Hube – Makarewicz – Wolter. Trzy koncepcje karania na przestrzeni stu lat

• Authors: Danuta Janicka

Title variants

EN

Hube – Makarewicz – Wolter: Three Conceptions of Punishment in the Course of a Century

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The article presents the views of three prominent thinkers regarding criminal punishment: Romuald Hube (1803–1890), the father of Polish criminal law, Juliusz Makarewicz (1872–1955), the most distinguished interwar Polish lawyer, and Władysław Wolter (1897–1986), the founder of the Krakow school of criminal law. A presentation of the ideas on punishment developed by these masters of Polish jurisprudence provides an overview of the evolution of criminal law and political-criminal thought in Polish lands over the course of a century. Citing selected fragments from the works of the three professors, the Author examines how they interpreted punishment, what they believed its role to be, and what theories of punishment they put forward; moreover, which specific sanctions they supported. The article also assesses the language and discursive style of these leading lights of Polish legal science. Romuald Hube represented the classic school of criminal law. He published his Ogólne zasady nauki prawa karnego (General principles of the study of criminal law), a rudimentary, systematic interpretation of criminal law, at the age of 27. He was one of the first scholars in Europe to promote a mixed theory of punishment, inspired by Hegelianism and combining the idea of retribution with the preventive aims of punishment. Juliusz Makarewicz was a representative of modernism, the leader of the sociological school of criminal law, and the father of the first penal code in independent Poland. He made his reputation in 1906 with the publication of a work on the philosophy of criminal law. He published a broad range of dogmatic and historical studies, textbooks and a commentary on the 1932 Polish penal code. Makarewicz proposed an absolute justification of punishment, yet he saw retribution as ultimately preventive, nolens volens developing a mixed theory of punishment oriented towards specific prevention. Władysław Wolter was a student of the last eminent exponent of the classic school in Poland, Edmund Krzymuski (1851–1928), and at the same time a representative of normativism. He dealt mainly with general issues in criminal law, particularly criminal science. After the introduction of Makarewicz’s penal code, he immediately published his first textbook. He continued his academic career after the war all the way into the 1970s. Wolter adopted a modernist position within penal science and indicated the need for purposive punishment within the bounds of justice; he was therefore also a supporter of a mixed theory of punishment. Although all of the named professors promoted or embraced a mixed theory of punishment, their approach to the penal system differed to some extent. Hube gave priority to imprisonment, which he strongly believed to be important and effective. Makarewicz questioned the effectiveness of imprisonment and proposed a broad array of protective and probation measures, in addition to non-prison punishments. Like Wolter, he espoused the idea of two-track penal repression, i.e. a system of penalties and protective measures in response to criminal offenses. None of the named scholars rejected capital punishment outright, although all of them distanced themselves from it and hoped that it would be abolished in the future. Hube saw death as an exceptional, rarely used sanction. Makarewicz still foresaw no possibility of removing it from the catalogue of punishments due to the needs of criminal policy – he saw capital punishment as a deterrent, thus a general preventive measure. Wolter denied that it had any such impact, arguing that capital punishment did not deter offenders and was only a protective measure. As for monetary fines, Hube believed them to be appropriate only in the case of petty crimes, although he rejected confiscation of property as a sanction that affected the convict’s family. Makarewicz accepted fines, although he pointed to their limited impact and inequality. Wolter wrote in a similar vein, expressing an ambivalent attitude toward this legal sanction, revealing the inequality of its burden given convicts’ differing material status and recommending different legal solutions when it came to this type of punishment. The excerpts from the works of the great masters of Polish criminal science cited by the Author also allow us to see how the language and style of criminal science has changed. Hube was the father of Polish legal language. His analyses were mainly conducted in a philosophical and historical vein. Makarewicz employed a rhetorical style, often emotional, making legal comparisons. Wolter perfected his arguments, often highly abstract, relying mainly on logic and dogmatics. All three scholars were quite familiar with European legal theory and drew on its achievements

Keywords

PL

kara; Hube; Makarewicz; Wolter; koncepcje karania; kryminologia

• Publisher: Instytut Nauk Prawnych PAN / Institute of Legal Studies PAN
• Journal: Archiwum Kryminologii
• Year: 2017
• Issue: XXXIX
• Pages: 5-26

