Unia Europejska – kilka uwag o fundamentach prawnych

• Authors: Jerzy Kranz

Title variants

EN

The European Union: Some Comments on Its Legal Character

Abstracts

EN

The domestic debate on the EU is often simplified, based on ideology or lack of comprehension. European – including Polish – discussion is quite often dominated by narrowly understood national interests overshadowed by the lack of information on the functioning of the EU. The controversy between the European Commission and Poland on the rule of law in Poland, especially the independence of the judiciary or the issue of relocation of immigrants prove that the subject matter of the dispute is the treaty model of integration and its fundamental legal concepts. It is thus crucial to reflect on what is the supranational character of the EU? Why we have agreed to confer public powers on the EU? Is the EU restricting sovereignty? Is the democracy possible in the EU? Despite the criticism, the EU is still offering effective multilevel governance setting. To paraphrase Mark Twain: the report of its death was an exaggeration.

PL

Debaty o Unii Europejskiej, jej modelu i funkcjonowaniu, charakteryzują się uproszczeniami, a w wielu przypadkach przesiąknięte są ideologią lub niewiedzą. W europejskiej – w tym polskiej – dyskusji pojawia się też często wąsko rozumiany interes narodowy, a strony żonglują emocjami i lękami, które przesłaniają niedostatki rzeczowej informacji. Kontrowersje między Unią Europejską a Polską, które pojawiły się na tle oceny stanu praworządności czy też problemu relokacji uchodźców dowodzą, że przedmiotem sporu staje się w pewnym stopniu model integracji oraz jej podstawowe pojęcia prawne. Należy się zastanowić, na czym polega specyficzny prawnie charakter UE? Dlaczego zgodziliśmy się powierzyć jej kompetencje do wykonywania władzy publicznej? Czy Unia ogranicza suwerenność Polski? Czy w Unii możliwa jest demokracja? Mimo krytyki Unia pozostaje sprawnym mechanizmem zarządzającym współzależnością państw członkowskich. Parafrazując Marka Twaina: Doniesienia o jej zgonie wydają się przesadzone.

Keywords

PL

Unia Europejska; ponadnarodowość; federalizm; powierzenie kompetencji; suwerenność; demokracja

EN

European Union; supranationality; federalism; conferred powers; sovereignty; democracy

• Publisher: Akademia Leona Koźmińskiego
• Journal: Krytyka Prawa. Niezależne studia nad prawem
• Year: 2018
• Volume: 10
• Issue: 1
• Pages: 98-135

