Przestrzenne zróżnicowanie sytuacji mieszkaniowej w procesie przemian demograficznych

• Authors: Kamil Nowak

Title variants

EN

The Spatial Differentiation of the Housing Situation in the Process of Demographic Changes

Abstracts

EN

The article presents a synthetic assessment of the diversity of the housing situation in Polish communes in the context of ongoing demographic changes. In addition, it presents an original method of typological research combining measures of the housing and demographic situation for all 2,477 communes in Poland as at the end of 2021. The scope of the study covered the years 2011–2021. The article identified that both functional urban areas and coastal municipalities have their own specificity in terms of housing and demographic situation, to a lesser extent this phenomenon affects mountain municipalities. It was also pointed out that the lack of a place-based policy in the National Housing Program makes it difficult to shape the national housing policy in a manner adapted to local and regional conditions.

PL

W artykule dokonano syntetycznej oceny zróżnicowania sytuacji mieszkaniowej w polskich gminach w kontekście zachodzących przemian demograficznych. Ponadto przedstawiono w nim autorską metodę badań typologicznych łączących mierniki dotyczące sytuacji mieszkaniowej i demograficznej dla wszystkich 2477 gmin w Polsce według stanu na koniec 2021 r. Zakres badania obejmował lata 2011–2021. W artykule zidentyfikowano, że zarówno miejskie obszary funkcjonalne, jak i gminy nadmorskie miały odrębną specyfikę w zakresie sytuacji mieszkaniowej i demograficznej, w mniejszym stopniu takie zjawisko dotykało gmin górskich. Wskazano również, że brak podejścia zorientowanego terytorialnie w Narodowym Programie Mieszkaniowym utrudnia kształtowanie krajowej polityki mieszkaniowej w sposób dostosowany do lokalnych i regionalnych uwarunkowań.

Keywords

PL

polityka mieszkaniowa; mieszkalnictwo; demografia; polityka terytorialna

EN

housing policy; housing; demography; place-based policy

• Publisher: University of Warsaw - Centre for European Regional and Local Studies (EUROREG) and Regional Studies Association - Polish Section
• Journal: Studia Regionalne i Lokalne
• Year: 2023
• Volume: 94
• Issue: 4
• Pages: 83-100

Dates

published

2023

Contributors

author

Kamil Nowak

• Obserwatorium Polityki Miejskiej i Regionalnej, Instytut Rozwoju Miast i Regionów, ul. Targowa 45, 03-728 Warszawa

