Zjawisko przemytu dóbr kultury

• Authors: Olgierd Jakubowski

Title variants

EN

Trafficking in Cultural Property

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

Trafficking in cultural property is a transnational crime that threatens world cultural heritage and jeopardizes legitimate trade in art. The smuggling of cultural property assumes a number of forms. Items might be illegally imported or exported, cultural property might be take out of a country on a temporary permit and not returned, and cultural property might not be declared when it is brought into a country to avoid paying duty. Given such diverse forms of smuggling, criminologists find it hard to give an unequivocal definition of trafficking in cultural property and to specify who is a trafficker and who is not. The illegal transfer of cultural property across national borders is often connected to, if not tightly bound with, other types of crime. Criminals who steal precious works of art and organized gangs that loot archaeological sites all factor smuggling into their plans to sell the stolen cultural property. Trafficking often remains undetected until a stolen item is found abroad. Unless the item is found, many years can transpire before anybody realizes that it was illegally moved across national borders. Law enforcement statistics consequently fail to fully convey the scale of trafficking in cultural property. It is also worth noting that cultural property, and especially works of art, is of interest to organized crime and used as collateral in e.g. drug transactions and money laundering. Globalization has strengthened the phenomena that stimulate trafficking in cultural property. Streamlined movement of goods, limited border checks and higher traffic between countries are all contributing factors that heighten the risk of cultural property being illegally transferred. Preventive measures are required to alleviate this risk. International organizations such as UNESCO, UNODC and Interpol have been combating trafficking in cultural property by devising practical measures and drawing up regulations to help contain the problem. Unfortunately, these have met with mixed success. The measures devised to prevent the illegal movement of cultural property between EU member states have proved to be ineffective, prompting changes to both Polish law and EU regulations. This paper outlines the scale and extent of trafficking in cultural property and discusses the legal regulations designed to combat it.

Keywords

PL

przestępczość przeciwko zabytkom; przemyt dóbr kultury; trafficking; cultural property; przestępczość przeciwko zabytkom; przemyt dóbr kultury; trafficking; cultural property

EN

trafficking; cultural property

• Publisher: Instytut Nauk Prawnych PAN / Institute of Legal Studies PAN
• Journal: Archiwum Kryminologii
• Year: 2014
• Issue: XXXVI
• Pages: 389-421

