Dyskursywizacja ciała na przykładzie doświadczenia niskorosłości kobiet z zespołem Turnera

• Authors: Kamila Ciepiela

Title variants

EN

Discursivisation of the Body on the Example of Women with Turner Syndrome

Abstracts

EN

In post-modernity, the human body is not a private domain of the individual, but the product of hegemonic cultural discourses. Because of short stature, the appearance of the body of a female with Turner syndrome may differ from the socially imposed ideal. As a result of growth hormone supplementation, it can achieve average height in a given community. In Poland, this therapy has been available since 2000, which means that women born before 1980 did not receive it, so their height significantly differs from the average in Polish society. In this study, testimonials of women with TS collected in semi-structured interviews were subjected to critical discourse analysis. The findings reveal that the body of those females with TS who have not been treated with growth hormone is categorized as non-normative and socially stigmatized, while the body of those who have undergone the therapy fits the socio-cultural schema of corporeality, which translates into psycho-social well-being of these women. Social expectations are reflected in the perception of their own body by women with TS and their adjustments to the social norm.

PL

W ponowoczesności ciało człowieka nie jest prywatną domeną jednostki, ale obszarem działania i produktem hegemonicznego dyskursu kulturowego. Wygląd ciała kobiety z zespołem Turnera może znacząco odbiegać od narzuconego ideału, ponieważ głównym jego symptomem jest niskorosłość. W wyniku suplementacji hormonem wzrostu (GH), może ono osiągnąć średni wzrost w danej wspólnocie. W Polsce terapia GH jest dostępna od roku 2000, co oznacza, że kobiety urodzone przed rokiem 1980 jej nie otrzymały, a więc ich wzrost znacząco odbiega od średniego w polskim społeczeństwie. W przeprowadzonym badaniu jakościowym, wypowiedzi kobiet z ZT zebrane w wywiadzie pogłębionym, zostały poddane krytycznej analizie dyskursu, która miała wykazać jak zmienia się pozycja społeczna kobiet wraz ze zmianą wzrostu ciała. Z badania wynika, że ciało kobiet, które nie były leczone hormonem, jest kategoryzowane jako nienormatywne i jest napiętnowane społecznie, natomiast ciało tych, które przeszły terapię wpisuje się w społeczno-kulturowy schemat cielesności, co przekłada się na ich dobrostan psycho-społeczny. Oczekiwania społeczne odzwierciedlone są w postrzeganiu własnego ciała przez kobiety z ZT i ich działaniach dopasowujących do normy społecznej.

Keywords

PL

ciało; dyskurs; niskorosłość; zespół Turnera

EN

body; discourse; Turner syndrome

• Publisher: Krakowskie Towarzystwo TERTIUM
• Journal: Półrocznik Językoznawczy Tertium
• Year: 2020
• Volume: 5
• Issue: 2
• Pages: 114-131

