Próba oszacowania rzeczywistej liczby ludności w strefie podmiejskiej Wrocławia

• Authors: Katarzyna Kuzara , Robert Szmytkie

Title variants

EN

An Attempt to Estimate the Actual Population in the Suburban Zone of Wrocław

Abstracts

EN

The suburban zone of Wroclaw is characterised by dynamic population changes and increased construction traffic. However, the pace of the changes taking place is not fully reflected in official population statistics, based on registration data, presenting a much lower population than actually resides in the suburban municipalities. The purpose of the article is to estimate the actual population of the Wroclaw suburban zone for data from 2012/13 and 2020, and to show the degree of the differentiation of the population transition taking place in individual reference units. The estimation of the population size was made on the basis of the author’s method, based on the aggregation and comparison of statistical data on registrations from the register of the General Electronic System of Population Registration (PESEL) and vector spatial data from the Database of Topographic Objects (BDOT10k). From 2012/13 to 2020, the population of suburban zone of Wrocław almost doubled compared to official statistics data. The highest level of the underestimation of the actual population was observed in villages located near main communication routes and in the closet vicinity to Wrocław city. Those are places where the suburbanistion processes were observed the earliest.

PL

Strefa podmiejska Wrocławia charakteryzuje się dynamicznymi zmianami liczby mieszkańców oraz wzmożonym ruchem budowlanym. Tempo dokonujących się przemian nie do końca znajduje jednak odzwierciedlenie w oficjalnych statystykach ludnościowych, opierających się na danych meldunkowych, prezentujących znacznie niższą liczbę ludności, niż w rzeczywistości zamieszkuje gminy znajdujące się w najbliższym sąsiedztwie Wrocławia. Celem artykułu jest oszacowanie rzeczywistej liczby ludności zamieszkującej strefę podmiejską Wrocławia dla danych z lat 2012/2013 i 2020 oraz ukazanie stopnia zróżnicowania zachodzących przemian w poszczególnych miejscowościach. Szacowania wielkości populacji dokonano na podstawie autorskiej metody, polegającej na agregacji i porównaniu danych statystycznych o zameldowaniach z rejestru Powszechnego Elektronicznego Systemu Ewidencji Ludności (PESEL) oraz wektorowych danych przestrzennych z Bazy Danych Obiektów Topograficznych (BDOT10k). Według szacunku w analizowanym okresie (lata 2012/2013 i 2020) w strefie podmiejskiej Wrocławia odnotowano ponad dwukrotnie większy wzrost liczby ludności, niż wskazują na to oficjalne dane statystyczne. Największym poziomem niedoszacowania rzeczywistej liczby mieszkańców charakteryzowały się miejscowości położone w pobliżu głównych szlaków komunikacyjnych oraz znajdujące się w najbliższym sąsiedztwie miasta, w których najwcześniej obserwowano rozwój procesu suburbanizacji.

Keywords

PL

szacowanie liczby ludności; suburbanizacja rezydencjonalna; wielkość populacji; strefa podmiejska; Wrocław

EN

population estimation; residential suburbanisation; population size; suburban zone; Wrocław

• Publisher: Uniwersytet Warszawski. Instytut Ameryk i Europy. Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych (EUROREG)
• Journal: Studia Regionalne i Lokalne
• Year: 2024
• Volume: 95
• Issue: 1
• Pages: 99-113

Dates

published

2024

Contributors

author

Katarzyna Kuzara

• Uniwersytet Wrocławski, Instytut Geografii i Rozwoju Regionalnego, Zakład Geografii Społeczno-Ekonomicznej, plac Uniwersytecki 1, 50-137 Wrocław, Polska

• https://orcid.org/0000000267154237

author

Robert Szmytkie

• Uniwersytet Wrocławski, Instytut Geografii i Rozwoju Regionalnego, Zakład Geografii Społeczno-Ekonomicznej, plac Uniwersytecki 1, 50-137 Wrocław, Polska