Dates

published

2018

Contributors

author

Jerzy Kranz

References

• 1. Barcz J., Główne kierunki reformy ustrojowej post¬lizbońskiej Unii Europejskiej (2010–2017). Sanacja i konsolidacja strefy euro, Piaseczno 2017. [Google Scholar]
• 2. Barcz J., Ustrój lizbońskiej Unii Europejskiej. Podstawy traktatowe, struktura, instytucje i prawo, Piaseczno 2017. Bogdandy A. von, The European Lesson for International Democracy. The Significance of Articles 9 to 12 EU Treaty for International Organizations, „Jean Monnet Working Paper” 2011, 2. [Google Scholar]
• 3. Constantinesco V., Compétences et pouvoirs dans les Communautés européennes, Paris 1974. [Google Scholar]
• 4. Courtois S. (red.), Le Livre noir du communisme. Crimes, terreur, répression, Paris 1997. [Google Scholar]
• 5. Dunin-Wąsowicz M., Darska A., Tchorek G., Integracja europejska i nowy ład gospodarczy, Warszawa 2012. Dunin-Wąsowicz M., Suwerenność i pieniądz w Europie 1870–2002, Warszawa 2009. Dunin-Wąsowicz, M. Polska, euro i strategia twardego jądra, „Sprawy Międzynarodowe” 2014, 3: 55–72. Giegerich Th., Wyrok Federalnego Trybunał Konstytucyjnego w sprawie Traktatu z Lizbony – ostatnie słowo Niemiec w sprawie Zjednoczonej Europy?, „Europejski Przegląd Sądowy” 2011, 3: 4–17. [Google Scholar]
• 6. Isensee J., Idee und Gestalt des Föderalismus im Grundgesetz, [w:] Handbuch des Staatsrecht der Bundesrepublik Deutschland, vol. IV, Heidelberg 1999. [Google Scholar]
• 7. Kranz J., Głosowanie ważone w organizacjach międzynarodowych, Warszawa 1982. [Google Scholar]
• 8. Kranz J., Jak postrzegać Unię Europejską? Kilka podstawowych pojęć i problemów, Warszawa 2013. [Google Scholar]
• 9. Kranz J., Między wojną a pokojem: świat współczesny wobec użycia siły zbrojnej, [w:] J. Kranz (red.), Świat współczesny wobec użycia siły zbrojnej. Dylematy prawa i polityki, Warszawa 2009: 81–242. Kranz J., Podejmowanie decyzji większością kwalifikowaną w Radzie, [w:] J. Barcz (red.), Traktat z Lizbony. Główne reformy ustrojowe Unii Europejskiej, Warszawa 2008: 155–176. Kranz J., Pojęcie suwerenności we współczesnym prawie międzynarodowym, Warszawa 2015. Czaputowicz J., Suwerenność, Warszawa 2013. Kranz J., Przekazanie kompetencji na rzecz organizacji międzynarodowej w świetle praktyki Polski, Niemiec i Francji, Łódź 2013. Kwiecień R., Suwerenność państwa. Rekonstrukcja i znaczenie idei w prawie międzynarodowym, Kraków 2004. [Google Scholar]
• 10. Kwiecień R., Teoria i filozofia prawa międzynarodowego. Problemy wybrane, Warszawa 2011. [Google Scholar]
• 11. Łętowska E., Multicentryczność współczesnego systemu prawa i jej konsekwencje, „Państwo i Prawo” 2005, 4. [Google Scholar]
• 12. Márai S., Znieważeni, Warszawa 2012. Mik C., Legitymacja demokratyczna Unii Europejskiej w świetle Traktatu konstytucyjnego, [w:] J. Barcz (red.), Demokratyzacja i wzmocnienie legitymacji Unii Europejskiej, Warszawa 2005. [Google Scholar]
• 13. Mik C., Powierzenie Unii Europejskiej władzy przez państwa członkowskie i jego podstawowe konsekwencje prawne, [w:] J. Kranz (red.), Suwerenność i ponadnarodowość a integracja europejska, Warszawa 2006. [Google Scholar]
• 14. Oeter S., Federalism and Democracy, [w:] A. von Bogdandy, J. Bast (red.), Principles of European Constitutional Law, Oxford 2009. Pernice I., The Treaty of Lisbon: Multilevel Constitutionalism in Action, „The Columbia Journal of European Law”, 2009, 15(3). [Google Scholar]
