Główne kierunki polityki karnej realizowanej przez kolegia do spraw wykroczeń w latach 1972–1989

• Authors: Jerzy Szumski

Title variants

EN

The Main Directions of Penal Policy Pursued by Transgession Boards in the Years 1972–1989

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The paper characterizes the evolution of penal policy with respect to per peetrators of transgressions, pursued in Poland by elected agencies attacbed to the state administration and called “transgression boards”. In the years 1972–1989, their decisions were supervised by the Minister of Internal Affairs. Most of the discussion, based on statistical materials, concerns changes in the structure and dynamics of penal measures applied by the boards. The measures have been defined as all legal reactions applicable upon the finding the perpetrator’s guilt. The present paper does not deal with all of those measures, though: for lack of statistical data, tukets imposed by the penal prosecution agencies and the possible reactions on part of those agencies if they renounce moving the case to the board for punishment according to the principle of  expediency of prosecution could not be discussed. Penal policy has been characterized against the background of amendments introduced in the period under analysis and of instructions issued by the Minister of Internal Affairs that shape the boards’ decisions. After 1982, such instructions usually aimed at aggravating repression. The statutory catalogue of penal measures contained in the transgressions code is relatively extensive. The most severe measure is detention which amounts to deprivation of liberty for up to 3 months. As stated in the code, it should be applied in exceptional cases only. In the first decade of validity of the code, detention was imposed in l–l.5 % of all decisions which meant the deprivation of liberty of 9,00–10,000 persons. It is therefore doubtful whether detention was indeed treated as an exceptional measure by practicians. In the next years, it was imposed much less often. The penalty of suspended detention played any role in the practice of transgression boards. As shown by studies, those who applied law  treated suspended detention as a separate penal measure to replace other measures not involving deprivation of liberty rather than a way of limiting the use of immediaste detention. Also disappointed were the  expectations related to another new measure, formally more severe than fine, that is limitation of liberty which was to “educate through work”. According to the legislators’ assumptions, that penalty was to  be the main alternative to detention; in practice, it was imposed rather often  (about 5% of all measures applied) but served mainly as a substitute for fine. The basic measure applied to perpetrators of transgressions was fine, imposed on 90% of cases of those punished by the boards. According to provisions of the Transgressions Code, though, a substitute penalty of detention can be imposed in the case of justified doubts as to the possibility of execution of fine. For this reason, it was found advisable in the present analysis to treat this form of fine as a measure different in quality from fine imposed without a substitute penalty which could in no case lead to imprisonment. Also research findings encouraged the treatment of these two kinds of fine as separate penal measures: the substitute penalty was treated in practice as a specific method of aggravating repression, and imposed in defiance with provisions of the Code. Owing to this approach it could be evidenced that the proportion of fines combined with the threat of deprivation of liberty (another measures designed as exceptional) went up rapidly in mid-1910s to become stabilized at about 20% of all decisions of the  transgression boards. The abuse of that measure, also designed as exceptional, was accompanied mainly by less frequent fines without a substitute penalty. At the same time, the proportion of the two most lenient measures, that is admonition and renouncement of inflicting punishment, went down regularly and amounted to a mere 2% of decisions despite the broad applications of those measures contained in the Code. This reflects the practicians’ tendency to use the aggravating legal solutions much more often than those which mitigate penalty; this led to increased repressiveness of penal policy. Beside the above-mentioned reactions, the Transgressions Code provides for a number of measures called additional penalties which are to accompany the principal ones. They can also be applied as self-standing measures in specific situations. Yet the agencies that apply law never availed themselves of this latter