Język młodzieży – perspektywa glottodydaktyczna

• Authors: Marcin Mariusz Maciołek , Małgorzata Smereczniak

Title variants

EN

Youth language: A glottodidactic perspective

Abstracts

EN

As stated in the title, the article is devoted to the sociolect of youth, examined in the context of teaching Polish as a foreign, second, and heritage language. In response to the rapidly increasing number of foreign students in Poland’s schools and universities, the authors investigated to what extent the indicated variety of Polish language is present in course books intended for this group of learners. The authors discuss the significant features of youth language with references to current research findings. They stress the challenges involved in incorporating such content into glottodidactic practice. Nevertheless, they deem it necessary due to the socialising function of youth slang and its significance in shaping young people’s identities.

PL

Artykuł – zgodnie z zapowiedzią sformułowaną w tytule – poświęcono socjolektowi młodzieży, rozpatrywanemu w kontekście nauczania języka polskiego jako obcego, drugiego, odziedziczonego. Wyraźnie wzrastająca w ostatnim czasie liczba cudzoziemców kształcących się w szkołach i na uczelniach w Polsce skłoniła autorów do sprawdzenia, w jakim zakresie wskazana odmiana polszczyzny obecna jest w podręcznikach kursowych przeznaczonych dla tej grupy odbiorców. Autorzy omawiają istotne cechy młodomowy i odnoszą się do dotychczasowych ustaleń badaczy. Zwracają uwagę na trudności związane z uwzględnianiem tych treści w praktyce glottodydaktycznej; mimo wszystko jednak takie działania uważają za koniecznie z uwagi na socjalizującą funkcję slangu młodzieżowego i jego doniosłą rolę w kształtowaniu tożsamości młodych ludzi.

Keywords

PL

język młodzieży; slang młodzieżowy; socjolekt; tożsamość; glottodydaktyka

EN

glottoodidactics; youth language; youth slang; sociolect; identity

• Publisher: Towarzystwo Kultury Języka
• Journal: Poradnik Językowy
• Year: 2024
• Volume: 812
• Issue: 3
• Pages: 74-86

Dates

published

2024

Contributors

author

Marcin Mariusz Maciołek

• Uniwersytet Śląski w Katowicach

• https://orcid.org/0000000291471283

author

Małgorzata Smereczniak

• Uniwersytet Śląski w Katowicach

• https://orcid.org/0000000174419187

References

• Czarnecka, K. 2000. Uczniowska odmiana współczesnej polszczyzny w świadomości jej użytkowników. Poznań: Wydawnictwo WiS.
• Dawlewicz, M. 2000. Słownictwo socjolektu młodzieży polskiego pochodzenia w Wilnie (na podstawie badań ankietowych). Warszawa: Dom Wydawniczy „Elipsa”.
• Garncarek, P. red. 2016. A to polski właśnie! Podręcznik do nauki języka polskiego dla młodzieży polonijnej na Wschodzie. Warszawa: Fundacja „Pomoc Polakom na Wschodzie”.
• Grabias, S. 2001. Język w zachowaniach społecznych. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
• Hajduk-Gawron, W. 2018. Uczniowie cudzoziemscy w polskim systemie edukacyjnym – doświadczenia śląskich szkół z perspektywy osób przyjmowanych i środowiska przyjmującego. Postscriptum Polonistyczne 2, s. 187–203.
• Jelonek, T. 2012. Na melanżu czadowa nutka – leksyka gimnazjalistów z początku XXI wieku. Kraków: Stowarzyszenie Twórców Nauki i Kultury „Episteme”. Wydawnictwo Naukowe.
• Kajak, P. red. 2017. Raz, dwa, trzy i po polsku mówisz ty! Podręcznik do nauki języka polskiego dla dzieci i młodzieży na Ukrainie, t. 4. Lwów: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
• Kresa, M. red. 2016. Słowniczek współczesnej gwary uczniowskiej. Warszawa: Bel Studio.
• Komorowska, H. 2012. Kształcenie językowe – nowe tendencje w nowym stuleciu. Kształcenie Językowe 1, s. 43–60.
• Pachowicz, M. 2018. Leksyka młodzieży. Tradycja, rozwój, kreatywność. Kraków: Księgarnia Akademicka.
• Rabczuk, A. 2017. Sztuka nawijki, czyli jak uczyć cudzoziemców polskiego slangu młodzieżowego. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców 24, s. 109–126.
• Skudrzyk, A. 2010. Polszczyzna mówiona w glottodydaktyce. W: Sztuka i rzemiosło. Nauczyć Polski i polskiego, red. A. Achtelik, M. Kita, J. Tambor, s. 52–64. Katowice: Wydawnictwo Gnome.
• Skudrzykowa, A., Warchala, J. 2002. „Pani doktor, jak się wyrobię, to wpadnę” – błąd socjolingwistyczny czy nowa norm zachowań językowych. W: Język w przestrzeni społecznej, red. S. Gajda, K. Rymut, U. Żydek-Bednarczuk, s. 197–202. Opole: Uniwersytet Opolski – Instytut Filologii Polskiej, Opolskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk.
• Steciąg, M. 2014. Glottodydaktyka w ujęciu ekolingwistycznym. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców 21, s. 51–62.
• Steciąg, M. 2023. Język w epoce antropocenu. Ujęcie ekolingiwstyczne. Zielona Góra: Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego.
• Szkolnictwo wyższe w roku akademickim 2022/2023 (wyniki wstępne). Online: https://stat.gov.pl/files/gfx/portalinformacyjny/pl/defaultaktualnosci/5488/8/9/1/szkolnictwo_wyzsze_w_roku_akademickim_2022-2023_-_wyniki_wstepne.pdf [dostęp: 7.09.2023].
• Szybura, A. 2016. Potrzeby językowe uczniów przybywających z zagranicy w zakresie nauczania języka polskiego. Języki Obce w Szkole 1, s. 99–105.
• Święcka, A., Prędota, J., Rabczuk, A., Skura, M. 2020. Od dzwonka do dzwonka. Podręcznik do nauki języka polskiego dla nastolatków w Wielkiej Brytanii. Warszawa: Fundacja „Towarzystwo Projektów Edukacyjnych”.
• Tambor, J. 2010. Granice potoczności w nauczaniu języka polskiego jako obcego. Przemiany leksykalne, fonetyczne, fleksyjne i słowotwórcze we współczesnej polszczyźnie. W: Polonistyka bez granic, t. 2: Glottodydaktyka polonistyczna – współczesny język polski – językowy obraz świata, red. R. Nycz, W. Miodunka, T. Kunz, s. 311–320. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”.
• Widawski, M. red. 2020. Slang UG. Słownik slangu studentów Uniwersytetu Gdańskiego. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
• Wileczek, A. 2018. Kod młodości. Młodomowa w kontekstach społeczno-kulturowych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Zdunkiewicz-Jedynak, D. 2021. Dzieciństwo – młodość – dorosłość – starość. Polskie koncepty kulturowe w świetle współczesnej polszczyzny. Warszawa: Dom Wydawniczy „Elipsa”.

Identifiers

Biblioteka Nauki

31339290