• 15. Polska w Unii Europejskiej. Nowe wyzwania, Warszawa 2018. Pudło A., Rola parlamentu narodowego w sprawach UE po wejściu w życie Traktatu z Lizbony, Warszawa 2014. Świeboda P., Europa: plan przetrwania. Raport otwarcia podczas sesji „Europa, przyszłość, solidarność” organizowanej w ramach Europejskiego Forum Nowych Idei w Sopocie (wrzesień 2011) – http://demoseuropa.eu/index.php?option=com_content&view=article&id=929%3Aeuropa-przyszo-solidarno&catid=129%3A2011kom&Itemid =152&lang=pl Świeboda P., Spójność Unii Europejskiej w dobie przemian, 1 marca 2018 r. [Google Scholar]
• 16. Weiler J.H.H., Haltern U., Mayer F., European Democracy and Its Critique. Five Uneasy Pieces, „Harvard Jean Monnet Working Paper” 1995, 1. [Google Scholar]
• 17. Wojtyczek K., Przekazywanie kompetencji państwa organizacjom międzynarodowym, Kraków 2007. Wołpiuk W.J., Naród jako pojęcie konstytucyjne, „Studia Iuridica Lublinensia” 2014, 22: 371–392. [Google Scholar]
• 18. Wójtowicz K., Sądy konstytucyjne wobec prawa Unii Europejskiej, Warszawa 2012. [Google Scholar]
• 19. Wyrozumska A. (red.), Transnational Judicial Dialogue on International Law in Central and Eastern Europe, Łódź 2017. [Google Scholar]
• 20. Barcz J., Główne kierunki reformy ustrojowej post¬lizbońskiej Unii Europejskiej (2010–2017). Sanacja i konsolidacja strefy euro, Piaseczno 2017. [Google Scholar]
• 21. Barcz J., Ustrój lizbońskiej Unii Europejskiej. Podstawy traktatowe, struktura, instytucje i prawo, Piaseczno 2017. Bogdandy A. von, The European Lesson for International Democracy. The Significance of Articles 9 to 12 EU Treaty for International Organizations, „Jean Monnet Working Paper” 2011, 2. [Google Scholar]
• 22. Constantinesco V., Compétences et pouvoirs dans les Communautés européennes, Paris 1974. [Google Scholar]
• 23. Courtois S. (red.), Le Livre noir du communisme. Crimes, terreur, répression, Paris 1997. [Google Scholar]
• 24. Dunin-Wąsowicz M., Darska A., Tchorek G., Integracja europejska i nowy ład gospodarczy, Warszawa 2012. Dunin-Wąsowicz M., Suwerenność i pieniądz w Europie 1870–2002, Warszawa 2009. Dunin-Wąsowicz, M. Polska, euro i strategia twardego jądra, „Sprawy Międzynarodowe” 2014, 3: 55–72. Giegerich Th., Wyrok Federalnego Trybunał Konstytucyjnego w sprawie Traktatu z Lizbony – ostatnie słowo Niemiec w sprawie Zjednoczonej Europy?, „Europejski Przegląd Sądowy” 2011, 3: 4–17. [Google Scholar]
• 25. Isensee J., Idee und Gestalt des Föderalismus im Grundgesetz, [w:] Handbuch des Staatsrecht der Bundesrepublik Deutschland, vol. IV, Heidelberg 1999. [Google Scholar]
• 26. Kranz J., Głosowanie ważone w organizacjach międzynarodowych, Warszawa 1982. [Google Scholar]
• 27. Kranz J., Jak postrzegać Unię Europejską? Kilka podstawowych pojęć i problemów, Warszawa 2013. [Google Scholar]
• 28. Kranz J., Między wojną a pokojem: świat współczesny wobec użycia siły zbrojnej, [w:] J. Kranz (red.), Świat współczesny wobec użycia siły zbrojnej. Dylematy prawa i polityki, Warszawa 2009: 81–242. Kranz J., Podejmowanie decyzji większością kwalifikowaną w Radzie, [w:] J. Barcz (red.), Traktat z Lizbony. Główne reformy ustrojowe Unii Europejskiej, Warszawa 2008: 155–176. Kranz J., Pojęcie suwerenności we współczesnym prawie międzynarodowym, Warszawa 2015. Czaputowicz J., Suwerenność, Warszawa 2013. Kranz J., Przekazanie kompetencji na rzecz organizacji międzynarodowej w świetle praktyki Polski, Niemiec i Francji, Łódź 2013. Kwiecień R., Suwerenność państwa. Rekonstrukcja i znaczenie idei w prawie międzynarodowym, Kraków 2004. [Google Scholar]