possibility. Instead, additional penalties were lavishly imposed (particularly the witholrawal it driving licence and the penalty of making the sentence publicly known) which led to accumulation of repressions suffered by the punished person. This is why the serious growth in the number of additional penalties, after the legal changes introduced in mid-l980s and instructions issued by the Minister of Internal Affairs in particular, was still another proof of the aggravation of penal policy with respect to perpertrators of transgressions. Characteristically, the Polish Transgressions Code combines the application of some of the non-custodical measures with the threat of deprivation of liberty in the case of failure in the execution of those measures. This concerns the above-mentioned fine but also, in definite conditions, the limitation of liberty and suspended detention. In practice, the threat of imprisonment was used very often, the total proportion of the three above measures becoming stabilized, after an initial growth, at about 20–25% of decisions which mainly resulted from excessive imposition of fines with a substitute penalty of detention. Most importantly, though, that threat was realized with respect to every fifth or sixth person in that group. As a result, the average of 20–25 thousand persons a year were imprisoned despite the fact that a measure not involving deprivation of liberty had originally been applied to them. A paradoxical situation arose where persons sentenced to the principal penalty of detention constituted a small percentage of those imprisoned by force of decisions of the transgression boards, while most served a substitute penalty due to a failure in the execution of the previously applied non-custodial measure. Still another expression of the growing repressiveness of penal policy was the greater and greater involved in the most frequently imposed penalty of fines in both of its forms: due to amendments of the Transgressions Code, the amound of fine went up a quicker pace than the average wages in socialized economy during most of the 1980s. A statutory solution concerning transgression that was most vehemently critized by the doctrine was the most limited judicial supervision over  decisions of the transgression boards. The appel instance were boards of  the second instance; only decisions imposing detention and limitation of liberty could be appealed against to the court. Thus judicial supervision concerned neither the substitute penalties which involved deprivation of liberty nor the most acute ban on driving motor vehicles. Meanwhile as shown by experimental findings, 6–15% of persons punished by the boards were acquitted by the court to which they complained, and a non-isolation measure was  substituted for deprivation of  liberty in over one-third of the cases. This shows that courts saw decisions of the boards not only as essentially defective but also as excessively repressive. This latter conclusion is rather symptomatic the fact considered that penal policy pursued by courts with respect to offenders was sewere, too. What has also to be stressed when characterizing the decisions in cases of transgressions is the frequent use of the statutory possibility of deciding in expedited proceedings and proceedings  by writ of payment. From the viewpoint of rational penal policy, that tendency deserves to be criticized as protection of the defendant’s basic processual guaranties suffers statutory limitation in those modes of procedure, and the speed and simplification of proceedings affect the individualization of punishment. Also of importance was the fact that the frequent decisions in expedited proceedings served as a specific form of aggravation of represion since – as shown by research findings – the penalties imposed in that mode were more severe than in the ordinary proceedings. Analysis of the evolution of decisions of the transgression boards has led to the conclusion that throughout the period under analysis, penal policy was regularly aggravated which was largely influenced by punitive instructions of the Minister of Internal Affairs. The only periods of mitigation of penalties were  the years 1981 and 1989: this resulted mainly from social conflicts and public opinion pressure on reduction of repressiveness of the penal system. For this reason, the 1989 amendment of the Transgression Code, forced by systemic changes, which deprived the Minister of Internal Affairs of his original control over decisions of the transgression boards and submitted all of those decisions to judical review brings the hope for liberalization and rationalization of penal policy in cases of transgressions.

