Przepis kulinarny jako przedmiot badań lingwistyki kontrastywnej

• Authors: Aleksandra Haliniak

Abstracts

PL

Celem niniejszego artykułu jest ukazanie możliwości poznawczych badań nad kulinariami w ujęciu tekstologii kontrastywnej. Celem rozważań jest odpowiedź na pytanie, dlaczego warto analizować przepis kulinarny jako gatunek mowy w ramach tekstologii kontrastywnej, mimo że należy on do gatunków o standardowej strukturze. Zadaniem artykułu jest również przybliżenie aspektów i założeń tekstologii kontrastywnej. Rozważania zamyka przykładowe porównanie dwóch przepisów pochodzących z różnych czasów i kultur, które obrazuje, jakie różnice językowe (i nie tylko) wynikają z tego rodzaju analiz.

Keywords

PL

tekstologia kontrastywna; kulinaria; dyskurs kulinarny; tekst użytkowy; przepis kulinarny

• Publisher: Instytut Germanistyki Uniwersytetu Warszawskiego oraz Instytut Filologii Germańskiej Uniwersytetu Rzeszowskiego
• Journal: tekst i dyskurs - text und diskurs
• Year: 2021
• Issue: 15
• Pages: 577-598

Dates

published

2021

Contributors

author

Aleksandra Haliniak

References

• Adamzik Kirsten (2001): Grundfragen einer kontrastiven Textologie. In: Adamzik Kirsten [eds.]: Kontrastive Textologie. Untersuchungen zur deutschen und französischen Sprach- und Literaturwissenschaft. Tübingen, 13‒48. Google Scholar
• Adamzik Kirsten (2009): Główne zagadnienia tekstologii kontrastywnej. Tłum.: Marta Smykała. W: Bilut-Homplewicz Zofia, Czachur Waldemar, Smykała Marta (red): Lingwistyka tekstu w Niemczech. Wrocław, 211‒258. Google Scholar
• Arendholz Jenny, Bublitz Wolfram, Kirner Monika, Zimmermann Iris (2013): Food for thought – or, what’s (in) a recipe? A diachronic analysis of cooking instructions. In: Gerhardt Cornelia, Frobenius Maximiliane, Ley Susanne (eds.): Culinary Linguistics. The chef’s special. Amsterdam/Philadelphia, 119‒137. Google Scholar
• Bartmiński Jerzy, Chlebda Wojciech (2008): Jak badać językowo-kulturowy obraz świata Słowian i ich sąsiadów?, Etnolingwistyka, 20, 11‒27. Google Scholar
• Bilut-Homplewicz Zofia (2013): Prinzip Perspektivierung. Germanistische und polonistische Textlinguistik ‒ Entwicklungen, Probleme, Desiderata. Teil I: Germanistische Textlinguistik, Band 43. Frankfurt am Main. Google Scholar
• Bilut-Homplewicz Zofia (2015): Germanistyczna tekstologia kontrastywna a rodzaje tekstu. W: Danuta Ostaszewska, Joanna Przyklenk (red.): Gatunki mowy i ich ewolucja, t. 8. Katowice, 24‒31. Google Scholar
• Chrupczalska-Laskowska Anna (2013): „Jaja na trzepaku”, „Pęczak nie pęka”, „Czarna piękność” – język i styl przepisów kulinarnych Marty Gessler. Językoznawstwo. Współczesne badania, problemy i analizy językoznawcze, 7, 23‒32. Google Scholar
• Ćwierczakiewiczowa Lucyna (1988): 365 obiadów według wydania XXIII opracował do druku, poprzedził wstępem i zaopatrzył w słowniczek Jan Kalkowski. Kraków. Google Scholar
• Czachur Waldemar (2017): Lingwistyka kulturowa i międzykulturowa. Pytania badawcze, zadania i perspektywy. W: Waldemar Czachur (red.): Lingwistyka kulturowa i międzykulturowa. Antologia. Warszawa, 7‒38. Google Scholar
• Dunaj Bogusław (red.) (1996‒2000): Słownik współczesnego języka polskiego, t. 1: a‒ódzie. Warszawa. Google Scholar
• Eckkrammer Eva Martha (2010): Textsorten im interlingualen und medialen Vergleich: Aussschnitte und Ausblicke. In: Drescher Martina (eds.): Textsorten im romanischen Sprachvergleich. Tübingen, 15‒40. Google Scholar
• Eckkrammer Eva Martha (2015): Kontrastywna tekstologia mediów a wymiar historyczny – ramy teoretyczno-metodologiczne. Tłum.: Marta Smykała, Zofia Bilut-Homplewicz. W: Opiłowski Roman, Jarosz, Józef, Staniewski Przemysław (red.): Lingwistyka mediów: antologia tłumaczeń. Wrocław, 297‒315. Google Scholar
• Gęsina Tomasz, Wilczek Wioletta (red.) (2018): Kuchnia w języku i kulturze dawniej i dziś. Katowice. Google Scholar
• Glaser Elvira (2002): Fein gehackte Pinienkerne zugeben! Zum Infinitiv in Kochrezepten. In: Restle David, Zaefferer Dietmar (eds.): Sounds and Systems. Studies in Structure and Change. Berlin‒New York, 165‒183. Google Scholar
