Regulacje dotyczące obrotu cywilnoprawnego w ustawie o restytucji narodowych dóbr kultury i ich zastosowanie w działalności muzealnej

• Authors: Adam Barbasiewicz

Abstracts

PL

Tematem artykułu jest omówienie, w kontekście działalności muzeów i innych instytucji prowadzących działalność muzealną, regulacji dotyczących obrotu cywilnoprawnego zawartych w Ustawie z dnia 25 maja 2017 r. o restytucji narodowych dóbr kultury (tekst jednolity Dz.U. 2019 poz. 1591.). Dotyczą one formy czynności prawnych obejmujących przeniesienie własności lub obciążenie narodowych dóbr kultury RP należących do zbiorów publicznych, zakazu nabycia ich własności od osoby nieuprawnionej do rozporządzania oraz przez zasiedzenie, a także nieprzedawnienia roszczeń o ich wydanie. Autor analizuje centralne pojęcie przywołanej ustawy – to jest pojęcie narodowego dobra kultury RP należącego do zbiorów publicznych – omawiając szczegółowo oba dotyczące go kryteria: podmiotowe i własnościowe. Wskazuje, że definicja zbiorów publicznych zawarta w ustawie jest bardzo szeroka – obejmuje nie tylko zbiory publiczne w znaczeniu potocznym, ale również zbiory większości muzeów prywatnych, a także niemuzealne kolekcje podmiotów i osób prywatnych, jeśli korzystały ze środków publicznych. Następnie autor omawia zawarte w ustawie regulacje cywilnoprawne, szczególną uwagę poświęcając wymaganej formie czynności prawnych obejmujących przeniesienie własności lub obciążenie (forma pisemna z datą pewną) wskazując, że może ona dotyczyć także umów depozytu oraz umów dotyczących wypożyczenia. Omawia także praktykę oraz orzecznictwo dotyczące formy pisemnej z datą pewną, wskazując na możliwy brak świadomości stron umowy, że przedmiot umowy należy do zbiorów publicznych w rozumieniu ustawy, i że winna być zachowana szczególna forma umowy. W tym kontekście autor przedstawia praktyczne rozwiązania pozwalające uniknąć negatywnych konsekwencji. W konkluzji autor podkreśla, że regulacja zawiera pojęcia budzące istotne wątpliwości interpretacyjne wpływające na stosowanie omawianych przepisów.

Keywords

PL

Ustawa o restytucji narodowych dóbr kultury; narodowe dobro kultury; zbiory publiczne; muzea publiczne; muzea prywatne; muzea kościelne; forma czynności prawnych; akcesja; deakcesja; umowa depozytu; umowa wypożyczenia; nabycie od nieuprawnionego; zasiedzenie; przedawnienie roszczeń

• Publisher: Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków
• Journal: Muzealnictwo
• Year: 2021
• Issue: 62
• Pages: 198-207

Dates

published

2021

Contributors

author

Adam Barbasiewicz

Identifiers

Biblioteka Nauki

27324315