• https://orcid.org/0000000323395407

References

• Andrzejewski, A. (1977). Sytuacja mieszkaniowa w Polsce w latach 1918–1974. Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne.
• Babbie, E. (2008). Podstawy badań społecznych. Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Barca, F. (2009). An Agenda for a Reformed Cohesion Policy. A Place-based Approach to Meeting European Union Challenges and Expectations. Independent Report prepared at the request of Danuta Hübner, Commissioner for Regional Policy. https://ec.europa.eu/migrant-integration/sites/default/files/2010-12/docl_17396_240404999.pdf (dostęp: 11.08.2023).
• Barca, F., McCann, P., Rodríguez-Pose, A. (2012). The Case for Regional Development Intervention: Place-based versus Place-neutral Approaches. Journal of Regional Science, 52(1), 134–152.
• Camagni, R. (2011). Local knowledge, national vision: Challenge and prospect for the EU regional policy. W: Territorial Dimension of Development Policies (s. 75–84). Ministry of Regional Development.
• Ceny mieszkań nad morzem Bałtyckim. Wcale nie Sopot (2023). https://businessinsider.com.pl/poradnik-finansowy/ceny-mieszkan-nad-morzem-baltyckim-wcale-nie-sopot/7hg3j8z (dostęp: 11.08.2023).
• Churski, P., Herodowicz, T., Konecka-Szydłowska, B., Perdał, R. (2020). Teoretyczny i praktyczny wymiar polityki rozwoju zorientowanej terytorialnie. Komitet Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN.
• Cymerman, J. (2011). Aktywna gospodarka nieruchomościami w gminie. Prawo, instrumenty, dochody gmin. Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej.
• Dawid, W., Dawid, M., Kudłacz, K. (2021). Kosztochłonność suburbanizacji – ujęcie holistyczne. Urban Development Issues, 70, 75‒85.
• Długosz, Z. (1992). Typologia miast Polski w świetle wybranych parametrów migracji ludności. Rozprawy Habilitacyjne UJ, nr 241, Uniwersytet Jagielloński.
• Główny Urząd Statystyczny (2020). Zeszyt metodologiczny. Statystyka turystycznej bazy noclegowej. GUS.
• Grabiński, T. (1992). Metody taksonometrii. Akademia Ekonomiczna w Krakowie.
• Groeger, L. (2016). Programy wspierania budownictwa mieszkaniowego w Polsce i ich wpływ na rynek nieruchomości mieszkaniowych. Space – Society – Economy, 18, 131–146.
• Grzeszak, J. (2022). Pustostany w Polsce – więcej pytań niż odpowiedzi po Narodowym Spisie Powszechnym. Tygodnik Gospodarczy PIE, 41, 8–9.
• Habitat for Humanity Poland (2022). Adaptacja pustostanów na mieszkania dostępne.
• Janas, K., Piech, K., Trzepacz, P. (2019). Współczesne i prognozowane przemiany ludnościowe polskich miast. W: K. Krzysztofik (red.), Przemiany demograficzne miast Polski. Wymiar krajowy, regionalny i lokalny (s. 23–40). Instytut Rozwoju Miast i Regionów.
• Kostrowicki J. (1969). Polska – przyroda – osadnictwo – architektura. Wydawnictwo Arkady. Krajowa Polityka Miejska 2030 (2022). Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej.
• Matczak, A. (2014). Problematyka mieszkalnictwa w badaniach Profesora Jerzego Dzieciuchowicza. W: E. Klima (red.), Ludność, mieszkalnictwo, usługi – w 70. rocznicę urodzin Profesora Jerzego Dzieciuchowicza (s. 107‒126). Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego (= Space ‒ Society ‒ Economy, 13).
• McCann, P., Varga, A. (2015). The Reforms to the Regional and Urban Policy of the European Union: EU Cohesion Policy. Regional Studies, 49(8), 1255–1257.
• Muzioł-Węcławowicz, A. (2017). Społeczna Agencja Najmu. Habitat for Humanity Poland.
• Narodowy Program Mieszkaniowy (2016). Ministerstwo Infrastruktury i Budownictwa.
• Nowak, K. (2021a). Krajowy i lokalny wymiar polityki mieszkaniowej. Instytut Rozwoju Miast i Regionów, Instytut Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej UG.
• Nowak, K. (2021b). Lokalna polityka mieszkaniowa jako instrument przeciwdziałania niekontrolowanej urbanizacji w miastach kurczących się. Urban Development Issues, 71, 128–138.
• Nowak, K., Muzioł-Węcławowicz, A. (2023). Miasta jako inwestorzy mieszkaniowi. Obserwatorium Polityki Miejskiej, Instytut Rozwoju Miast i Regionów.
• Nowakowska, A. (2015). Zintegrowane plany rozwoju – w stronę terytorialno-funkcjonalnego podejścia do rozwoju jednostki terytorialnej. W: A. Nowakowska (red.), Nowoczesne metody i narzędzia zarządzania rozwojem lokalnym i regionalnym (s. 11 – 37). Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Piech, K. (2021). Ocena sytuacji demograficznej Polski na podstawie analizy typologii demograficznych J. Webba i Z. Długosza. Urban Development Issues, 72, 42–52.
• Rodríguez-Pose, A. (2013). Do institutions matter for regional development. Regional Studies, 47(7), 1034–1047.
• Runge, J. (2007). Metody badań w geografii społeczno-ekonomicznej – elementy metodologii, wybrane narzędzia badawcze. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• Sagan, I. (2021). Mieszkalnictwo jako narzędzie samorządowej polityki lokalnej, Opinie i komentarze FRDL. Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej im. Jerzego Regulskiego.
• Sobala-Gwosdz, A. (2023). Pozycja miast jako ośrodków centralnych. Badania Obserwatorium Polityki Miejskiej, Instytut Rozwoju Miast i Regionów.
• Strategia na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju do roku 2020 (z perspektywą do 2030 r.) (2017). Ministerstwo Rozwoju.
• Swianiewicz, P. (1989). Społeczno-ekonomiczna typologia miast i gmin w Polsce. Wydział Geografii i Studiów Regionalnych Uniwersytetu Warszawskiego.
• Śleszyński, P. (2013). Delimitacja miejskich obszarów funkcjonalnych stolic województw. Przegląd Geograficzny, 84(4), 559–576.
• Śleszyński, P. (2016). Delimitacja miast średnich tracących funkcje społeczno-gospodarcze. Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN.
• Ustawa o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i zmianie Kodeksu cywilnego z dnia 21 czerwca 2001 r., Dz.U. 2023, poz. 725.
• Ustawa o społecznych formach rozwoju mieszkalnictwa z dnia 26 października 1995 r., Dz.U. 2023, poz. 790.
• Ustawa o zasadach prowadzenia polityki rozwoju z dnia 6 grudnia 2006 r., Dz.U. 2023, poz. 1259 i 1273.
• Webb J.W. (1963). The natural and migrational components of population changes in England and Wales, 1921–1931. Economic Geography, 39(2), 130–148.
• Villaverde, J. (2006). A new look to convergence in Spain. A spatial econometric approach. European Urban and Regional Studies, 13(2), 131–141.
• Zeliaś, A. (red.) (2000). Taksonomiczna analiza przestrzennego zróżnicowania poziomu życia w Polsce w ujęciu dynamicznym. Akademia Ekonomiczna.
• Zwierżdżyński, M. (2021). Polityka oparta na dowodach. W: A. Wołek (red.), Polityki publiczne (s. 339–357). Wydawnictwo Naukowe Akademii Ignatianum w Krakowie.

Identifiers

DOI

10.7366/1509499549406

Biblioteka Nauki

30098221