Dates

published

2020

Contributors

author

Kamila Ciepiela

• https://orcid.org/0000000252373998

References

• Archer, Margaret (2000) Being Human: The Problem of Agency. Cambridge: Cambridge University Press.
• Barański, Jarosław (2005) „Ciało i zdrowie w ujęciu socjoestetycznym”. [W:] Włodzimierz Piątkowski, Włodzimierz A. Brodniak (red.) Zdrowie i choroba. Perspektywa socjologiczna. Tyczyn: WSSP w Tyczynie; 323–336.
• Bauman, Zygmunt (2003) Razem osobno. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
• Chase, Susan (2003) „Learning to listen. Narrative principles in a qualitative research methods course”. [W:] Ruthellen Josselson, Amia Lieblich, Dan McAdams (red.), Up Close and Personal: The Teaching and Learning of Narrative Research. Washington, DC.: American Psychological Association; 79–99.
• Dijk van Teun (1997) „Discourse as Interaction in Society”. [W:] Teun. Van Dijk (red.) Discourse as Social Interaction. London: Sage; 1–38.
• Erbel, Joanna (2006) „Zarządzanie cielesnością: O kontrolowaniu materialności kobiecego ciała”. [pobrane z http://www.ekologiasztuka.pl/pdf/f0009erbel.pdf. Data ostatniego dostępu 27.02.2020].
• Foucault, Michel ([1975] 1998) Nadzorować i karać. [Surveiller et punir. Paris: Gallimard]. (tłum.) Tadeusz Komendant. Warszawa: Fundacja Aletheia.
• Foucault, Michel ([1971] 2002) Porządek dyskursu. [L’ordre du discurs. Paris: Gallimard]. (tłum.) Michał Kozłowski. Gdańsk: Wydawnictwo Słowo/obraz terytoria.
• Foucault, Michel ([1966] 2006) Słowa i rzeczy. Archeologia nauk humanistycznych. [Les mots et les choses. Une archéologie des sciences humaines. Paris: Gallimard]. (tłum.) Tadeusz Komendant i Anna
• Tatarkiewicz. Gdańsk: Wydawnictwo Słowo/obraz terytoria.
• Giddens, Anthony ([2001] 2004) Socjologia. [Sociology. Cambridge: Polity] (tłum.) Alina Szulżycka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Krawczak, Anna (2019) „Calineczki. O społecznych konstrukcjach zespołu Turnera”. Etnografia. Praktyki, Teorie, Doświadczenia, 5; 129–143. https://doi.org/10.26881/etno.2019.5.06.
• Lakoff, George, Mark Johnson (1980) Metaphors We Live By. Chicago: The University of Chicago Press.
• Majer, Anna (2016) Dyskurs dyscyplinowania męskiego ciała w wybranych tekstach kultury popularnej. Gdańsk: Wydawnictwo Naukowe Katedra.
• Machura, Anna (2011) „Ciało jako kapitał. Medykalizacja życia społecznego”. Zeszyty Naukowe Ruchu Studenckiego 1; 50–60.
• Nowosielski, Krzysztof (2010) „Identyfikacja i rola płciowa”. [W:] Zbigniew Lew-Starowicz, Violetta Skrzypulec (red.) Podstawy seksuologii. Warszawa: PZWL; 266–273.
• Oktay, Kutluk (2016) „Fertility Preservation in Women with Turner Syndrome. A Comprehensive Review and Practical Guidelines”. Journal of Pediatric and Adolescent Gynecology, 29 (5); 409–416.
• Rajtar, Małgorzata (2019) „Bioetyka i technologie wzmacniania ludzkiego ciała w kontekście doświadczeń kobiet z zespołem Turnera”. [W:] Ewa. Maciejewska-Mroczek, Magdalena. Radkowska-Walkowicz, Maria Reimann (red.) Zespół Turnera. Głosy i doświadczenia. Warszawa: Oficyna Naukowa; 171–197.
• Reason, Peter, William R. Torbert (2010) „Zwrot działaniowy. Ku transformacyjnej nauce społecznej”. [W:] Hana Červinkowá, Bogusława Dorota Gołębniak (red.) Badania w działaniu. Pedagogika i antropologia zaangażowane. Wrocław: Wydawnictwo Naukowe DSW; 117–152.
• Rose, Nikolas (1998) Inventing our Selves. Psychology, Power and Personhood. Cambridge: Cambridge University Press.
• Sacks, Harvey (1972) „An Initial Investigation of the Usability of Conversational Data for Doing Sociology”. [W:] David Sudnow (red.) Studies in Social Interaction. New York: Free Press; 31–74.
• Zbyrad, Teresa (2016) „Ciała konstruowane społecznie z dyskryminacją w tle: współczesne problemy socjologii ciała”. Społeczeństwo i Rodzina 48 (3); 41–57

Identifiers

DOI

10.7592/Tertium2020.5.2.Ciepiela

Biblioteka Nauki

1192996