Czynniki warunkujące wybór samochodu jako środka transportu w codziennych podróżach – przykłady miast polskich

• Authors: Szymon Wójcik

Title variants

EN

Factors Determining the Choice of Car as a Daily Travel Mode in Selected Polish Cities

Abstracts

EN

The study aimed to examine the determinants of car choice in daily trips of the inhabitants of four Polish cities: Białystok, Gdańsk, Kraków, and Warszawa. Data from the Eurostat’s Quality of Life 2019 study was used to achieve this goal. The results of the empirical exercise revealed that the main factors affecting travel mode choice included the respondents’ socio-demographic characteristics. The perceived satisfaction with air quality, the city’s noise level, and public transport quality were found among the important predictors of car choice. The homogeneity of travel mode preferences at the city level was also analysed.

PL

W przedstawionym badaniu dokonano analizy czynników determinujących wybór samochodu jako środka transportu w codziennych podróżach mieszkańców: Białegostoku, Gdańska, Krakowa i Warszawy. Została ona przeprowadzona na podstawie danych z badań jakości życia zebranych przez Eurostat w 2019 r. Otrzymane rezultaty wskazały na istotność wpływu czynników społeczno-demograficznych na prawdopodobieństwo wyboru samochodu. Ważnymi predyktorami okazały się także opinie mieszkańców w zakresie odczuwanej satysfakcji z jakości powietrza i poziomu hałasu w mieście oraz oceny jakości funkcjonowania transportu publicznego. Wykorzystane w pracy podejście metodyczne pozwoliło na uwzględnienie w modelu homogeniczności preferencji mieszkańców poszczególnych miast odnośnie do wyboru samochodu jako codziennego środka lokomocji.

Keywords

PL

zachowania transportowe; wybór środka transportu; binarny model logitowy; wielopoziomowy model logitowy

EN

travel behaviour; mode choice; binary logit model; multilevel logit mode

• Publisher: University of Warsaw - Centre for European Regional and Local Studies (EUROREG) and Regional Studies Association - Polish Section
• Journal: Studia Regionalne i Lokalne
• Year: 2022
• Volume: 3
• Issue: 89
• Pages: 49-66

Dates

published

2022

Contributors

author

Szymon Wójcik

• Uniwersytet Łódzki, Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny, Katedra Ekonometrii, ul. Rewolucji 1905 r. 41, 90-214 Łódź