Dates

published

2014-01-01

Contributors

author

Olgierd Jakubowski

References

• H. Nieć, Ojczyzna dzieła sztuki: międzynarodowa ochrona integralności narodowej spuścizny kulturalnej, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa–Kraków 1980
• W. Krupiński, Rozszerzenie Układu z Schengen, „Cenne, Bezcenne, Utracone” 2007, nr 4
• M. Lange, Praktyczne aspekty zwalczania przestępczości skierowanej przeciwko zabytkom, „Przegląd Policyjny” 2007, nr 3(87)
• E.W. Pływaczewski, E. Kowalewska-Borys (red.), Zwalczanie przemytu. Zbiór dobrych praktyk. Różne perspektywy – wspólny cel, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2013
• Ch. Armbruster et al., Study on Preventing and Fighting Illicit Trafficking in Cultural Goodsin the European Union, CECOJI-CNRS – UMR 6224 Contract No. Home/2009/ISEC/PR/019- A2Final Report – October 2011, European Commission, s. 125 [online], http://ec.europa.eu/ home-affairs/doc_centre/crime/docs/Report%20Trafficking%20in%20cultural%20goods%20 EN.pdf
• R. Krawczyk, Kryminalistyczna problematyka przestępczości przeciwko dobrom kultury – mity i rzeczywistość, w: E. Gruza, M. Goc, T. Tomaszewski (red.), Co nowego w kryminalistyce – przegląd zagadnień z zakresu zwalczania przestępczości, Stowarzyszenie Absolwentów Wydziału Prawa i Administracji UW, Warszawa 2010
• B. Hołyst, Kryminalistyka, Wydawnictwa Prawnicze PWN, Warszawa 2000
• appell (reA.J.G. Tijhuis, The trafficking problem: A criminological perspective, w: S. Manacorda, D. Chappell (red.), Crime in the Art and Antiquities World Illegal Trafficking in Cultural Property, Springer, New York 2011
• S. Ní Chonaill, A. Reding, L. Valeri, Assessing the illegal trade in cultural property from a public policy perspective, RAND Europe Board of Trustees, 2011
• W. Podstawka, Międzynarodowe powiązania złodziei dzieł sztuki sakralnej na przykładzie sprawy krzeszowskiej w: Z. Jakubowski, S. Ziembiński (red.), Ochrona dzieł sztuki w Polsce: materiały z konferencji naukowej w ASW 18–19 maja 1989 r., Akademia Spraw Wewnętrznych, Warszawa 1990
• A. Skaldawska, Rola służby celnej w walce z falsyfikatami, „Cenne, Bezcenne, Utracone” 2009, nr 3
• N. Brodie, J. Doole, P. Watson, Stealing History: The Illicit Trade in Cultural Material, McDonald Institute for Archaeological Research, Cambridge 2000
• S. Mackenzie, The market as criminal and criminals in the market: Reducing opportunities for organised crime in the international antiquities market, w: S. Manacorda, D. Chappell (red.), Crime in the Art and Antiquities World Illegal Trafficking in Cultural Property, Springer, New York 2011
• F.M. De Sanctis, Money Laundering Through Art: A Crminal Justice Perspective, Springer, Cham–New York 2013
• M. Durney, Art theft statistics: Valuable tools in need of reliable measures, „Cultural Heritage & Arts Review” 2010 (jesień/zima)
• W. Krupiński, Nielegalny wywóz zabytków w ocenie staży granicznej – w ocenie działań straży granicznej w latach 2012–2013, „Cenne, Bezcenne, Utracone” 2013, nr 1–4
• W. Krupiński, Rozszerzenie Układu z Schengen, „Cenne, Bezcenne, Utracone” 2007, nr 4
• O. Jakubowski, Illegal export of cultural heritage after the opening of borders in the Schengen Area, w: Stop heritage crime – Good practices and recommendations, Narodowy Instytut Dziedzictwa, Warszawa 2011
• P. Ogrodzki (red.), Przestępczość przeciwko dobrom kultury – wykrywalność tych przestępstw i zapobieganie kradzieżom zabytków, materiał przygotowany na posiedzenie Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych Sejmu RP, Warszawa 2010
• W. Pływaczewski, Zjawisko grabieży dziedzictwa kultury na przykładzie przestępczości transgranicznej, w: A. Dembiński, L. Pietraszko (red.), Ochrona dziedzictwa kulturowego i materialnego pogranicza, Wydawnictwo KUL, Lublin 2011
• Kodeks Etyki ICOM dla Muzeów, tłum. P. Rybiński, w: J. Włodarski, K. Zeidler, Prawo Mu zeów, Oficyna a Wolters Kluwer business, Warszawa 2008
• M.J. Reppas, Empty „international” museums’ trophy cases of their looted treasures and return stolen property to the countries of origin and the rightful heirs of those wrongfully dispossessed, „Denver Journal of International Law and Policy” 2008, t. 36, nr 1