• https://orcid.org/0000000164159342

References

• Bański, J. (2008). Strefa podmiejska – już nie miasto, jeszcze nie wieś. W: A. Jezierska-Thole, L. Kozłowski (red.), Gospodarka przestrzenna w strefie kontinuum miejsko-wiejskiego w Polsce (s. 29–44). Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
• Biegańska, J. (2019). Społeczno-geograficzny wymiar przemian stref podmiejskich w Polsce. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
• Bijak, J., Kicinger, A., Kupiszewski, M., Śleszyński, P. (2007). Studium metodologiczne oszacowania rzeczywistej liczby ludności Warszawy. CEFMR Working Papers, 2.
• Birr, K., Budziszewski, T., Hrynkiewicz, M., Przeworska, J., Turzyński, M. (2021). Analiza aktywności i potencjału ludnościowego województwa pomorskiego, obszaru metropolitalnego i Trójmiasta w oparciu o zachowania użytkowników sieci telefonii komórkowych w 2019 r. Pomorskie Biuro Planowania Regionalnego.
• Ciok, S. (2017). Budownictwo mieszkaniowe w strefie podmiejskiej Wrocławia. Space – Society – Economy, (13), 127–147.
• Ciok, S., Leśniak, A. (2015). Budownictwo wielorodzinne w strefie podmiejskiej dużego miasta na przykładzie Wrocławia. Studia Miejskie, 20, 35–45.
• Crowley, D., Reid, S. (2002). Socialist Spaces: Sites of Everyday Life in the Eastern Bloc. Berg.
• Długosz, M. (2022). Zastosowanie autokorelacji przestrzennej w badaniach migracji wewnętrznych. Prace Geograficzne, (167), 7–27.
• Gołata, E. (2012). Spis ludności i prawda. Studia Demograficzne, (1), 23–55.
• Gonda-Soroczyńska, E. (2009). Czy to jeszcze wieś? Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego, (12), 178–190.
• Hamilton, F.I., Andrews, K.D., Pichler-Milanović, N. (2005). Transformation of Cities in Central and Eastern Europe: Towards Globalization. United Nations University Press.
• Heffner, K. (2016). Proces suburbanizacji a polityka miejska w Polsce. W: T. Marszał (red.), Miasto – region – gospodarka w badaniach geograficznych (s. 75–110). Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Hirt, S., Stanilov, K. (2007). The perils of post-socialist transformation: Residential development in Sofia. W: K. Stanilov (red.), The Post-Socialist City (s. 215–244). Springer.
• Jadach-Sepioło, A., Legutko-Kobus, P. (2021). Suburbanizacja – ujęcie teoretyczne i specyfika w krajach Europy Środkowo-Wschodniej. W: Suburbanizacja w Polsce jako wyzwanie dla polityki rozwoju (s. 11–28). Polska Akademia Nauk.
• Jakóbczyk-Gryszkiewicz, J. (1998). Przeobrażenia stref podmiejskich dużych miast. Studium porównawcze strefy podmiejskiej Warszawy, Łodzi i Krakowa. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Jończy, R. (2010). Migracje zagraniczne z obszarów wiejskich województwa opolskiego po akcesji Polski do Unii Europejskiej. Wybrane aspekty ekonomiczne i demograficzne. Wydawnictwo Instytutu Śląskiego.
• Kajdanek, K. (2011). Pomiędzy miastem a wsią. Suburbanizacja na przykładzie osiedli podmiejskich Wrocławia. Wydawnictwo Nomos.
• Kajdanek, K. (2012). Suburbanizacja po polsku. Wydawnictwo Nomos.
• Kovács, Z., Farkas, Z.J., Egedy, T., Kondor, A.C., Szabó, B., Lennert, J., Baka, D., Kohán, B. (2019). Urban sprawl and land conversion in post-socialist cities: The case of metropolitan Budapest. Cities, 92, 71–81.
• Kruszyna, M., Śleszyński, P., Rychlewski, J. (2021). Dependencies between demographic urbanization and the agglomeration road traffic volumes: Evidence from Poland. Land, 10(1), 47.
• Kubeš, J. (2013). European post-socialist cities and their near hinterland in intra-urban geography literature. Bulletin of Geography, (19), 19–43.
• Kubeš, J. (2015). Analysis of regulation of residential suburbanisation in hinterland of post-socialist ‘one hundred thousands’ city of České Budějovice. Bulletin of Geography, (27), 109–131.
• Kuzara, K., Szmytkie, R. (2022). Estimating the actual population in suburbanareas. The case of Czernica municipality (Wrocław suburban zone). Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna, (61), 71–94.
• Latocha, A., Szymanowski, M., Wieczorek, M. (2018). Wyludnianie powiatu kłodzkiego – przestrzenne zróżnicowanie i uwarunkowania. Przegląd Geograficzny, 90(2), 241–266.
• Lowe, S., Tsenkova, S. (2003). Housing Change in Central and Eastern Europe. Routledge.
• Mantey, D., Sudra, P. (2019). Types of suburbs in post-socialist Poland and their potential for creating public spaces. Cities, 88, 209–221.
• Maleszka, W., Szmytkie, R. (2009). Zmiany ludnościowe w strefie podmiejskiej Wrocławia. W: W. Kamińska, M. Mularczyk (red.), Współczesne procesy urbanizacji obszarów wiejskich (s. 19–34). Wydawnictwo Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego Jana Kochanowskiego w Kielcach.