• 29. Kwiecień R., Teoria i filozofia prawa międzynarodowego. Problemy wybrane, Warszawa 2011. [Google Scholar]
• 30. Łętowska E., Multicentryczność współczesnego systemu prawa i jej konsekwencje, „Państwo i Prawo” 2005, 4. [Google Scholar]
• 31. Márai S., Znieważeni, Warszawa 2012. Mik C., Legitymacja demokratyczna Unii Europejskiej w świetle Traktatu konstytucyjnego, [w:] J. Barcz (red.), Demokratyzacja i wzmocnienie legitymacji Unii Europejskiej, Warszawa 2005. [Google Scholar]
• 32. Mik C., Powierzenie Unii Europejskiej władzy przez państwa członkowskie i jego podstawowe konsekwencje prawne, [w:] J. Kranz (red.), Suwerenność i ponadnarodowość a integracja europejska, Warszawa 2006. [Google Scholar]
• 33. Oeter S., Federalism and Democracy, [w:] A. von Bogdandy, J. Bast (red.), Principles of European Constitutional Law, Oxford 2009. Pernice I., The Treaty of Lisbon: Multilevel Constitutionalism in Action, „The Columbia Journal of European Law”, 2009, 15(3). [Google Scholar]
• 34. Polska w Unii Europejskiej. Nowe wyzwania, Warszawa 2018. Pudło A., Rola parlamentu narodowego w sprawach UE po wejściu w życie Traktatu z Lizbony, Warszawa 2014. Świeboda P., Europa: plan przetrwania. Raport otwarcia podczas sesji „Europa, przyszłość, solidarność” organizowanej w ramach Europejskiego Forum Nowych Idei w Sopocie (wrzesień 2011) – http://demoseuropa.eu/index.php?option=com_content&view=article&id=929%3Aeuropa-przyszo-solidarno&catid=129%3A2011kom&Itemid =152&lang=pl Świeboda P., Spójność Unii Europejskiej w dobie przemian, 1 marca 2018 r. [Google Scholar]
• 35. Weiler J.H.H., Haltern U., Mayer F., European Democracy and Its Critique. Five Uneasy Pieces, „Harvard Jean Monnet Working Paper” 1995, 1. [Google Scholar]
• 36. Wojtyczek K., Przekazywanie kompetencji państwa organizacjom międzynarodowym, Kraków 2007. Wołpiuk W.J., Naród jako pojęcie konstytucyjne, „Studia Iuridica Lublinensia” 2014, 22: 371–392. [Google Scholar]
• 37. Wójtowicz K., Sądy konstytucyjne wobec prawa Unii Europejskiej, Warszawa 2012. [Google Scholar]
• 38. Wyrozumska A. (red.), Transnational Judicial Dialogue on International Law in Central and Eastern Europe, Łódź 2017. [Google Scholar]
• 39. Barcz J., Główne kierunki reformy ustrojowej post¬lizbońskiej Unii Europejskiej (2010–2017). Sanacja i konsolidacja strefy euro, Piaseczno 2017. [Google Scholar]
• 40. Barcz J., Ustrój lizbońskiej Unii Europejskiej. Podstawy traktatowe, struktura, instytucje i prawo, Piaseczno 2017. Bogdandy A. von, The European Lesson for International Democracy. The Significance of Articles 9 to 12 EU Treaty for International Organizations, „Jean Monnet Working Paper” 2011, 2. [Google Scholar]
• 41. Constantinesco V., Compétences et pouvoirs dans les Communautés européennes, Paris 1974. [Google Scholar]
• 42. Courtois S. (red.), Le Livre noir du communisme. Crimes, terreur, répression, Paris 1997. [Google Scholar]
• 43. Dunin-Wąsowicz M., Darska A., Tchorek G., Integracja europejska i nowy ład gospodarczy, Warszawa 2012. Dunin-Wąsowicz M., Suwerenność i pieniądz w Europie 1870–2002, Warszawa 2009. Dunin-Wąsowicz, M. Polska, euro i strategia twardego jądra, „Sprawy Międzynarodowe” 2014, 3: 55–72. Giegerich Th., Wyrok Federalnego Trybunał Konstytucyjnego w sprawie Traktatu z Lizbony – ostatnie słowo Niemiec w sprawie Zjednoczonej Europy?, „Europejski Przegląd Sądowy” 2011, 3: 4–17. [Google Scholar]