• B. Kaleta, Interpol rozszerza dostęp do bazy danych skradzionych dzieł sztuki. Katalog utraconych dzieł sztuki, Warszawa 2009
• K.H. Kind, The role of Interpol in the fight against the illicit trafficking in cultural property, w: S. Manacorda, D. Chappell (red.), Crime in the Art and Antiquities World Illegal Trafficking in Cultural Property, Springer, New York 2011
• F. Francioni, The evolving framework for the protection of cultural heritage in international, w: S. Borelli, F. Lenzerini (red.), Cultural Heritage, Cultural Rights, Cultural Diversity: New Developments in International Law, Brill, Boston–Leiden 2012
• A. Jakubowski, O. Jakubowski, w: James A.R. Nafziger, Robert Kirkwood Paterson (red.), Handbook On The Law Of Cultural Heritage And International Trade, Edward Elgar Publ., Cheltenham 2014
• Konwencja UNIDROIT o skradzionych lub nielegalnie wywiezionych dobrach kultury, seria: „Studia i Materiały”, Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, Warszawa 1996
• Z. Kobyliński, Konwencja o ochronie podwodnego dziedzictwa kulturowego, „Ochrona Zabytków” 2002, nr 2
• A. Kuś, Podstawy prawne przeciwdziałania zagrożeniom związanym ze swobodnym przepływem towarów w Unii Europejskiej, w: A. Kuś, P. Witkowski (red.), Otwarcie granic rynku a perspektywa być i mieć człowieka oraz narodu, Wydawnictwo KUL, Lublin 2006
• M. Niedźwiedź, Obrót dobrami kultury w Unii Europejskiej – konsekwencje dla Polski, „Kultura współczesna” 2004, nr 2(40)
• W. Paczuski, Handel działami sztuki w Unii Europejskiej, Kantor Wydawniczy Za - kamycze, Kraków 2005
• R. Sikorski, Obrót dobrami kultury w prawie wspólnotowym, w: W. Szafrański (red.), Wokół problematyki prawnej zabytków i dzieł sztuki, t. 1, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2007
• B.T. Hoffman, European Union legislation pertaining to cultural goods, w: B.T. Hoffman (red.), Art and Cultural Heritage: Law, Policy, and Practice, Cambridge University Press, Cambridge–New York 2006
• A. Biondi, The merchant, the thief and the citizen: The circulation of works of art within the European Union, „Common Market Law Review” 1997, t. 34, nr 5
• P. Stec, Zwrot dóbr kultury wyprowadzonych niezgodnie z prawem z terytorium UE, „Prawo Europejskie w Praktyce” 2010, nr 7–8
• M. Gołda-Sobczak, W. Sobczak, Ochrona zabytków w polskim prawie karnym, w: T. Gardocka, J. Sobczak (red.), Prawna ochrona dóbr kultury, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2009
• O. Jakubowski, Problemy znaczenia i wzajemnych relacji pomiędzy pojęciem „dobro kultury” oraz pojęciem „zabytek” w praktyce stosowania prawa ochrony dziedzictwa kultury, w: E. Szmit-Naud, B.J. Rouba, J. Arszyńska (red.), Wokół zagadnień estetyki zabytku po konserwacji i restauracji, Narodowy Instytut Dziedzictwa, Stowarzyszenie Przyjaciół Zakładu Konserwacji Malarstwa i Rzeźby Polichromowanej Toruńskiej Szkoły Konserwacji, Warszawa–Toruń 2012
• W. Paczuski, Czy obowiązujące przepisy są sprawnym narzędziem ścigania przestępstw nielegalnego wywozu i przywozu zabytków w: J. Kaczmarek (red.), Prawnokarna ochrona dziedzictwa kultury, materiały z konferencji, Gdańsk, 30 maja–1 czerwca 2005 r., Kantor Wydawniczy Zakamycze, Kraków 2006
• W. Radecki, Ochrona zabytków w polskim, czeskim i słowackim prawie karnym, „Prokuratura i Prawo” 2012, nr 4
• M. Gołda-Sobczak, W. Sobczak, Problem wywozu dóbr kultury w świetle rozporządzeń Unii Europejskiej, w: T. Gardocka, J. Sobczak (red.), Prawna ochrona dóbr kultury, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2009
• A.E. Czerwińska, Wycena i ocena wieku dzieła sztuki jako podstawa wywozu zabytku za granicę – zagadnienie węzłowe, w: W. Kowalski, K. Zalesińska (red.), Rynek sztuki. Aspekty prawne, Lex a Wolters Kluwer business, Warszawa 2011
• M. Lange, Międzyresortowe porozumienie służb w sprawie zwalczania przestępczości skierowanej przeciwko zabytkom, „Cenne, Bezcenne, Utracone” 2006, nr 1
• P. Ogrodzki, Porozumienie w sprawie zwalczania przemytu zabytków, „Cenne, Bezcenne, Utracone” 2005, nr 1–2
• O. Jakubowski, Bazy danych skradzionych i nielegalnie wywiezionych dóbr kultury jako element systemu ochrony dziedzictwa kulturowego, „Przegląd Prawa i Administracji” 2012, nr 89

Identifiers

DOI

10.7420/AK2014N