Keywords

PL

polityka karna; środki karne; wykroczenia; penal policy; penal measures; contraventions; polityka karna; środki karne; wykroczenia; penal policy; penal measures; contraventions

EN

penal policy; penal measures; contraventions

• Publisher: Instytut Nauk Prawnych PAN / Institute of Legal Studies PAN
• Journal: Archiwum Kryminologii
• Year: 1993
• Issue: XIX
• Pages: 107-131

Dates

published

1993-08-08

Contributors

author

Jerzy Szumski

References

• Andrejew I., Koszty nie do uzasadnienia, „Prawo i Życie” 1987, nr 16.
• Bieńkowska E., Skupiński J., Ustawy karne z 10 maja 1985 r. w praktyce. Na przykładzie orzecznictwa sądów rejonowych, „Państwo i Prawo” 1988, nr 2.
• Daniluk W., Zastępcza kara aresztu (Analiza praktyki i wnioski), „Zagadnienia Wykroczeń” 1978, nr 4-5.
• Dekret z dnia 12 grudnia 1981 r. o postępowaniach szczególnych w sprawach o przestępstwa i wykroczenia w czasie obowiązywania stanu wojennego, Dz.U. z 1981 r. Nr 29 poz. 156.
• Dekret z dnia 12 grudnia 1981 r. o przebaczeniu i puszczeniu w niepamięć niektórych przestępstw i wykroczeń, Dz.U. z 1981 r. Nr 29 poz. 158.
• Dekret z dnia 19 lipca 1977 r. o amnestii, Dz.U. z 1977 r. Nr 24 poz. 102.
• Dobrzyńska D., Orzecznictwo w sprawach o wykroczenia przekazanych sądom, „Zagadnienia Wykroczeń” 1977, nr 1.
• Filar M., W związku z glosą Marii Szewczyk, „Państwo i Prawo” 1988, nr 1.
• Gałaj M., Sałajczyk D., Pawłowski A., Kary aresztu w polityce orzecznictwa kolegiów (Z badań nad osadzonymi w zakładach karnych), „Zagadnienia Wykroczeń” 1977, nr 3.
• Gardy Z., Na drogę postępowania sądowego, „Zagadnienia Wykroczeń” 1978, nr 4‒5.
• Gostyński Z., O potrzebie nowelizacji przepisów postępowania w sprawach o wykroczenia, „Państwo i Prawo” 1981, nr 4.
• Gostyński Z., Postępowanie sądowe co do orzeczeń w sprawach o wykroczenia, Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa 1976.
• Gubiński A., Ewolucja stosowanych poprzez kolegia środków karnych i zasad wymiaru kary, „Zagadnienia Wykroczeń” 1977, nr 6.
• Gubiński A., O niektórych kierunkach orzecznictwa kolegiów do spraw wykroczeń w latach 1972-1975, „Państwo i Prawo” 1976, nr 3.
• Gubiński A., Prawo karno-administracyjne, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1973.
• Gubiński A., Prawo wykroczeń, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1978.
• Jakubowska-Aleksandrow J., Kontrola sądowa nad orzecznictwem kolegiów do spraw wykroczeń (w świetle badań aktowych), „Studia Prawnicze” 1981, nr 3.
• Jakubowska-Hara J., Karanie wykroczeń w postępowaniu mandatowym [w:] J. Skupiński (red.), Polityka karna w Polsce, t. 1, 1970–1980, Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Wydawnictwo, Wrocław 1989.
• Jakubowska-Hara J., Problem stosowania kary aresztu wobec sprawców wykroczeń, „Państwo i Prawo” 1984, nr 1.
• Jasiński J., Polityka karna sądów powszechnych w latach 1979‒1983, „Państwo i Prawo” 1984, nr 11.
• Jasiński J., Przemiany polityki karnej sądów powszechnych rozwijanej na tle przepisów nowej kodyfikacji karnej (1970-1980), „Archiwum Kryminologii” 1982, t. VIII-IX.
• Jasiński J., Tendencje polityki karnej w latach osiemdziesiątych (na przykładzie 1982 i 1986 r.), „Państwo i Prawo” 1988, nr 6.
• Kajka K., Michalski J., Orzecznictwo sądów w sprawach o wykroczenia przekazanych na podstawie art. 86 k.p.w. (Analiza praktyki i wnioski), „Zagadnienia Wykroczeń” 1986, nr 6.
• Lewiński J., Wdrażanie w życie wytycznych Ministra Spraw Wewnętrznych z 15 listopada 1984 r. co do polityki orzecznictwa w sprawach o wykroczenia, „Zagadnienia Wykroczeń” 1985, nr 1.
