Rola prawa karnego w ograniczaniu patologii jako poważnego zagrożenia dla społeczeństwa XXI wieku

• Authors: Katarzyna Laskowska

Title variants

EN

Role of criminal law in limiting pathologies as a serious threat to 21st century societies

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The work discusses the phenomenon of social pathologies. The aim of the work is to show the threats it causes to the modern society which cause the need to limit the phenomenon with all measures available, including criminal prosecution. Discussion is presented from point of view of criminology and criminal law. The author emphasises that the problem of pathology in modern society is very important. One cannot deny that the notion of pathology is often used, even over-used. An analysis of pathology definition provided by the experts in this topic (A. Podgórecki, J. Wódz, A. Gaberle i J. Malec) leads to a conclusion that there is no common definition of the phenomenon. A review of opinions by doctrine representatives allowed to present a catalogue of the most common features of social pathology. These are: behaviours of individuals and groups, incompatibility of human behaviours with the system of norms in a given community, destructiveness and harmfulness of behaviours disturbing the functioning of a given community, dynamics of the phenomenon. Diversity of the listed features causes a question if all these elements are objective criteria to judge pathological phenomena. The presented discussion leads to a conclusion that listing such features is very difficult. It is related to fact that norms, opinions and values in societies change with time and that their judgements is characterised by subjectivism. Hence, because there occur objective and subjective criteria for judging the phenomenon of social pathologies, it is difficult to coin a common definition. As a result, the Author proposes to define pathology as “detrimental (both for the society and particular individuals) human behaviours which infringe a established system of social norms”. The study emphasises that pathologies are related to processes of undergoing social and economical changes hence the scope of phenomena defined as social pathologies has been changing over the years. Changes in the political, social and economic system were accompanied by changes in quantitative and qualitative changes in the characteristics of social pathology. At present, on can observe an increase in the number and the diversity of pathological behaviours. Apart from alcoholism, prostitution, suicide, illicit drug addiction, there appeared also other ones: addictions from prescribed drugs, television, computer, sex, gambling, eating disorders (anorexia and bulimia), activity of sects and subcultures, homelessness, begging, new forms of crime (e.g. organised crime). It should be noted that with years some behaviours defined as pathological lost this feature (e.g. mental illness) and some ceased to exist (parasitism, negative attitude to work). The causes of new pathologies’ emergence and development are rooted in the transformation which influenced almost all spheres of life: family, school, social and personal life of an individual.

Keywords

PL

patologia społeczna; zapobieganie przestępczości; społeczne uwarunkowania przestępczości; crime prevention; patologia społeczna; zapobieganie przestępczości; społeczne uwarunkowania przestępczości; crime prevention

EN

crime prevention

• Publisher: Instytut Nauk Prawnych PAN / Institute of Legal Studies PAN
• Journal: Archiwum Kryminologii
• Year: 2009
• Issue: XXXI
• Pages: 147-158

Dates

published

2009-01-01

Contributors

author

Katarzyna Laskowska

References

• Bielicki E., Z problematyki resocjalizacyjnej, Bydgoszcz 2005.
• Gaberle A., Patologia społeczna, Warszawa 1993.
• Gardocki L., Prawo karne, Warszawa 2008.
• Kojder A., Badania nad patologią społeczną w Polsce [w:] A. Podgórecki (red.), Zagadnienia patologii społecznej, Warszawa 1976.
• Kojder A., Rola prawa w rozwiązywaniu problemów patologii społecznej [w:] A. Podgórecki (red.), Zagadnienia patologii społecznej, Warszawa 1976.
• Kozaczuk F. (red.), Młodzież wobec współczesnych zagrożeń, Rzeszów 2003.
• Krukowski A., Patologia społeczna a przestępczość [w:] A. Podgórecki (red.), Zagadnienia patologii społecznej, Warszawa 1976.
• Malec J. [w:] A. Nowak. E. Wysocka, Problemy i zagrożenia społeczne we współczesnym świecie. Element patologii społecznej w kryminologii, Kraków 2001.
• Podgórecki A., Patologia działania instytucji [w:] A. Podgórecki (red.), Zagadnienia patologii społecznej, Warszawa 1976.
• Podgórecki A., Patologia życia społecznego, Warszawa 1969.
• Prokosz M. (red.), Dewiacyjne aspekty współczesnego świata. Przejawy – zapobieganie – terapia, Toruń 2005.
• Pytka L., Pedagogika resocjalizacyjna, Warszawa 2000.
• Sołtysiak T., Niektóre czynniki determinujące rozwój zjawiskowych form patologii społecznych we współczesnej rzeczywistości kraju [w:] T. Sołtysiak, J. Sudar-Malukiewicz (red.), Zjawiskowe formy patologii społecznych oraz profilaktyka i resocjalizacja młodzieży, Bydgoszcz 2003.
• Szczęsny W., Zarys resocjalizacji z elementami patologii społecznej i profilaktyki, Warszawa 2003.
• Wódz J., Zjawiska patologii społecznej a sankcje społeczne i prawne. (Wyniki badań empirycznych w Nowej Hucie), Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk 1973.

Identifiers

DOI

10.7420/AK2009F