Stylotwórcze funkcje składników systemu prozodyjnego: akcentu, intonacji i pauzy

• Authors: Hubert Olborski

Abstracts

EN

The aim of this paper is to discuss the influence of delimiting functions of prosodic system components on the creation of a style of expression. I expanded Adam Kulawik’s theoretical concepts in the study. The scholar classifi es them into the sphere of stylistic choices, where mainly the prosodic character of expression is determined: scansion, prose or verse. I call the superiority of one factor in the division of the stream of speech over others the assumption of the style-forming primary function. The remaining factors assume then the style-forming secondary functions. The use of stress in the position of the styleforming primary function gives rise to scansion. The use of intonation in the position of the style-forming primary function leads to prose. The use of pause in the position of the style-forming primary function contributes to verse. When working on the paper, I employed the method of analysing and criticising the relevant literature in order to reveal gaps in the existing state of knowledge of style-forming functions of prosodic system components.

• Publisher: Towarzystwo Kultury Języka
• Journal: Poradnik Językowy
• Year: 2019
• Volume: 761
• Issue: 2
• Pages: 92-108

Dates

published

2019

Contributors

author

Hubert Olborski

References

• M. Biernacka, 2016, Znajdź z polskim wspólny język. Fonetyka w nauczaniu języka polskiego jako obcego. Poradnik metodyczny, Łódź.
• D. Cisek, 1975, Z zagadnień intonacji języka polskiego i jej funkcji, „Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Bydgoszczy. Studia Filologiczne. Filologia Polska” 2 (2), s. 2640.
• M. Dłuska, 1947, Prozodia języka polskiego, Warszawa.
• T. Dobrzyńska, 1971, O delimitacji tekstu literackiego „Pamiętnik Literacki”, 62/2, s. 115–127.
• T. Dobrzyńska, 1991, Tekst: próba syntezy, „Pamiętnik Literacki”, 82/2, s. 142–183.
• L. Dukiewicz, 1995, Fonetyka [w:] H. Wróbel (red.), Gramatyka współczesnego języka polskiego. Fonetyka i fonologia, Warszawa, s. 9–103.
• O. von Essen, 1967, Fonetyka ogólna i stosowana, Warszawa.
• L. Kaczmarek, 1977, Nasze dziecko uczy się mowy, Lublin.
• A. Kulawik, 1995, Teoria wiersza, Kraków.
• A. Kulawik, 1997, Poetyka. Wstęp do teorii dzieła literackiego, Kraków.
• R. Laskowski, 1999, Akcent [w:] K. Polański (red.), Encyklopedia językoznawstwa ogólnego, Wrocław, s. 22–23.
• A.S. Mastalski, 2013, Problemy prozodyjnej segmentacji tekstu: dwustopniowość delimitacji, skansja w poezji, „Language and Literary Studies of Warsaw” nr 3, s. 109–125.
• M.R. Mayenowa, 1979, Prozodia w tekście zapisanym i wypowiedzianym [w:] Poetyka teoretyczna, Wrocław.
• A. Okopień-Sławińska, 1989, Intonacja [w:] J. Krzyżanowski i in. (red.), Literatura Polska: przewodnik encyklopedyczny, t. I (A–M), Warszawa, s. 376.
• H. Olborski, 2016, Wpływ jąkania na prozodię mowy. Ocena zaburzeń wymowy na poziomie suprasegmentalnym w jąkaniu kloniczyn i tonicznym, „Studia Pragmalingwistyczne” nr 8, s. 253–267.
• D. Ostaszewska, J. Tambor, 2000, Fonetyka i fonologia współczesnego języka polskiego, Warszawa.
• A. Ropa, 1981, Intonacja języka polskiego. Z problematyki opisu i nauczania, Kraków.
• I. Sawicka, 1995, Fonologia [w:] H. Wróbel (red.), Gramatyka współczesnego języka polskiego. Fonetyka i fonologia, Warszawa, s. 105–195.
• K. Skibski, 2006, Elipsy wersowe we współczesnej poezji (na materiale wierszy Ewy Lipskiej) [w:] S. Bąba, P. Fliciński (red.), Z zagadnień frazeologii, stylistyki i kultury języka, Poznań, s. 76–88.
• K. Skibski, 2017, Poezja jako iteratura. Relacje między elementami języka poetyckiego w wierszu wolnym, Poznań.
• J. Szpyra-Kozłowska, 2002, Wprowadzenie do współczesnej fonologii, Lublin.
• S. Śniatkowski, 2002, Milczenie i pauza w gramatyce nadawcy i odbiorcy. Ujęcie lingwoedukacyjne, Kraków.
• B. Wierzchowska, 1971, Wymowa polska, Warszawa.
• M. Wiśniewski, 2007, Zarys fonetyki i fonologii współczesnego języka polskiego, Toruń.
• M. Wysocka, 2012, Prozodia mowy w percepcji dzieci, Lublin.
• M. Wysocka, 2012, Zaburzenia prozodii mowy [w:] S. Grabias, M. Kurkowski (red.), Logopedia. Teoria zaburzeń mowy, Lublin, s. 165–185.

Identifiers

Biblioteka Nauki

2083755