• 44. Isensee J., Idee und Gestalt des Föderalismus im Grundgesetz, [w:] Handbuch des Staatsrecht der Bundesrepublik Deutschland, vol. IV, Heidelberg 1999. [Google Scholar]
• 45. Kranz J., Głosowanie ważone w organizacjach międzynarodowych, Warszawa 1982. [Google Scholar]
• 46. Kranz J., Jak postrzegać Unię Europejską? Kilka podstawowych pojęć i problemów, Warszawa 2013. [Google Scholar]
• 47. Kranz J., Między wojną a pokojem: świat współczesny wobec użycia siły zbrojnej, [w:] J. Kranz (red.), Świat współczesny wobec użycia siły zbrojnej. Dylematy prawa i polityki, Warszawa 2009: 81–242. Kranz J., Podejmowanie decyzji większością kwalifikowaną w Radzie, [w:] J. Barcz (red.), Traktat z Lizbony. Główne reformy ustrojowe Unii Europejskiej, Warszawa 2008: 155–176. Kranz J., Pojęcie suwerenności we współczesnym prawie międzynarodowym, Warszawa 2015. Czaputowicz J., Suwerenność, Warszawa 2013. Kranz J., Przekazanie kompetencji na rzecz organizacji międzynarodowej w świetle praktyki Polski, Niemiec i Francji, Łódź 2013. Kwiecień R., Suwerenność państwa. Rekonstrukcja i znaczenie idei w prawie międzynarodowym, Kraków 2004. [Google Scholar]
• 48. Kwiecień R., Teoria i filozofia prawa międzynarodowego. Problemy wybrane, Warszawa 2011. [Google Scholar]
• 49. Łętowska E., Multicentryczność współczesnego systemu prawa i jej konsekwencje, „Państwo i Prawo” 2005, 4. [Google Scholar]
• 50. Márai S., Znieważeni, Warszawa 2012. Mik C., Legitymacja demokratyczna Unii Europejskiej w świetle Traktatu konstytucyjnego, [w:] J. Barcz (red.), Demokratyzacja i wzmocnienie legitymacji Unii Europejskiej, Warszawa 2005. [Google Scholar]
• 51. Mik C., Powierzenie Unii Europejskiej władzy przez państwa członkowskie i jego podstawowe konsekwencje prawne, [w:] J. Kranz (red.), Suwerenność i ponadnarodowość a integracja europejska, Warszawa 2006. [Google Scholar]
• 52. Oeter S., Federalism and Democracy, [w:] A. von Bogdandy, J. Bast (red.), Principles of European Constitutional Law, Oxford 2009. Pernice I., The Treaty of Lisbon: Multilevel Constitutionalism in Action, „The Columbia Journal of European Law”, 2009, 15(3). [Google Scholar]
• 53. Polska w Unii Europejskiej. Nowe wyzwania, Warszawa 2018. Pudło A., Rola parlamentu narodowego w sprawach UE po wejściu w życie Traktatu z Lizbony, Warszawa 2014. Świeboda P., Europa: plan przetrwania. Raport otwarcia podczas sesji „Europa, przyszłość, solidarność” organizowanej w ramach Europejskiego Forum Nowych Idei w Sopocie (wrzesień 2011) – http://demoseuropa.eu/index.php?option=com_content&view=article&id=929%3Aeuropa-przyszo-solidarno&catid=129%3A2011kom&Itemid =152&lang=pl Świeboda P., Spójność Unii Europejskiej w dobie przemian, 1 marca 2018 r. [Google Scholar]
• 54. Weiler J.H.H., Haltern U., Mayer F., European Democracy and Its Critique. Five Uneasy Pieces, „Harvard Jean Monnet Working Paper” 1995, 1. [Google Scholar]
• 55. Wojtyczek K., Przekazywanie kompetencji państwa organizacjom międzynarodowym, Kraków 2007. Wołpiuk W.J., Naród jako pojęcie konstytucyjne, „Studia Iuridica Lublinensia” 2014, 22: 371–392. [Google Scholar]
• 56. Wójtowicz K., Sądy konstytucyjne wobec prawa Unii Europejskiej, Warszawa 2012. [Google Scholar]
• 57. Wyrozumska A. (red.), Transnational Judicial Dialogue on International Law in Central and Eastern Europe, Łódź 2017. [Google Scholar]

Identifiers

DOI

10.7206/kp.2080-1084.176

Biblioteka Nauki

1986901