Analiza językowa testów psychologicznych – różnorodność interpretacji pozycji testowych a wiarygodność narzędzia

• Authors: Katarzyna Liber-Kwiecińska , Agnieszka Skorupa

Title variants

EN

Linguistic Analysis of Psychological Inventory – a Variety of Interpretations of Inventory Points and the Issue of Inventory Credibility

Abstracts

EN

Psychological inventories are tools used to measure intensity of a given trait in an examined person. Many inventories are based on written questions to which people respond. Although psychological inventories are standardized and their parameterization is a matter of great importance, the linguistic sphere of tests seems to be considered as secondary. The way in which the inventory questions are structured, depending on whether they are based on hyponyms or hyperonyms, has a significant impact on the response given by people diagnosed. Moreover, it can reduce theoretical validity of the tool. The authors of the article conducted a study in which 637 people completed the FCZ-KT inventory (Strelau, Zawadzki 1995). Next, the respondents described situations in which they recalled answering 20 out of 120 questions from the inventory (questions were selected earlier during the pilot study). Open answers given by the respondents were categorized by competent judges. This article presents the spectrum of various associations that the same item evokes in different respondents. The linguistic aspect of psychological tests and the issue of credibility of tools related to it is the main subject of the article.

PL

Testy psychologiczne to narzędzia służące do pomiaru natężenia danej cechy psychicznej u osoby badanej. Pomiar ten w wielu przypadkach odbywa się za pośrednictwem pytań lub stwierdzeń, do których ustosunkowują się badani. Choć narzędzia psychologiczne podlegają wysokiej standaryzacji i przykłada się dużą wagę do ich parametryzacji, sfery językowa testów zdaje się być uznawana za drugoplanową. Sposób sfomułowania pytań testowych, w zależności od tego, czy oparte będą na hiponimach lub hiperonimach, może w znacznym stopniu wpłynąć na udzieloną przez badanego odpowiedź, a przez to obniżyć trafność teoretyczną narzędzia. Autorki artkułu przeprowadziły badanie, w którym 637 osób wypełniało test psychologiczny FCZ-KT (Strelau, Zawadzki 1995), a następnie opisywało sytuacje, które przywołali w pamięci ustosunkowując się do 20 ze 120 pytań z tegoż testu (pytania zostały wyłonione wcześniej podczas badania pilotażowego). Odpowiedzi otwarte udzielone przez badanych zostały skategoryzowane przez sędziów kompetentnych. W niniejszym artykule przedstawione zostanie spektrum różnorodnych skojarzeń jakie u osób badanych budzi ten sam item. Refleksji poddana zostanie sfera językowa testów psychologicznych jako wpływająca w sposób istotny na wiarygodność narzędzia.

Keywords

PL

testy psychologiczne; schematyzacja; konkretyzacja; interpretacja testu psychologicznego

EN

psychological inventory; schematic presentation; specific structuring; inventory; interpretation

• Publisher: Krakowskie Towarzystwo TERTIUM
• Journal: Półrocznik Językoznawczy Tertium
• Year: 2020
• Volume: 5
• Issue: 2
• Pages: 202-220

Dates

published

2020

Contributors

author

Katarzyna Liber-Kwiecińska

• Uniwersytet Jagielloński w Krakowie

• https://orcid.org/0000000156215826

author

Agnieszka Skorupa

• Uniwersytet Śląski w Katowicach

• https://orcid.org/0000000164267570

References

• American Educational Research Association i in. (2007) Standardy dla testów stosowanych w psychologii i pedagogice. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Brzeziński, Jerzy (2003) Metodologia badań psychologicznych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Cyniak-Cieciura, Maria, Bogdan Zawadzki, Jan Strelau (2016) Formalna Charakterystyka Zachowania – Kwestionariusz Temperamentu: Wersja Zrewidowana. Podręcznik. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego.
• Guilford, Joy P. (2005) „Tworzenie testu”. [W:] Jerzy Brzeziński (red.) Trafność i rzetelność testów psychologicznych: wybór tekstów. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne; 107–166.
• Hornowska, Elżbieta (2007) Testy psychologiczne: teoria i praktyka. Warszawa: Scholar.
• Konwencja Nr 148 Międzynarodowej Organizacji Pracy dotycząca ochrony pracowników przed zagrożeniami zawodowymi w miejscach pracy, spowodowanymi zanieczyszczeniem powietrza, hałasem i wibracją. Dz.U. 2005 nr 66 poz. 574.
• Mańkowska, Maria (2010) Wprowadzenie do psychometrii. Lublin: Wydawnictwo KUL.
• Tabakowska, Elżbieta (2001) Językoznawstwo kognitywne a poetyka przekładu. Kraków: Universitas.
• Taylor, John R. (2007) Gramatyka kognitywna. Kraków: Universitas.
• Wielki słownik języka polskiego (2007) Piotr Żmigrodzki (red.). PAN. [pobrane z: http://www.wsjp.pl/index.php?pokaz=wstep&l=5&ind=0?pwh=0. Data ostatniego dostępu: 16.04.2018].
• Zawadzki, Bogdan, Jan Strelau (1995) Formalna Charakterystyka Zachowania – Kwestionariusz Temperamentu. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego.
• Zawadzki, Bogdan, Jan Strelau (1997) Formalna charakterystyka zachowania-kwestionariusz temperamentu (FCZ-KT): Podręcznik. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego.

Identifiers

DOI

10.7592/Tertium2020.5.2.Liber

Biblioteka Nauki

1192984