Mit racjonalnego łotra. Statystyka i psychologia kontra ekonomiczna analiza prawa

• Authors: Radosław Zyzik
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem tekstu jest ocena ekonomicznej teorii kary i powiązanego z nią modelu podejmowania decyzji z perspektywy empirycznych studiów nad prawem i behawioralnej analizy prawa. Ekonomiczna teoria kary w drugiej połowie XX wieku była podstawową teorią kary i miała znaczący wpływ na politykę karania w Stanach Zjednoczonych. Na początku XXI stulecia liczne badania statystyczne pokazały z jednej strony ograniczoną skuteczność ekonomicznego podejścia do prawa karnego, a z drugiej – szkodliwe efekty przetrzymywania w więzieniach dużej liczby osadzonych. Pojawiła się więc konieczność opracowania nowego modelu podejmowania decyzji przez przestępców. Psychologowie, ekonomiści behawioralni i zwolennicy behawioralnej analizy prawa zidentyfi kowali szereg czynników wpływających na podejmowanie decyzji o popełnieniu przestępstwa, by wymienić choćby dyskontowanie hiperboliczne, błąd nadmiernego optymizmu czy prognozowanie afektywne.

EN

The aim of the paper is to critically assess the economic decisionmaking model in criminal law from the perspective of empirical legal studies and behavioral analysis of law. In the second half of the XX century the economic theory of punishment had dominant infl uence on criminal law policy in US. At the beginning of XXI century numerous statistical studies have shown limited effectiveness of the economic approach and harmful effects of the large number of prisoners currently being incarcerated. Therefore the new model of decision-making in criminal law was needed. Psychologists, behavioral economists and proponents of behavioral analysis of law were able to identify factors infl uencing decisions of criminals including hyperbolic discounting, optimism bias and affective forecasting.

Keywords

PL

homo economicus, behawioralna analiza prawa, prawo karne, decyzje.

EN

homo economicus, behavioral analysis of law, criminal law, decisions.

• Publisher: Akademia Leona Koźmińskiego
• Journal: Decyzje
• Year: 2018
• Issue: 29

Dates

published

2018

online

2019-01-21

Contributors

author

Radosław Zyzik

Identifiers

DOI

10.7206/DEC.1733-0092.103