszawa.
• Pisuliński, J. (2011). Kredyt. Kredyt konsumencki. W: J. Panowicz-Lipska (red.), System prawa prywatnego (t. 8, wyd. 2, ). Warszawa: C.H. Beck.
• Public Consultation on Responsible Lending and Borrowing in the EU. Pozyskano z: http://ec.europa.eu/internal_market/consultations/2009/responsible_lending_en.htm (17.07.2018).
• Responsible Lending Code. Pozyskano z: https://www.consumerprotection.govt.nz/assets/Uploads/responsible-lending-code-june-2017.pdf (27.07.2018).
• Resposnsible Lending Code. (2017). Revised June 2017, New Zealand Government. Pozyskano z: (https://www.consumerprotection.govt.nz/assets/Uploads/responsible-lending-code-june-2017.pdf (27.07.2018).
• Rutkowska-Tomaszewska, E. (2013). Ochrona prawna klienta na rynku usług bankowych. Warszawa: Wolters Kluwer Lex.
• Rutkowska-Tomaszewska, E. (2014). Manipulowanie informacją w zakresie odpłatności za usługi bankowe i prawne mechanizmy przeciwdziałania tym nadużyciom. W: W. Rogowski (red.), Nowe koncepcje i regulacje nadzoru finansowego: nadzór makrostabilnościowy, nadzór bankowy SKOK, instrumenty finansowe. Kraków – Warszawa: Oficyna Allerhanda.
• Rutkowska-Tomaszewska, E. (2014). Ochrona prawna kredytobiorcy-konsumenta w świetle najnowszych projektowanych regulacji prawnych. W: M. Ganczar, E. Sługocka-Krupa (red.), Ochrona konsumenta i jej współczesne wyzwania. Lublin: Wydawnictwo KUL.
• Rutkowska-Tomaszewska, E. (2014). Praktyki naruszające zbiorowe interesy konsumentów na rynku usług finansowych ze szczególnym uwzględnieniem rynku usług bankowych na przykładzie wybranych najnowszych decyzji Prezesa UOKiK. i-KAR, 5.
• Rutkowska-Tomaszewska, E. (2016). Usługi finansowe - dobrodziejstwo i (czy) zagrożenie dla konsumentów? Czy ochrona konsumenta usług finansowych jest obecnie efektywna i wystarczająca? W: M. Jagielska, E. Sługocka-Krupa, K. Podgórski (red.), Ochrona konsumenta na rynku usług. Warszawa: C.H. Beck.
• Sroczyński, J. (2016). Misselling: nowy rodzaj zakazanej praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów. Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego, 4.
• Stangret-Smoczyńska, A. (2015). Zdolność kredytowa w ujęciu prawnym prawa polskiego. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
• Stanisławska, M. (red.). (2018). Ustawa o kredycie konsumenckim. Komentarz. Warszawa: C.H. Beck.
• Szpringer, W. (2009). Społeczna odpowiedzialność banków. Między ochroną konsumenta a osłoną socjalną. Warszawa: Wolters Kluwer.
• Tereszkiewicz, P. (2015). Obowiązki informacyjne w umowach o usługi finansowe. Studium instrumentów ochronnych w prawie prywatnym i prawie unijnym. Warszawa: Wolters Kluwer.
• The World Bank. (2013). Responsible Lending Overview of Regulatory Tools, October 2013. Pozyskano z: http://siteresources. worldbank.org/EXTGLOBALFINREPORT/Resources/8816096-1361888425203/90620801364927957721/91157251384205223659/Responsible_Lending_Paper.pdf. (17.07.2018).
• Uchwała Nr 148/2013 Komisji Nadzoru Finansowego z dnia 18 czerwca 2013 r. w sprawie wydania Rekomendacji S dotyczącej dobrych praktyk w zakresie zarządzania ekspozycjami kredytowymi. (Dz. Urz. KNF 2013, poz. 23).
• Uchwała nr 59/2013 Komisji Nadzoru Finansowego z dnia 26 lutego 2013 r. w sprawie wydania Rekomendacji T dotyczącej dobrych praktyk w zakresie zarządzania ryzykiem detalicznych ekspozycji kredytowych. (Dz. Urz. KNF 2013, poz. 11).
• Uzasadnienie do projektu ustawy o kredycie konsumenckim. Druk sejmowy nr 3596. Pozyskano z: http://orka.sejm.gov.pl/Druki6ka.nsf/WWW-wszystkie/3596?OpenDocument (10.06.2018).
• Waliszewski, K. (2017). Rynek pozabankowych pożyczek konsumenckich w Polsce. Warszawa: Wydawnictwo CeDeWu.
• Wielkość Polskiego Rynku Wierzytelności Zarządzanego przez Członków KPF. III kwartał 2017. Pozyskano z: https://kpf.pl/badania-i-publikacje/raporty-cykliczne/wielkosc-polskiego-rynku-wierzytelnosci/ (27.07.2018).
• Włodarska-Dziurzyńska, K. (2009). Sankcje w prawie konsumenckim na przykładzie wybranych umów. Warszawa: LexisNexis.
• Wolska, G. (2018). Społeczna odpowiedzialność biznesu. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, LXXX, 1.
• Working Paper on Responsible Mortgage Lending and Borrowing. Pozyskano z: https://www.fi nancite.be/sites/default/fi les/references/fi les/1260.pdf (26.07.2018).

Identifiers

DOI

10.7172/2299-5749.IKAR.6.7.3

Biblioteka Nauki

2164844