• https://orcid.org/0000000267965734

References

• Banister, D., 1994, „Equity and acceptability questions in internalising the social costs of transport”, w: Internalising the Social Costs of Transportation (s. 153–171), OECD European Conference of Ministers of Transport, Paris.
• Bartosiewicz, B., Pielesiak, I., 2019, „Spatial patterns of travel behaviour in Poland”, Travel Behaviour and Society, t. 15, s. 113–122.
• Beim, M., Błażeczek, A., Dąbrowska, A., Dębiak, P., Olczyk, A., 2019, „Badania dostępności publicznego transportu zbiorowego w podregionie pilskim”, Prace Komisji Geografii Komunikacji PTG, t. 22, nr 4, s. 95–118.
• Bhat, C., 1997, „Work travel mode choice and number of non-work commute stops”, Transportation Research Part B: Methodological, t. 31, nr 1, s. 41–54.
• Bhat, C., 1998, „Analysis of travel mode and departure time choice for urban shopping trips”, Transportation Research Part B: Methodological, t. 32, nr 6, s. 361–371.
• Birr, K., 2018, „Mode choice modelling for urban areas”, Technical Transactions. Czasopismo Techniczne, t. 6, s. 67–77.
• Braun Kohlová, M., 2009, Everyday Travel Mode Choice and its Determinants: Trip Attributes Versus Lifestyle, Benátky: UK FSV Institut sociologických studií.
• Buehler, R., 2011, „Determinants of transport mode choice: A comparison of Germany and the USA”, Journal of Transport Geography, t. 19, nr 4, s. 644–657.
• Biuletyn Informacji Publicznej GUS, 2022, https://bip.stat.gov.pl/dzialalnosc-statystyki-publicznej/program-badan-statystycznych (dostęp: 8.03.2022).
• GUS, 2015, Badanie pilotażowe zachowań komunikacyjnych ludności w Polsce – etap III raport końcowy, Jachranka: Centrum Badań i Edukacji Statystycznej Głównego Urzędu Statystycznego.
• Cervero, R., 2002, „Built environments and mode choice: Toward a normative framework”, Transportation Research Part D: Transport and Environment, t. 7, nr 4, s. 265–284.
• Christiansen, P., Loftsgarden, T., 2011, Drivers Behind Urban Sprawl in Europe, Institute of Transport Economics (TØI) Report, 1136, Oslo.
• Clark, B., Chatterjee, K., Melia, S., 2016, „Changes to commute mode: The role of life events, spatial context and environmental attitude”, Transportation Research Part A: Policy and Practice, t. 89, s. 89–105.
• Cirillo, C., Axhausen, K., 2002, Comparing Urban Activity Travel Behaviour, Transportation Research Board – working paper, Washington.
• Criado Perez, C., 2019, Invisible Women: Data Bias in a World Designed for Men, New York: Abrams Press.
• Danae Sp. z o.o., 2019, Barometr Warszawski – listopad 2019.
• Dargay, J., Hanly, M., 2007, „Volatility of car ownership, commuting mode and time in the UK”, Transportation Research Part A: Policy and Practice, t. 41, nr 10, s. 934–948.
• De Oña, J., Estévez, E., De Oña, R., 2020, „Perception of public transport quality of service among regular private vehicle users in Madrid, Spain”, Transportation Research Record, t. 2674, nr 2, 036119812090709.
• De Vos, J., Mokhtarian, P.L., Schwanen, T., Van Acker, V., Witlox, F., 2016, „Travel mode choice and travel satisfaction: Bridging the gap between decision utility and experienced utility”, Transportation, t. 43, nr 5, s. 771–796.
• De Witte, A., Hollevoet, J., Dobruszkes, F., Hubert, M., Macharis, C., 2013, „Linking modal choice to motility: A comprehensive review”, Transportation Research Part A: Policy and Practice, nr 49, s. 329–341.
• De Witte, A., Macharis, C., 2010, „Commuting to Brussels: How attractive is «free» public transport?”, Brussel Studies, nr 37, s. 1–17.
• Dieleman, F.M., Dijst, M., Burghouwt, G., 2002, „Urban form and travel behaviour: Micro-level household attributes and residential context”, Urban Studies, t. 39, nr 3, s. 507–527.
• Dybalski, J., 2018, „Ranking miast. Warszawa liderem finansowania transportu. Poznań goni”, https://www.transport-publiczny.pl/mobile/ranking-miast-warszawa-liderem-finansowania-transportupoznan-goni-58326.html (dostęp: 22.03.2022).
• Gadziński J., 2016, „Wpływ dostępności transportu publicznego na zachowania transportowe mieszkańców – przykład aglomeracji poznańskiej”, „Prace Komisji Geografii Komunikacji PTG, t. 19, nr 1, s. 31–42.
• Gadziński, J., Beim M., 2009, „Dostępność przestrzenna lokalnego transportu publicznego w Poznaniu”, Transport Miejski i Regionalny, nr 5, s. 10–16.
• Gruszczyński, M. (red.), 2012, Mikroekonometria. Modele i metody analizy danych indywidualnych, Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
• Heinen, E., Chatterjee, K., 2015, „The same mode again? An exploration of mode choice variability in Great Britain using the National Travel Survey”, Transportation Research Part A: Policy and Practice, t. 78, s. 266–282.
• Hox, J.J., Moerbeek, M., van de Schoot, R., 2018, Multilevel Analysis: Techniques and Applications (wyd. 3), New York: Routledge.
• Jaśkiewicz, M., Besta, T., 2014, „Heart and mind in public transport: Analysis of motives, satisfaction and psychological correlates of public transportation usage in the Gdańsk–Sopot–Gdynia Tricity Agglomeration in Poland”, Transportation Research Part F: Traffic Psychology and Behaviour, t. 26, cz. A, s. 92–101.
• Jończy, R., Śleszyński, P., Dolińska, A., Ptak, M., Rokitowska-Malcher, J., Rokita-Poskart, D., 2021, „Environmental and economic factors of migration from urban to rural areas: Evidence from Poland”, Energies, t. 14, nr 24, 8467.
