Uśmiech sędziowski – pomocne i niebezpieczne narzędzie

• Authors: Mateusz Stępień

Abstracts

EN

Niniejszy artykuł ma na celu otwarcie tematu uśmiechu sędziowskiego w polskiej nauce prawa. Uśmiech sędziowski traktowany jest jako element szerszych, psycho-społecznych procesów na sali sądowej, a w szczególności komunikacji niewerbalnej sędziego. Takie otwarcie zostanie dokonane przez wskazanie i omówienie kilku rzeczywistych przypadków uśmiechu sędziowskiego w Polsce, a dokładnej na salach sądowych krakowskich sądów rejonowych (wydziałów cywilnych i karnych). Materiał empiryczny został uzyskany poprzez bierną obserwacje rozpraw, wspartą zestandaryzowanym kwestionariuszem obserwacyjnym. Zgodnie z wynikami, (i) uśmiechów sędziowskich na salach sądowych jest więcej niż mogłoby się wydawać, (ii) sędziowski uśmiech przy słuchaniu świadków (co do zasady) jest generalnie mniej kontrowersyjny niż wyrażony względem stron, czy uczestników, (iii) wyróżniono pięć typów uśmiechów sędziowskich, (iv) dwa z nich zdają się naruszać ważne zasady procesowe, podczas gdy rola innych jest pozytywna, (v) można zastanawiać się nad rozwijaniem przez sędziów umiejętności sytuacyjnego posługiwania się uśmiechem, oczywiście w wąskim zakresie i przy spełnieniu wielu warunków.

Keywords

PL

uśmiech sędziowski; sala sądowa; komunikacja niewerbalna

• Publisher: Akademia Leona Koźmińskiego
• Journal: Krytyka Prawa. Niezależne studia nad prawem
• Year: 2022
• Volume: 14
• Issue: 4
• Pages: 135-150

Dates

published

2022

Contributors

author

Mateusz Stępień

References

• Abel M.H., Watters H., Attributions of guilt and punishment as functions of physical attractiveness and smiling, „Journal of Social Psychology” 2005, 145(6).
• Anleu S.R., Mack K., Tutton J., Judicial Humour in the Australian Courtroom, „Melbourne University Law Review” 2014, 38(2).
• Bens J., The courtroom as an affective arrangement: Analysing atmospheres in courtroom ethnography, „The Journal of Legal Pluralism and Unofficial Law” 2018, 50(3).
• Cohn J.F., Ambadar Z., Ekman P., Observer-based measurement of facial expression with the Facial Action Coding System, [w:] J.A. Coan, J.J.B. Allen (red.), The handbook of emotion elicitation and assessment, Oxford 2007.
• Dudek M., Stępień M., “I (can) see myself... But what for?” On Live Camera Feeds in Courtrooms (from the Perspective of Witnesses), „International Journal for Semiotics of Law” 2019, 32.
• Dudek M., Stępień M., Power Distance Dynamics in Courtroom, Cham 2021.
• Ekman P., Friesen W.V., Felt, false, and miserable smiles, „Journal of Nonverbal Behavior” 1982, 6(4).
• Frank J., Courts on trial, New Yersey 1949.
• Giles H. (red.), Communication accommodation theory: Negotiating personal relationships and social identities across contexts, Cambridge 2016
• Gmerek K., Rozprawa sądowa jako zdarzenie komunikacji społecznej, Szczecin 2019.
• Gunnery S.D., Ruben M.A., Perceptions of Duchenne and non-Duchenne smiles: A meta-analysis, „Cognitive Emotions” 2016, 30(3).
• Hochschild A., The Managed Heart. Commercialization of Human Feeling, Berkeley 2003.
• Holmes J., Marra M., Having a laugh at work: how humour contributes to workplace culture, „Journal of Pragmatics”, 2002, 34(12).
• Konecki J., Nowak P., Zdanikowski P. (red.), Uzasadnienie orzeczenia sądu powszechnego. Język, struktura, metodyka, Warszawa 2022.
• Laskowski M., Uchybienie godności urzędu sędziego jako podstawa odpowiedzialności dyscyplinarnej, Warszawa 2019.
• Malphurs R.A., “People did sometimes stick things in my underwear”: The function of laughter at the U.S. Supreme Court, „Communication Law Review” 2010, 10(2).
• Maroney T.A., Emotional Regulation and Judicial Behavior, „California Law Review” 2011, 99(6).
• Maroney T.A., The Persistent Cultural Script of Judicial Dispassion, „California Law Review” 2011, 99(2).
• Milner, J., Anleu S.R. (red.), Judges, judging and humour, London 2018.
• Nagle J., Brodsky S., Weeter K., Gender, Smiling, and Witness Credibility in Actual Trials, „Behavioral Sciences & the Law” 2014, 32.
• Najda M., Rutkowska A., Rutkowski D., Psychologia sali sądowej, Bielsko-Biała 2022.
• Oakley J., Opeskin B., Banter from the Bench: The use of humour in the exercise of judicial functions, „Australian Bar Review” 2016, 42.
• Rychlowska M., Manstead A.S.R., van der Schalk J., The many faces of smiles, [w:] U. Hess, Hareli S. (red.), The social nature of emotion expression: What emotions can tell us about the world, Cham 2019.
• Sayette M.A., Cohn J.F., Wertz J.M., Perrott M.A., Parrott D.J.,A psychometric evaluation of the facial action coding system for assessing spontaneous expression, „Journal of Nonverbal Behaviour” 2001, 25.
• Stępień M., Dudek M., Toward The Three–Level Power Distance Concept: Expanding Geert Hofstede’s Power Distance Beyond Cross–Cultural Context, „Studia Socjologiczne” 2021, 1(240).
• Świerczyńska-Głownia W., Komunikowanie z perspektywy sali sądowej, Kraków 2019.
• Wojciechowski M., Dowgiałło B., Rancew-Sikora D., Emotional Labour of Judges, „Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej” 2015, 1(10).
• Yung C.R., A typology of judging styles, „Northwestern University Law Review” 2013, 107(4).

Identifiers

DOI

10.7206/kp.2080-1084.561

Biblioteka Nauki

2185921