• Marek A., Główne tendencje polityki kryminalnej na forum ONZ z reforma polskiego prawa karnego, „Państwo i Prawo” 1983, nr 1.
• Marek A., Kierunki postulowanych zmian prawa wykroczeń, „Państwo i Prawo” 1987, nr 2.
• Marek A., Polskie prawo wykroczeń, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1981.
• Marek A., Polskie prawo wykroczeń, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1987.
• Murzynowski A., Co dobre zostawić, „Prawo i Życie” 1987, nr 16.
• Nowaczyk H., Czyżykowski W., Warunkowe zawieszenie wykonania kary aresztu w praktyce kolegiów (Analiza orzecznictwa i wnioski), „Zagadnienia Wykroczeń” 1978, nr 1.
• Olszewski M., Kontrola sądowa nad orzecznictwem w sprawach o wykroczenia – uwagi de lege ferenda, „Państwo i Prawo” 1976, nr 1‒2.
• Olszewski M., O racjonalne stosowanie kary zastępczej, „Zagadnienia Wykroczeń” 1979, nr 6.
• Olszewski M., Przestępstwo czy wykroczenie, „Gazeta Prawnicza” 1988, nr 12.
• Olszewski M., Stopień społecznego niebezpieczeństwa jako podstawa rozgraniczenia przestępstw i wykroczeń, „Państwo i Prawo” 1988, nr 4.
• Pacholarz E., Analiza orzecznictwa K-A za rok 1968, „Zagadnienia Karno-Administracyjne” 1970, nr 3.
• Pacholarz E., Kara aresztu w orzecznictwie kolegiów (Analiza praktyki i wnioski), „Zagadnienia Wykroczeń” 1976, nr 4‒5.
• Pacholarz E., Orzecznictwo karno-administracyjne w 1969 roku, „Zagadnienia Karno-Administracyjne” 1971, nr 2.
• Pacholarz E., Orzecznictwo karno-administracyjne, „Zagadnienia Karno-Administracyjne” 1971, nr 2.
• Pacholarz E., Ukarani karą aresztu z warunkowym zawieszeniem jej wykonania (uwagi na tle analizy orzecznictwa), „Zagadnienia Wykroczeń” 1975, nr 2.
• Pacholarz E., Ukarani karą aresztu z warunkowym zawieszeniem jej wykonania (uwagi na tle analizy orzecznictwa), „Zagadnienia Wykroczeń” 1978, nr 1.
• Podemski S., Sędziowie i kary, „Polityka” 1987, nr 7.
• Porada K., Mikrospołeczne skutki stosowania zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych, „Studia Kryminologiczne, Kryminalistyczne i Penitencjarne” 1979, t. X.
• Prawo o wykroczeniach (projekt), Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa 1970.
• Radzikowska Z., Wątpliwości na tle ustawy o zmianie niektórych przepisów prawa o wykroczeniach, „Palestra” 1987, nr 12.
• Ratajczak A., Uwagi o ustawie o szczególnej odpowiedzialności karnej z 10.V.1985 r,, „Państwo i Prawo” 19873, nr 8.
• Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 13 stycznia 1983 r. w sprawie kolegiów rejonowych do spraw wykroczeń i terytorialnego zakresu ich działania, Dz.U. z 1983 r. Nr 2 poz. 15.
• Skupiński J., Kierunki doskonalenia polskiego prawa wykroczeń, „Studia Prawnicze” 1981, nr 4.
• Skupiński J., Model orzecznictwa w sprawach o wykroczenia, „Państwo i Prawo” 1970, nr 8‒9.
• Skupiński J., Model polskiego praw o wykroczeniach, Ossolineum, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk 1974.
• Szczepański W., Orzekając karę aresztu, „Zagadnienia Wykroczeń” 1977, nr 4‒5.
• Szczepański W., Orzekając zastępczą karę aresztu, „Zagadnienia Wykroczeń” 1978, nr 3.
• Szewczyk M., Glosa do wyroku składu 7 sędziów z 11 IV 1984 r., nr 4/84, „Państwo i Prawo” 1987, nr 7.
• Szumski J., Kolegia ds. wykroczeń. Główne tendencje polityki karnej, „Gazeta Prawnicza” 1988, nr 1 i 2.
• Szumski J., O potrzebie nowego uregulowania instytucji kary zastępczej za nie wykonaną grzywnę w prawie wykroczeń, „Palestra” 1988, nr 4.