• Kalkowski, K., Włuka, E., 2021, Prędkości komunikacyjne tramwajów w wybranych polskich miastach, Gdańsk: Puls Gdańska.
• Kitamura, R., 2009, „A dynamic model system of household car ownership, trip generation, and modal split: Model development and simulation experiment”, Transportation, t. 36, nr 6, s. 711–732.
• Klimczak, W., Kubiński, G., Sikora-Wiśniewska, E., 2017, Wykluczenie społeczne w Polsce – wybrane zagadnienia, Wrocław: Exante.
• Krzymuski, M., 2016, „Charakter prawny planu transportowego”, Transport Miejski i Regionalny, nr 1, s. 11–16.
• Kucharski, R., Kulpa, T., Szarata, A., 2016, „Model wyboru środka transportu w dojazdach do i z pracy w Warszawie”, Transport Miejski i Regionalny, nr 8, s. 20–25.
• Kurnicki, K., 2020, „How to park a car? Immobility and the temporal organization of parking practices”, Mobilities, t. 15, nr 5, s. 708–724.
• Li, J., Lo, K., Guo, M., 2018, „Do socio-economic characteristics affect travel behavior? A comparative study of low-carbon and non-low-carbon shopping travel in Shenyang city, China”, International Journal of Environmental Research and Public Health, t. 15, nr 7, 1346
• Lucas, T., Archilla, A., Papacostas, C., 2007, „Mode choice behavior of elderly travelers in Honolulu, Hawaii”, Transportation Research Record: Journal of the Transportation Research Board, t. 2013, s. 71–79.
• Maciejewska, M., Miralles-Guasch, C., 2020, „Evidence of gendered modal split from Warsaw, Poland”, Gender, Place & Culture, t. 27, nr 6, s. 809–830.
• Mattioli, G., 2017, „«Forced car ownership»’ in the UK and Germany: Socio-spatial patterns and potential economic stress impacts”, Social Inclusion, t. 5, nr 4, S. 147–160.
• NIK, 2017, System gospodarowania przestrzenią gminy jako dobrem publicznym – Informacja o wynikach kontroli, Warszawa: Najwyższa Izba Kontroli.
• Rosik, P., Pomianowski, W., Kołoś, A., Guzik, R., Goliszek, S., Stępniak, M., Komornicki, T., 2018, „Dostępność gmin transportem autobusowym”, Prace Komisji Geografii Komunikacji PTG, t. 21, nr 1, s. 54–64.
• Santos, G., Maoh, H., Potoglou, D., von Brunn, T., 2013, „Factors influencing modal split of commuting journeys in medium-size European cities”, Journal of Transport Geography, t. 30, s. 127–137.
• Scheiner, J., Holz-Rau, C., 2012, „Gendered travel mode choice: A focus on car deficient households”, Journal of Transport Geography, t. 24, s. 250–261.
• Schwanen, T., Dijst, M., Dieleman, F.M., 2002, „A microlevel analysis of residential context and travel time”, Environment and Planning A: Economy and Space, t. 34, s. 1487–1507.
• Shen, J., Sakata, Y., Hashimoto, Y., 2008, „Is individual environmental consciousness one of the determinants in transport mode choice?”, Applied Economics, t. 40, nr 10, s. 1229–1239.
• Smagacz-Poziemska, M., Bierwiaczonek, K., 2022, „Playing locally but commuting to a better school: Urban planning and education policies in parental involvement practices and local community formation”, East European Politics and Societies, t. 36, nr 2, 088832542110071.
• Soltani, A., Pojani, D., Askari, S., Masoumi, H.E., 2018, „Socio-demographic and built environment determinants of car use among older adults in Iran”, Journal of Transport Geography, t. 68, s. 109–117
• Taylor, Z., 1999, Przestrzenna dostępność miejsc zatrudnienia, kształcenia i usług a codzienna ruchliwość ludności wiejskiej, Prace Geograficzne IGiPZ PAN, 171, Warszawa: Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN.
• TomTom Traffic Index, 2021, https://www.tomtom.com/en_gb/traffic-index/poland-country-traffic (dostęp: 22.02.2022).
• Tyrinopoulos, Y., Antoniou, C., 2013, „Factors affecting modal choice in urban mobility”, European Transport Research Review, t. 5, nr 1, s. 27–39.
• Urbanek, A., 2021, „Potential of modal shift from private cars to public transport: A survey on the commuters’ attitudes and willingness to switch – A case study of Silesia Province, Poland”, Research in Transportation Economics, t. 85, 101008.
• Ustawa z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym, Dz.U. z 2011 r., nr 5, poz. 13, z późn. zm. Van, H.T., Choocharukul, K., Fujii, S., 2014, „The effect of attitudes toward cars and public transportation on behavioral intention in commuting mode choice – A comparison across six Asian countries”, Transportation Research Part A: Policy and Practice, t. 69, s. 36–44.
• Vasconcellos, E.A., 2005, „Urban change, mobility and transport in São Paulo: three decades, three cities”, Transport Policy, t. 12, nr 2, s. 91–104.
• Wójcik, S., 2019, „The determinants of travel mode choice: The case of Łódź, Poland”, Bulletin of Geography. Socio-economic Series, nr 44, s. 93–101.
• Wójcik, S., 2020, Determinanty zachowań transportowych mieszkańców Łodzi, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Wyszomirska-Góra, M., 2013, „Psychologiczne determinanty wyboru środka transportu w codziennych podróżach miejskich”, Transport Miejski i Regionalny, nr 1, s. 4–9.
• Ye, R., Titheridge, H., 2017, „Satisfaction with the commute: The role of travel mode choice, built environment and attitudes”, Transportation Research Part D: Transport and Environment, t. 52, s. 535–547.
• Zhao, Z., Lao, X., Gu, H., Yu, H., Lei, P., 2021, „How does air pollution affect urban settlement of the floating population in China? New evidence from a push-pull migration analysis”, BMC Public Health, t. 21, 1696.

Identifiers

DOI

10.7366/1509499538904

Biblioteka Nauki

2143616