Polifon i gramofon – przedwojenne MP3. Urządzenia do odtwarzania muzyki w Szczecinie w 1. połowie XX wieku

• Authors: Małgorzata Peszko

Title variants

EN

Polyphon and pathephone – pre-war MP3 players. Devices for sound reproduction in Szczecin of the first half of the 20th century

Abstracts

EN

The article attempts to present ways in which pre-war inhabitants of Szczecin accessed devices for sound reproduction, define role of these devices in the music life of Szczecin in the 19th century and the first half of the 20th century as well as determine their importance in popularizing music in the local society.

PL

W artykule podjęto próbę przedstawienia sposobów dostępu przedwojennych szczecinian do urządzeń odtwarzających muzykę oraz określenia miejsca tych urządzeń w kulturze muzycznej Szczecina schyłku XIX i 1. połowy XX stulecia, jak również ich roli w popularyzowaniu muzyki w lokalnym społeczeństwie.

Keywords

PL

Szczecin; XX wiek; muzyka; urządzenia muzyczne; polifon; elektryczne pianino; Welte-Mignon; pianola; fonola; pianino do gry artystycznej; gramofon; patefon; płyta muzyczna

EN

Szczecin; the 20th century; music; devices for music reproduction; polyphon; player piano; Welte-Mignon; pianola; phonola; gramophone; pathephone; disc record

• Publisher: Muzeum Narodowe w Szczecinie
• Journal: Materiały Zachodniopomorskie
• Year: 2021
• Volume: 17
• Pages: 569-610

Dates

published

2021

Contributors

author

Małgorzata Peszko

• Muzeum Narodowe w Szczecinie

References

• Berliner Illustrirte Zeitung – roczniki 1927 i 1928
• Nachrichtenblatt des Stettiner Verkehrsvereins – roczniki: 1929, 1931, 1932, 1934–1941
• Stettiner General Anzeiger – numery z: 22 VI 1928; 27 X 1933; 2, 8 i 21–22 XI oraz 6 i 25 XII 1936, 2, 4, 5, 8, 17 i 29 I 1937
• Vobachs Familienhilfe – zeszyty 7, 23, 26 z 1933 roku
• Białecki T. (red.). 2015. Encyklopedia Szczecina. Wydanie jubileuszowe z okazji 70-lecia polskiego Szczecina. Szczecin.
• Czekała M. 1999. Był sobie Szczecin. Szczecin.
• Czekała M. 2008. Był sobie Szczecin, wyd. III. Szczecin.
• Encyklopedia 2015 – zob. Białecki 2015.
• Fedorowicz A. 2015. Subkultury III Rzeszy. Polityka z 21 IV 2015. <https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/historia/1616215,1,subkultury-iii-rzeszy.read> [dostęp: VIII 2021].
• Kominek M. 1986. Zaczęło się od fonografu. Kraków.
• Kus E., Szczęsny M., Włodarczyk E. (red.) 2003. Kompozytorzy szczecińscy do 1945 roku. Szczecin.
• Podejko P. 2001. Życie muzyczne dawnego Gdańska, Pomorza i Kujaw. Gdańsk. Kultura Muzyczna Północnych Ziem Polski 9.
• Prószyński S. 1994. Świat mechanizmów grających. Warszawa.
• Pruszyński J.P. 1985. Stary gramofon. Stara płyta. Warszawa.
• Ross C. 2008. Media i tworzenie nowoczesnych Niemiec: komunikacja masowa, społeczeństwo i polityka od Imperium do III Rzeszy. New York.
• Rottermund K. 2006a. Szczecińska wytwórnia fortepianów Wolkenhauera. Ruch Muzyczny 2006/3, 34–36.
• Rottermund K. 2006b. Wolkenhauer i jego fortepiany. Spotkania z Zabytkami 2006/1, 36–37.
• Rottermund K. 2009. Georg Wolkenhauer – wytwórnia fortepianów, pianin i fisharmonii w Szczecinie. Studia Musicologica Stetinensis 1: Studia Organologica, 135–149.
• Sieben H. 1991. Herbert Grenzebach: życie dla rekordu Telefunken. Düsseldorf.
• Stępiński W. 1994a. Szczecin w latach 1806–1870. Na drodze do kapitalizmu. W: B. Wachowiak (red.), Dzieje Szczecina III. Szczecin, 9–278.
• Stępiński W. 1994b. Szczecin w okresie Republiki Weimarskiej i rządów narodowosocjalistycznych w latach 1919–1945. Szkolnictwo i życie kulturalne. W: B. Wachowiak (red.), Dzieje Szczecina III. Szczecin, 836–861.
• Szczęsny M. 2004. Pianistyka i pianiści w Szczecinie (1900–1945). W: J. Krassowski (red.), Muzyka fortepianowa, XIII Międzynarodowa Sesja Naukowa. Gdańsk, 353–370.
• Tylkowska-Drożdż J. 2018. Szczeciński Teatr Miejski. Zarys dziejów (1849–1944). Toruń.
• Vogel B. 2009. Instrumenty muzyczne w zbiorach Muzeum Narodowego w Szczecinie. Studia Musicologica Stetinensis 1: Studia Organologica, 171–189.
• Wachowiak B. (red.) 1994. Dzieje Szczecina III. Szczecin.
• Włodarczyk E. 1994. Wielkomiejski rozwój Szczecina w latach 1871–1918. W: B. Wachowiak (red.), Dzieje Szczecina III. Szczecin, 279–519.
• Zakrzewska-Nikiporczyk B. 1982. Życie muzyczne Pomorza w latach 1815–1920. Gdańsk. Kultura Muzyczna Północnych Ziem Polski 2.
• Zganiacz-Mazur L. 2004. Słowniczek muzyczny. Warszawa.
• https://artsandculture.google.com
• https://www.deutsche-digitale-bibliothek.de
• https://www.digitale-bibliothek-mv.de
• https://dogramofonu.pl
• https://www.dw.com/pl
• https://culture.pl
• https://www.ebay.com
• https://grammophon-platten.de
• https://kmziz.pl/
• https://kultura.poinformowani.pl
• https://menway.interia.pl
• https://www.omenoon.top
• https://polin.pl
• https://www.polityka.pl
• http://www.polyphonmusic.com/
• http://sedina.pl
• http://stettin.czejarek.pl
• https://staremelodie.pl
• http://www.welte-mignon.de
• https://pl.wikinew.wiki/wiki/Polyphon

Identifiers

Biblioteka Nauki

2092145