Koncepcje normy językowej i kodyfi kacji w drugiej połowie XX i na początku XXI wieku

• Authors: Ewa Kołodziejek

Title variants

EN

Concepts of the language standard and codifi cation in the second half of the 20th century and in the early 21st century

Abstracts

EN

The author summarises the concepts of the standard and its codification which had a significant influence on the understanding of language culture at the turn of the 21st century. She fi nds the holistic theory of language standard and culture formulated by Halina Kurkowska in 1971, which defines the standard as a part of a language, as a component of its internal organisation rather than as an external socially imposed linguistic behaviour, the most important for the present days. The standard is shaped by the usage and it is linguists’ duty to determine and describe its content and to codify what has been sanctioned by the social linguistic convention. The author of this paper considers the identifi cation of two levels of the language standard: the model standard and the functional (popular) standard, the most significant achievement of the Polish prescriptivism. The concepts by Danuta Buttler, Andrzej Markowski, Jan Miodek, Jadwiga Puzynina, Stanisław Gajda, Mirosław Bańko, which are discussed in this paper in detail, have all contributed to that. All researchers regard diversifi cation of the standard as satisfaction of the needs of language users but they disagree on the concepts concerning its codification. An innovative manner of approaching the language standard at the time of the “digital breakthrough” was formulated by Katarzyna Kłosińska, who argues that the approaches to the language standard applied to date do not correspond to the essence of online communication. The researcher warns codifiers against ethnocentrism and suggests that a set of “prescriptive universals” be used for standard codifi cation.

• Publisher: Towarzystwo Kultury Języka
• Journal: Poradnik Językowy
• Year: 2018
• Volume: 757
• Issue: 8
• Pages: 105-118

Dates

published

2018

Contributors

author

Ewa Kołodziejek

• Uniwersytet Szczeciński

References

• U. Andrejewicz, 2015, Koń się śmieje, czyli czy istnieją błędy frazeologiczne?, „Poradnik Językowy” z. 2, s. 44–50.
• M. Bańko, 2008, O normie i błędzie, „Poradnik Językowy” z. 5, s. 3–17.
• M. Bugajski, 1993, Językoznawstwo normatywne, Warszawa.
• D. Buttler, 1976, Innowacje składniowe współczesnej polszczyzny (Walencja wyrazów), Warszawa.
• D. Buttler, 1986, Norma realna a kodyfikacja, „Poradnik Językowy” z. 9–10, s. 607–611.
• D. Buttler, H. Kurkowska, H. Satkiewicz, 1971, Kultura języka polskiego. Zagadnienia poprawności gramatycznej, Warszawa.
• A. Cegieła, 1996, Norma wzorcowa i norma użytkowa komunikacji we współczesnej polszczyźnie [w:] J. Miodek (red.), O zagrożeniach i bogactwie polszczyzny, Wrocław, s. 25–34.
• S. Gajda, 1979, Teoretyczne problemy kultury języka, „Poradnik Językowy” z. 8, s. 359–368.
• K. Kłosińska, 2017, Istnienie i kształt normy językowej po przełomie cyfrowym, „Biuletyn PTJ” LXXIII.
• E. Kołodziejek, 2007, Po co społeczeństwu językoznawcy? Uwagi o zadaniach współczesnej normatywistyki, „Poradnik Językowy” z. 2, s. 3–11.
• H. Kurkowska, 1973, Teoretyczne zagadnienia kultury języka [w:] D. Buttler, H. Kurkowska, H. Satkiewicz, Kultura języka polskiego. Zagadnienia poprawności gramatycznej, Warszawa, s. 11–79.
• H. Kurkowska, 1977, Polityka językowa a zróżnicowanie społeczne polszczyzny, „Socjolingwistyka” 1, s. 9–16.
• W. Lubaś, 1995, Kilka uwag o kodyfikacji publicznej wymowy polskiej, „Poradnik Językowy” z. 4, s. 1–4.
• W. Lubaś, 1995, Wariantywność w kodyfikacji językowej [w:] W. Pisarek, H. Zgółkowa (red.), Kultura języka dziś, Poznań, s. 30–37.
• A. Markowski (red.), 2004, Wielki słownik poprawnej polszczyzny, Warszawa.
• A. Markowski (red.), 1995, Praktyczny słownik poprawnej polszczyzny nie tylko dla młodzieży, Warszawa.
• A. Markowski, 2005, Językoznawstwo normatywne dziś i jutro. Zadania, szanse, zagrożenia [w:] M. Czermińska, S. Gajda, K. Kłosiński, A. Legeżyńska, A.Z. Makowiecki, R. Nycz (red.), Polonistyka w przebudowie. Literaturoznawstwo – wiedza o języku – wiedza o kulturze – edukacja, t. I, Zjazd Polonistów, Kraków, 22–25 września 2004, Kraków, s. 535–546.
• A. Markowski, 2005b, Kultura języka polskiego. Teoria. Zagadnienia leksykalne, Warszawa.
• A. Markowski, J. Podracki, 1999, Problem kodyfikacji i normalizacji języka polskiego [w:] J. Mazur (red.), Polska polityka językowa na przełomie tysiącleci, Lublin.STRONY
• J. Miodek, 2001, O normie językowej [w:] J. Bartmiński (red.), Współczesny język polski, Lublin (wyd. I 1993), s. 73–83.
• J. Pelc, 2002, Dwa pojęcia normy a poprawność [w:] W. Gruszczyński (red.), Język narzędziem myślenia i działania, Warszawa, s. 96–102.
• J. Puzynina, 1997, Problem kodyfikacji normy języka polskiego, „Poradnik Językowy” z. 6, s. 1–8.
• H. Satkiewicz, 1995, Norma współczesnego języka polskiego w odbiorze społecznym [w:] W. Pisarek, H. Zgółkowa (red.), Kultura języka dziś, Poznań, s. 38–45.

Identifiers

Biblioteka Nauki

2899821