• Grotek Edyta (2011): Johnnie Walker versus Johann Spaziergänger und Jaś Wędrowniczek: einige Gedanken zu der (Un)Kreativität bei der Übersetzung von Speisekarte. In: Czachur Waldemar, Czyżewska Marta, Teichfischer Philipp (eds.): Kreative Sprachpotenziale mit Stil entdecken, germanistische Festschrift für Professor Wolfgang Schramm. Wrocław, 91‒102. Google Scholar
• Hanus Anna, Dorota Kaczmarek (2019): Das Kochrezept im digitalen Raum. Immer noch eine Alltagsselbestverständlichkeit? Text- und medienlinguistische Überlegungen. tekst i dyskurs – text und diskurs, 12, 215‒233. Google Scholar
• Hanus Anna, Szwed Iwona (2015): Galizische Kochkunsttraditionen gestern und heute ‒ linguistisch-diachronische Untersuchung von Kochrezepten. In: Hanus Anna, Butner Ruth (eds.): Galizien als Kultur- und Gedächtnislandschaft im kultur- und sprachwissenschaftlichen Diskurs, Band 10. Frankfurt am Main, 413‒427. Google Scholar
• Henneking Emilie (1929): Dr. Oetker’s Schul-Kochbuch. Bielefeld. Google Scholar
• Hödl Nicole (1999): Vertextungskonventionen des Kochrezepts vom Mittelalter bis in die Moderne (D-E-F-S). In: Eckkrammer Eva Martha, Hödl Nicola, Pöckl Wolfgang (eds): Kontrastive Linguistik. Wien, 47‒76. Google Scholar
• Mikołajczyk Beata (2019): Kilka uwag o nazwach potraw i produktach spożywczych pochodzących z języka niemieckiego w gwarze miasta Poznania. Studia Germanica Gedanensia, 22, 143‒150. Google Scholar
• Lüger Heinz-Helmut, Lenk Hartmut E.H. (2008a): Kontrastive Medienlinguistik. Ansätze, Ziele, Analysen. In: Lüger Heinz-Helmut, Lenk Hartmut E.H. (eds.): Kontrastive Medienlinguistik. Landau, 11–28. Google Scholar
• Lüger, Heinz-Helmut (2013): Probleme des Text(sorten)vergleichs. In: Berdychowska, Zofia / Bilut-Homplewicz, Zofia / Mikołajczyk, Beata (Hg.): Textlinguistik als Querschnittsdisziplin. Frankfurt/Main u.a., 51–66.Spillner Bernd (2005): Kontrastive Linguistik – vergleichende Stilistik – Übersetzungsvergleich – kontrastive Textologie. Eine kritische Methodenübersicht. In: Schmitt Christian, Wojtak Barbara (eds.): Beiträge zum romanisch-deutsche und innerromanischen Sprachvergleich. Akten der gleichamigen imternationalen Arbeitstagung (Leipzig, 4.10–6.10.2003). Bonn, 269‒293. Google Scholar
• Schatte Czesława, Kątny Andrzej (2016): Das Kochrezept – eine Textsorte von pragmatischer und kultureller Bedeutung. In: Pohl Inge, Erhardt Horst (eds.): Schrifttexte im Kommunikationsbereich Alltag. Frankfurt am Main, 335‒366. Google Scholar
• Smykała Marta: (2009): Kontrastywna lingwistyka tekstu w Polsce i Niemczech. W: Bilut-Homplewicz Zofia, Czachur Waldemar, Smykała Marta (red.): Lingwistyka tekstu w Polsce i Niemczech. Pojęcia, problemy, perspektywy. Wrocław, 277‒296. Google Scholar
• Szczęk Joanna, Kałasznik Marcelina (2017): Intra- und interlinguale Zugänge zum kulinarischen Diskurs II. Landau. Google Scholar
• Szczęk Joanna, Kałasznik Marcelina (2018): Kulinarische Linguistik im multikulturellen Raum – Zur Analyse deutscher Speisebezeichnungen im Hinblick auf deren Multikulturalität. In: Lasatowicz Maria K., Bogacki Jarosław: Deutsche Sprache in kulturell mehrfach kodierten Räumen. Medien, Kultur, Politik. Frankfurt am Main, 211‒225. Google Scholar
• Świtała-Trybek Dorota, Przymuszała Lidia (2018): Dobry żur kiej w nim szczur. Dziedzictwo kulinarne Śląska w tekstach kultury. Opole. Google Scholar
• Wierlacher Alois (2008): Kulinaristik. Berlin. Google Scholar
• Witaszek-Samborska Małgorzata (2005): Studia nad słownictwem kulinarnym we współczesnej polszczyźnie. Poznań. Google Scholar
• Wolańska-Köller Anna (2015): Das E-Kochrezept – Gegenwart oder immer noch Zukunft? Osnabrücker Beiträge zur Sprachtheorie (OBST), 87, 115‒173. Google Scholar
• Żarski Waldemar (2008): Książka kucharska jako tekst. Wrocław. Google Scholar
• Żarski Waldemar (red.) (2017): Kuchnia i stół w komunikacji społecznej: tekst, dyskurs, kultura. Wrocław. Google Scholar

Identifiers

DOI

10.7311/tid.15.2021.25

Biblioteka Nauki

2119738