• Szumski J., Obszary nadmiernej represji. Areszt za wykroczenia, „Gazeta Prawnicza” 1981, nr 5.
• Szumski J., Polityka karna wobec sprawców drobnych kradzieży (w świetle badań aktowych w Warszawie), Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1986.
• Szumski J., Przekwalifikowanie przestępstw w wykroczenia (konsekwencje w sferze polityki karnej), „Państwo i Prawo” 1980, nr 5.
• Szumski J., Środki karne stosowane wobec sprawców wykroczeń [w:] J. Skupiński (red.), Problemy recydywy i drobnej przestępczości w prawie Polski i RFN, Ossolineum, Wrocław 1984.
• Szumski J., Zmiany w prawie wykroczeń i ich wpływ na politykę kryminalną, „Państwo i Prawo” 1986, nr 7.
• Ustawa z dnia 10 maja 1985 r. o zmianie niektórych przepisów prawa karnego i prawa o wykroczeniach, Dz.U. z 1985 r. Nr 23 poz. 100.
• Ustawa z dnia 17 czerwca 1988 r. o zmianie niektórych przepisów prawa karnego i prawa o wykroczeniach, Dz.U. z 1988 r. Nr 20 poz. 135.
• Ustawa z dnia 17 lipca 1986 r. o szczególnym postępowaniu wobec sprawców niektórych przestępstw, Dz.U. z 1986 r. Nr 26 poz. 126.
• Ustawa z dnia 18 lipca 1974 r. o amnestii, Dz.U. z 1974 r. Nr 27 poz. 159.
• Ustawa z dnia 21 lipca 1983 r. o amnestii, Dz.U. z 1983 r. Nr 39 poz. 177.
• Ustawa z dnia 21 lipca 1984 r. o amnestii, Dz.U. z 1984 r. Nr 36 poz. 192.
• Ustawa z dnia 24 października 1986 r. o zmianie niektórych przepisów prawa o wykroczeniach, Dz.U. z 1986 r. Nr 39 poz. 193.
• Ustawa z dnia 25 września 1981 r. o zwalczaniu spekulacji, Dz.U. z 1981 r. Nr 24 poz. 124.
• Ustawa z dnia 26 maja 1982 r. o zmianie niektórych przepisów prawa karnego i prawa o wykroczeniach, Dz.U. z 1982 r. Nr 16 poz. 125.
• Ustawa z dnia 28 lipca 1983 r. o zmianie niektórych przepisów z zakresu prawa karnego i prawa o wykroczeniach, Dz.U. z 1983 r. Nr 44 poz. 203.
• Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, Dz.U. z 1975 r. Nr 16 poz. 91.
• Ustawa z dnia 29 grudnia 1982 r. o zmianie ustaw: o ustroju kolegiów do spraw wykroczeń oraz Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia, Dz.U. z 1982 r. Nr 45 poz. 291.
• Ustawa z dnia 29 maja 1989 r. o zmianie niektórych przepisów prawa karnego, prawa o wykroczeniach oraz innych ustaw, Dz.U. z 1989 r. Nr 34 poz. 180.
• Ustawa z dnia 6 kwietnia 1990 r. o urzędzie Ministra Spraw Wewnętrznych, Dz.U. z 1990 r. Nr 30 poz. 181.
• Ustawa z dnia 7 grudnia 1989 r. o amnestii, Dz.U. z 1989 r. Nr 64 poz. 390.
• Ustawa z dnia 8 czerwca 1990 r. o zmianie ustaw: Kodeks postępowania karnego, Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia, o ustroju kolegiów do spraw wykroczeń i Kodeks pracy, Dz.U. z 1990 r. Nr 43 poz. 251.
• Waltoś S., Postępowania szczególne w polskim procesie karnym, Warszawa 1973.
• Wojciechowski J., Ustawa „epizodyczna” w praktyce sędziowskiej, „Gazeta Prawnicza” 1987, nr 10.
• Wytyczne Ministra Spraw Wewnętrznych co do polityki orzecznictwa w sprawach o wykroczenia drogowe, „Zagadnienia Wykroczeń” 1976, nr 1.
• Wytyczne Ministra Spraw Wewnętrznych z 15.XI.1984 roku co do polityki orzecznictwa w sprawach o wykroczenia, „Zagadnienia Wykroczeń” 1984, nr 6, s. 1-5.
• Wytyczne Ministra Spraw Wewnętrznych z 26.VI.1973 co do polityki orzecznictwa w sprawach o wykroczenia, „Zagadnienia Wykroczeń” 1973, nr 4-5.
• Zaręba J., Dziesiąta kadencja kolegiów do spraw wykroczeń, „Zagadnienia Wykroczeń” 1986, nr 4‒5.
• Zool A., Łopuszyńska A., Kolegia i areszt, „Gazeta Prawnicza” 1981, nr 7‒8.

Identifiers

DOI

10.7420/AK1993D