Wymiar sprawiedliwości wobec nieletnich w krajach skandynawskich

• Authors: Joanna Mierzwińska-Lorencka

Title variants

EN

Juvenile justice in Scandinavia

Abstracts

EN

The article gives an overview of the development and distinct features of Scandinavian youth justice in Finland, Denmark, Norway and Sweden. The author presents a short case study of the birth of the Nordic model. This is followed by an overview of the major phases in the evolution of Nordic youth justice from the beginning of the last century until the most recent reform period around the turn of the millennium. In the next two sections the author gives a summary of the contents of the present criminal sanctions and their implementation practices. Ten the role of child welfare interventions is discussed in more detail, using Finland and Sweden as examples. The author’s conclusions follow in the final section.

PL

Artykuł stanowi przegląd rozwoju skandynawskiego wymiaru sprawiedliwości wobec nieletnich w Finlandii, Danii, Norwegii i Szwecji i ich cech charakterystycznych. Po przedstawieniu historii narodzin modelu nordyckiego pod koniec XIX w., dokonano przeglądu głównych etapów jego ewolucji na przestrzeni XIX i XX w. aż po ostatnie reformy z początku obecnego tysiąclecia. Następnie zbadano sankcje karne i praktyki ich stosowania. Na przykładzie Finlandii i Szwecji przedstawiono szczegółowo rolę interwencji w zakresie opieki nad dziećmi. Artykuł kończy podsu- mowanie i wnioski z przeprowadzonej analizy.

Keywords

PL

nieletni; sądy dla nieletnich; instytucje pomocnicze; historia wymiaru sprawiedliwości w krajach skandynawskich; orzekanie środków wobec nieletnich

EN

juveniles; juvenile courts; supporting institutions; adjudication process; diagnostic teams; juvenile justice history in Scandinavia

• Publisher: Instytut Nauk Prawnych PAN / Institute of Legal Studies PAN
• Journal: Archiwum Kryminologii
• Year: 2021
• Issue: XLIII/2
• Pages: 347-374

Dates

published

2021

Contributors

author

Joanna Mierzwińska-Lorencka

• Instytut Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk

References

• Buczkowski K. (2018). Wymiar sprawiedliwości wobec nieletnich w wybranych krajach [Juvenile justice in selected countries]. Warszawa: Instytut Wymiaru Sprawiedliwości.
• Cavadino M. i Dignan J. (2006). Penal Systems: A Comparative Approach. London: Sage.
• Dahl T.S. (1985). Child Welfare and Social Defense. Oslo: Norwegian University Press.
• Dünkel F., Grzywa J., Horsfield P. i Pruin I. (2010). Juvenile Justice Systems in Europe: Current Situation and Reform Developments. Germany: Forum.
• Janson C.G. (2004). ‘Youth justice in Sweden’. W M.H. Tonry (red.) Youth Crime and Youth Justice: Comparative and Cross-National Perspectives. Crime and Justice. Chicago: University of Chicago Press, s. 391–441.
• Jepsen J. (2006). ‘Juvenile justice in Denmark: From social welfare to repression’. W E.L. Jensen i J. Jepsen (red.) Juvenile Law Violators, Human Rights, and the Development of New Juvenile Justice Systems. Oxford and Portland, Oregon:Hart Publishing, s. 213–262.
• Joutsen M. (1995). Te Criminal Justice System of Finland: A General Introduction. Helsinki: European Institute for Crime Prevention and Control.
• Kivivuori J. i Bernburg J.G. (2011). ‘Delinquency research in the Nordic countries’. W M.H. Tonry (red.) Crime and Justice. A Review of Research. Chicago:University of Chicago Press, s. 405–477.
• Klaus W. (2009). Dziecko przed sądem [Te child in court]. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
• Kühlhorn E. (2002). Sluten ungdomsvård. Rättsliga reaktioner på de ungas brott före och efer införandet 1999 [Youth custody. Legal responses to juvenile delinquency before and afer 1999]. Stockholm: SiS. Dostęp online: https:// www.stat-inst.se/contentassets/a6b0740c417d4ca8bbb5c588b8560844/sluten-ungdomsvard.pdf [31.12.2021].
• Kyvsgaard B. (2004). ‘Youth justice in Denmark’. W M.H. Tonry (red.) Youth Crime and Youth Justice. Comparative and Cross – National Perspectives, Crime and Justice. Chicago: Chicago University Press, s. 349–390.
• Lappi-Seppälä T. (2001). ‘Sentencing and punishment in Finland’. W M. Tonry i R. Frase (red.) Te Decline of the Repressive Ideal. In Punishement and Penal Systems in Westerm Countries. New York: Oxford University Press, s. 92–150.
• Lappi-Seppälä T. (2007). ‘Penal policy in Scandynavia’. Crime and Justice 36, s. 217–295.
• Lappi-Seppälä T. (2011a). ‘Crime, criminal justice and criminology in the Nordic countries’. Crime and Justice 40(1), s. 1–32.
• Lappi-Seppälä T. (2011b). ‘Nordic youth justice’. Crime and Justice 40(1), s. 199–264. Dostęp online: https://doi.org/10.1086/661113.
• Lappi-Seppälä T. (2015). ‘Juvenile justice without a juvenile court. A note on Scandinavian exceptionalism’. W F.E. Zimring, M. Langer i D.S. Tanenhaus (red.) Juvenile Justice in Global Perpective. New York: New York University Press, s. 63–119.
• Muncie J. i Goldson B. (2006). Comparative Youth Justice: Critical Issues. Tousand Oaks, CA: Sage.
• Pratt J. i Eriksson A. (2013). Contrasts in Punishement: An Explanation of Anglophone Excess and Nordic Exceptionalism. London: Routledge.
• Sarnecki J. (2006). ‘Responses to juvenile crime: Te Swedish system’. W E.L. Jensen i J. Jepsen (red.) Juvenile Law Violators, Human Rights, and the Development of New Juvenile Justice Systems. Oxford and Portland, Oregon: Hart Publishing, s. 187–213.
• Stańdo-Kawecka B. (2007). Prawo karne nieletnich. Od opieki do odpowiedzialności [Juvenile criminal law. From care to responsibility]. Warszawa: Wolters Kluwer. Storgaard A. (2009). ‘The youth sanction: A punishment in disguise’. Scandinavian Studies in Law 54, s. 381–396.
• Vestergaard J. (2004). ‘A special youth sanction’. Journal of Scandinavian Studies in Criminology and Crime Prevention 5(1), s. 62–84.
• Stat-inst.se (b.d.). Stat-inst.se. Dostęp online: http://www.stat-inst.se/om-webbplatsen/other-languages/the-swedish-national-board-of-institutional [31.12.2020].

Identifiers

DOI

10.7420/AK2021.35

Biblioteka Nauki

2030455