Dates

published

2017-01-02

Contributors

author

Danuta Janicka

References

• I. Andrejew, Z. Zdrójkowski, Nauka prawa karnego w środowisku warszawskim w dobie Szkoły Głównej, „Roczniki Uniwersytetu Warszawskiego” 1964, t. 5, z. 2.
• G. Bałtruszajtys (red.), Profesorowie Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego 1808–2008, Warszawa 2008.
• J. Bardach, Nauka historii państwa i prawa w Królestwie Polskim doby Szkoły Głównej, „Roczniki Uniwersytetu Warszawskiego” 1964, t. 5, z. 2.
• K. Buchała, W. Wolter, Wykład prawa karnego na podstawie kodeksu karnego z 1969 r. Cz. 1, Część ogólna. Z. 1, Nauka o ustawie karnej i o przestępstwie w oprac. W. Woltera, Kraków 1970.
• F. Ciepły, Środki zabezpieczające według koncepcji Juliusza Makarewicza, w: A. Grześkowiak (red.), Prawo karne w poglądach Profesora Juliusza Makarewicza, Lublin 2005.
• M. Cieślak (red.), Zagadnienia prawa karnego i teorii prawa. Księga pamiątkowa ku czci profesora Władysława Woltera, Warszawa 1959.
• K. Czechowicz, Życie i twórczość Profesora Władysława Woltera, w: K. Dyl (red.), Seminarium z okazji 110. rocznicy urodzin Profesora Władysława Woltera, Kraków 2007.
• K. Dunin, Romuald Hube 1803-1890. Studium biograficzno-bibliograficzne, w: Romualda Hubego Pisma poprzedzone zarysem biograficzno-bibliograficznym, Warszawa 1905, t. 1.
• K. Dyl (red.), Seminarium z okazji 110. rocznicy urodzin Profesora Władysława Woltera, Kraków 2007.
• A. Grześkowiak, Kara w poglądach Juliusza Makarewicza, w: eadem (red.), Prawo karne w poglądach Profesora Juliusza Makarewicza, Lublin 2005.
• A. Grześkowiak, Poglądy Romualda Hubego na karę, „Czasopismo Prawno-Historyczne” 1974, t. 26, z. 2.
• A. Grześkowiak (red.), Prawo karne w poglądach Profesora Juliusza Makarewicza, Lublin 2005.
• R. Hube, Ogólne zasady nauki prawa karnego, Warszawa 1830.
• R. Hube, Studia nad kodeksem karnym 1818 roku. Cz. 1, Warszawa 1863.
• S. Hypś, Poglądy Juliusza Makarewicza na przestępstwo, w: Alicja Grześkowiak (red.), Prawo karne w poglądach Profesora Juliusza Makarewicza, Lublin 2005.
• J. Jamontt, Rappaport Emil Stanisław, Kodeks karny r. 1932: z dostosowanemi do kodeksu tezami z orzeczeń Sądu Najwyższego, odpowiedniemi ustępami uzasadnienia projektu Komisji Kodyfikacyjnej: część szczególna, Warszawa 1932.
• D. Janicka, Makarewicz a Liszt. Próba analizy porównawczej, „Czasopismo Prawno-Historyczne” 2015, t. 67, z. 1.
• D. Janicka, Nauka o winie i karze w dziejach klasycznej szkoły prawa karnego w Niemczech w 1 połowie XIX wieku, Toruń 1998.
• D. Janicka, Niebezpieczny przestępca w doktrynie prawa karnego przełomu XIX i XX wieku, w: Violetta Kwiatkowska-Wójcikiewicz (red.), Kuba rozpruwacz i inni, Toruń 2015.
• D. Janicka, O postępie badań nad historią nowoczesnej polskiej nauki prawa karnego, Studia Iuridica Lublinensia 2016, t. 25, z. 3.
• D. Janicka, Spór o teorie kary w dobie klasycznej szkoły prawa karnego na ziemiach polskich i niemieckich w XIX wieku, „Polska Akademia Umiejętności. Prace Komisji Historii Nauki” 2000, t. 2.
• E. Krzymuski, Wykład prawa karnego ze stanowiska nauki i prawa austriackiego, t. 2, Kraków 1902.
• J. Makarewicz, Einführung in die Philosophie des Strafrechts auf Entwicklungsgeschichtlicher Grundlage, Stuttgart 1906.
• J. Makarewicz, Kodeks karny z komentarzem, Lwów 1932.
• J. Makarewicz, Kodeks karny z komentarzem, red. Alicja Grześkowiak, Krzysztof Wiak, Lublin 2012.
• J. Makarewicz, Polskie prawo karne: część ogólna, Warszawa 1919.
• J. Makarewicz, Prawo karne ogólne, Warszawa 1914.
• J. Makarewicz, Prawo karne. Wykład porównawczy z uwzględnieniem prawa obowiązującego w Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa – Lwów 1924.
• J. Makarewicz, Wstęp do filozofii prawa karnego w oparciu o podstawy historyczno-rozwojowe, tłum. Katarzyna Jakubów; red. nauk. Alicja Grześkowiak, Lublin 2009.
• J. Makarewicz, Zbrodnia i kara, Lwów 1922.
