Epistemologie Południa

• Authors: Boaventura de Sousa Santos

Abstracts

PL

Nieodwracalnym jest fakt, że eurocentryczny logos implodował u swoich źródeł rozwoju politycznego i ekonomicznego. Niebezpieczeństwo takiego kryzysu ma charakter totalny, albowiem swą hegemonią obejmuje i ludzkość, i przyrodę. Jakimi alternatywami dysponujemy, aby przezwyciężyć koniec tysiąclecia i jego hekatombę? To oczywiste, że żyjemy w „czasach pośmiertnych” lub „filozofii końca wieku” nowoczesności, która, z drugiej strony, chlubi się przekraczaniem granic od innej epistemy historyczno-kulturalnej, uznającej relację ekosystemu człowieka w ramach różnorodności egzystencjalnej istot zamieszkujących naszą planetę. Ta druga epistemologia, której geneza leży w Teorii Krytycznej i odtwarza się w Ameryce Łacińskiej z Południa, wychodzi od praktyki emancypacyjnego logosu, przekraczającego hegemoniczne granice „niekończącego się kapitalizmu” i „niekończącego sie kolonializmu”, bowiem umożliwia odzyskać na drodze „socjologii emergencji” (sociology of emergences) obecność tysiącletnich ludów, które zdołały odtworzyć swój habitat poprzez bezpo-średnią relację symbiotyczną, z cyklami lub procesami narodzin i śmierci Matki Ziemi (Pachamama). Pradawna mądrość niosąca myślenie tych pierwotnych ludów, wyrażone w tradycjach, rytuałach, magii aż po przedstawienia antropomorficzne rzeczywistości, są symptomami, że zmierzch cywilizacji nie ginie z Zachodem, lecz odradza się od Południa z Sumak Kawsay

Keywords

PL

Epistemologia; Południe; przyroda; międzykulturowość

• Publisher: Uniwersytet Warszawski
• Journal: Ameryka Łacińska. Kwartalnik analityczno-informacyjny
• Year: 2023
• Volume: 31
• Issue: 3 (121)
• Pages: 5-40

Dates

published

2023

Contributors

author

Boaventura de Sousa Santos

• Uniwersytet w Coimbrze, Portugalia

References

• An-Na’im, A. (ed.) (1995). Human Rights and Religious Values: An Uneasy Relationship? Amsterdam: Editions Rodopi.
• An-Na’im, A. (2000). Human Rights and Islamic Identity in France and Uzbekistan: Mediation of the Local and Global. Human Rights Quarterly, 22 (4), ss. 906-941.
• Bipinchandra, P. (1954). Swadeshi & Swaraj (The Rise of New Patriotism). Kalkuta: Yugayatri Prakashak.
• Bloch, E. ([1947] 1995). The Principle of Hope. Cambridge, Mass.: MIT Press
• Césaire, A. (1955). Discours sur le Colonialisme. Paris: Présence Africaine.
• Dussel, E. (2001). Hacia una filosofía crítica. Bilbao: Desclee de Brouwer.
• Faruki, K.A. (1979). The Constitutional and Legal Role of the Umma. Karaczi: Ma’aref.
• González Casanova, P. (1969). Sociología de la explotación. México: Siglo XXI.
• Gandhi, M. (1929/1932). The Story of my Experiments with Truth (vol. 1 i 2). Ahmedabad:cNavajivan.
• Gandhi, M. (1941). The Economics of Khadi. Ahmedabad: Navajiva.
• Ghandi, M. (1967). The Gospel of Swadeshi. Bombay: Bharatiya Vidya Bhavan.
• García Linera, A. (2009, agosto). El punto de bifurcación es un momento en el que semiden ejércitos. Wywiad Maristelli Svampa, Pablo Stefanoni i Ricardo Bajo. Le Monde Diplomatique (wersja boliwijska).
• Grosfoguel, R. (2007). Descolonizando los universalismos occi dentales: pluri-versalismo transmoderno decolonial de Aimé Cesaire a los Zapatistas. W: Castro-Gómez,
• S. & Gros Foquel, R. (eds.) El giro decolonial: Reflexiones para una diversidad epistémica más allá del capitalismo global (ss. 63-77). Bogotá: Siglo del Hombre Editores.
• Habermas, J. (1985). A Philosophico-Political Profile. Interview by Perry Anderson and Peter Dews. New Left Review (151), ss. 75-105.
• Habermas, J. (1987a). Teoría de la acción comunicativa I-Racionalidad de la acción y racionalización social. Madrid: Taurus.
• Habermas, J. (1987b). Teoría de la acción comunicativa II - Crítica da la razón funcionalista. Madrid: Taurus.
• Hartog, F. (2003). Régimes d’historicité: présentisme et expérience du temps. Paris: Editions du Seuil.
• Hassan, R. (1996). Religious Human Rights and The Qur. W: Witte, J. jr.; Van der Vyver, J.D. (eds.). Religious Human Rights in Global Perspective: Religious Perspectives (ss. 361-386). Haga: Martinus Nijhoff Publishers.
• ldonado-Torres, N. (2004). The Topology of Being and the Geopolitics of Konowledge: Modernity, Empire, Coloniality. City, 8, (1), ss. 29-56.
• Mariátegui, J.C. (s/f,1925). Ensayos escogidos. Lima: Editorial Universo.

Identifiers

DOI

10.7311/20811152.2023.121.01

Biblioteka Nauki

28328127