• Mayer, M., Szmytkie, R. (2014). Kształtowanie się stref podmiejskich wokół miast średniej wielkości (studia przypadków z regionu południowo-zachodniego). W: A. Jezierska-Thöle, M. Biczkowski (red.), Zintegrowany rozwój obszarów wiejskich w świetle polityki Unii Europejskiej. Wielofunkcyjność obszarów wiejskich. T. 2 (s. 121–152). Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
• Miszewska, B. (1985). Przemiany morfologiczne osadnictwa wiejskiego w strefie podmiejskiej Wrocławia. Metoda analizy. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica, (5), 103–122.
• Miszewska, B. (2002). Wsie jako jądra genetyczne osiedli Wrocławskich. Rocznik Wrocławski, 8, 107–119.
• Miszewska, B., Szmytkie, R. (2017). Rozwój przestrzenny i przemiany morfologiczne osiedli Wrocławia wyrosłych wokół dawnych wsi kmiecych. Studia z Geografii Politycznej i Historycznej, 6, 51–70.
• Namyślak, B., Sikorski, D. (2010). Charakterystyka zasobów mieszkaniowych aglomeracji wrocławskiej. Przegląd Geograficzny, 82(2), 241–255.
• Parysek, J. (2002). Wewnętrzne i zewnętrzne uwarunkowania transformacji przestrzenno-strukturalnej i rozwoju miast polskich w końcu XX w.. W: J. Słodczyk (red.), Przemiany bazy ekonomicznej i struktury przestrzennej miast (s. 13–32). Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.
• Rozkrut, D., Szałtys, D., Daciuk-Dubrawska, J. (2023). Migracje zagraniczne w świetle Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań 2021. W: B. Solga (red.), Migracje i rozwój regionu. Zakład Wydawnictw Statystycznych.
• Sakson, B. (2002). Wpływ „niewidzialnych” migracji zagranicznych lat osiemdziesiątych na struktury demograficzne Polski. Szkoła Główna Handlowa.
• Spórna, T. (2018). The suburbanisation process in a depopulation context in the Katowice conurbation, Poland. Environmental and Socio-economic Studies, 6(1), 57–72.
• Straszewicz, L. (1985). Strefa podmiejska. Pojęcia i definicje. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica, (5), 7–16.
• Sudra, P. (2020). Rozpraszanie i koncentracja zabudowy na przykładzie aglomeracji warszawskiej po 1989 roku. Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN.
• Sýkora, L., Ouředníček, M. (2007). Sprawling post-communist metropolis: Commercial and residential suburbanization in Prague, Brno, the Czech Republic. W: E. Razin i in. (red.), Employment Deconcentration in European Metropolitan Areas (s. 209–233). Springer.
• Szmytkie, R. (2019). Ruch budowlany na obszarach wiejskich województwa dolnośląskiego. W: P. Tomczak (red.), Nowe zjawiska i procesy przestrzenne, funkcjonalne i społeczne w przeobrażaniu obszarów wiejskich (s. 55–70). Instytut Geografii i Rozwoju Regionalnego Uniwersytetu Wrocławskiego.
• Szmytkie, R. (2020). The impact of residential suburbanization on changes in the morphology of villages in the suburban area of Wrocław, Poland. Environmental and Socio-economic Studies, 8(4), 24–43.
• Szmytkie, R. (2021). Suburbanization processes within and outside the city: The development of intraurban suburbs in Wrocław, Poland. Moravian Geographical Reports, 29(2), 149–165.
• Szmytkie, R., Nowak, B. (2017). Przeobrażenia morfologiczne wsi w strefie podmiejskiej Wrocławia. Folia Geographica Socio Oeconomica, (29), 47–64.
• Szulc, H. (1963). Osiedla podwrocławskie na początku XIX w. Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• Śleszyński, P. (2005). Różnice liczby ludności ujawnione w Narodowym Spisie Powszechnym 2002. Przegląd Geograficzny, 77(2), 193–212.
• Śleszyński, P. (2006). Suburbanisation processes in Poland after 1989. Problems of Geography, (1–2), 105–117.
• Śleszyński, P. (2011). Oszacowanie rzeczywistej liczby ludności gmin województwa mazowieckiego z wykorzystaniem danych ZUS. Studia Demograficzne, (2), 35–38.
• Śleszyński, P. (2013). Demographic change in the functional urban areas in Poland, 2000–2010. Geographia Polonica, 86(2), 169–170.
• Śleszyński, P. (2014). Przemiany społeczno-demograficzne województwa mazowieckiego w latach 1990–2030. Mazowieckie Biuro Planowania Regionalnego.
• Śleszyński, P. (2016). Współczesne i prognozowane uwarunkowania demograficzno-migracyjne w rozwoju miejskiego systemu osadniczego Polski. Konwersatorium Wiedzy o Mieście, 29(1), 97–106.
• Śleszyński, P., Niedzielski, M. (2018). Zastosowanie danych telemetrycznych do szacunku ludności dziennej i nocnej w Warszawie. Czasopismo Geograficzne, 89(1–2), 43–60.
• Zathey, M. (2002). Struktura przestrzenna i mieszkańcy osiedli podwrocławskich. W: I. Jażdżewska (red.), Współczesne formy osadnictwa miejskiego i ich przemiany (s. 165–174). Łódzkie Towarzystwo Naukowe.
• Zborowski, A., Raźniak, P. (2013). Suburbanizacja rezydencjonalna w Polsce: ocena procesu. Studia Miejskie, 9, 37–50.

Identifiers

DOI

10.7366/1509499519507

Biblioteka Nauki

36483301