• S. Milewski, A. Redzik, Themis i Pheme: czasopiśmiennictwo prawnicze w Polsce do 1939 roku, Warszawa 2011.
• I. Nowikowski, Strzelec Paweł (red.), Karnopolityczne koncepcje profesora Juliusza Makarewicza - wczoraj i dziś. (W 50. rocznicę śmierci), Lublin 2006.
• S. Pałczyński, Romualda Hubego teoria działania i czynu. Studium z zakresu podstaw konstrukcyjnych pierwszego polskiego nowoczesnego systemu prawa karnego, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2000, t. 2.
• Z. Papierkowski, Juliusz Makarewicz, „Prawo Kanoniczne” 1975, t. 20, nr 3-4.
• A. Pasek, Juliusz Makarewicz - wybitny uczony i kodyfikator polskiego prawa karnego, w: Marszał Maciej, Przygodzki Jacek (red.), Wybitni prawnicy na przestrzeni wieków, Wrocław 2006.
• M. Patkaniowski (red.), Studia z dziejów Wydziału Prawa UJ, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego, Prace Prawnicze” 1964, t. 18.
• L. Peiper, Komentarz do Kodeksu karnego, prawa i wykroczeniach i przepisów wprowadzających wraz z niektóremi ustawami dodatkowemi i wzorami orzeczeń do prawa o wykroczeniach, Kraków 1933.
• E.S. Rappaport, Przegląd piśmiennictwa. Prawo karne, „Themis Polska” 1916, t. 6.
• A. Redzik, Profesor Juliusz Makarewicz – życie i dzieło, w: A. Grześkowiak (red.), Prawo karne w poglądach Profesora Juliusza Makarewicza, Lublin 2005.
• Romualda Hubego Pisma poprzedzone zarysem biograficzno-bibliograficznym, t. 1, Warszawa 1905.
• A. Rosner, Romuald Jan Ferdynand Hube (1803-1890), w: G. Bałtruszajtys (red.), Profesorowie Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego 1808-2008, Warszawa 2008.
• W. Sobociński, Hube Romuald Jan Ferdynand (1803-1890), „Polski Słownik Biograficzny” 1962-1964, t. 10.
• W. Sobociński, Wydział Prawa w Uniwersytecie Warszawskim (1816-1831) i w Szkole Głównej (1862-1869), Warszawa 1963.
• J. Stelmach (red.), Złota księga Wydziału Prawa i Administracji: [600-lecie odnowienia Akademii Krakowskiej], Kraków 2000.
• M. Tarkowski, Wydział Prawa i Nauk Społecznych Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie w latach 1919-1939, Gdańsk 2015.
• T. Vormbaum, Texte zur Strafrechtstheorie der Neuzeit, Bd.1: 17. und 18. Jahrhundert, Baden-Baden 1993.
• J. Warylewski, Juliusz Makarewicz – uczony, kodyfikator i polityk, „Palestra“ 1999, nr 5-6.
• M. Wąsowicz, Juliusz Makarewicz – uczony i kodyfikator, „Studia Iuridica” 1993, t. 26.
• W. Witkowski, Aleksander This i Jan Kanty Wołowski: wybitni prawnicy Królestwa Polskiego, Lublin 2001.
• J. Wojciechowska, Juliusz Makarewicz (1872-1955). Kariera naukowa i polityczna, „Przegląd Prawa Karnego” 1992, t. 7.
• W. Wolter, Czynnik psychiczny w istocie przestępstwa, Kraków 1924.
• W. Wolter, Nauka o przestępstwie: analiza prawnicza na podstawie przepisów części ogólnej kodeksu karnego z 1969 r., Warszawa 1973.
• W. Wolter, Nauka prawa karnego od drugiej połowy XIX wieku. Jej początki – klasycyzm – nowe kierunki, w: Michał Patkaniowski (red.), Studia z dziejów Wydziału Prawa UJ, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego, „Prace Prawnicze” 1964, t. 18.
• W. Wolter, Prawo karne: zarys wykładu systematycznego: część ogólna, 1. Ustawa karna i przestępstwo na tle Kodeksu Karnego z 1932 r. Kodeksu Karnego Wojska Polskiego z 1944 r. oraz Dekretów od 1944 do 1946 r., Warszawa 1947.
• W. Wolter, Przestępstwo i kara, „Z cyklu: współczesne polskie prawo karne”, Warszawa 1948, z. 1.
• W. Wolter, Zarys systemu prawa karnego: część ogólna, t. 1-2, Kraków 1933-1934.
• A. Zębik, Poglądy Romualda Hubego na przestępstwo, winę i karę, „Acta Universitatis Lodziensis, Folia Iuridica” 1988, t. 35.
• A. Zębik, Przestępstwo, wina i kara w poglądach Edmunda Krzymuskiego, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica” 1985, t. 22.
• P.M. Żukowski, Profesorowie Wydziału Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego, t.2: 1780-2012, pod red. Doroty Malec, Kraków 2014.

Identifiers

DOI

10.7420/AK2017A