Jadwiga Karwasińska (1900–1986) i jej wkład w rozwój nauk dających poznawać źródła historyczne

• Authors: Janusz Grabowski

Title variants

EN

Jadwiga Karwasińska (1900–1986) and her contribution to the development of sciences that enable exploration of historical sources

Abstracts

EN

Jadwiga Karwasińska was an outstanding archivist and researcher of medieval history of Poland and a great editor of historical sources. In 1924, she received her doctorate degree from the University of Warsaw on the work „Sąsiedztwo kujawsko-krzyżackie 1235–1343” [Neighborhood Kujawy-Teutonic Order 1235–1343], that was published three years later. In 1924, she began to work in the Central Archives of Historical Records, to which she was related up to 1951. Among the works of Karwasińska from her employment in the Archives attention deserve works devoted to the old-Polish revenue system and The Crown Archives of Kraków and Warsaw. She prepared a valuable archival guide “Lites ac res gestae inter Polonos Ordinemque Crucifferorum” (vol. 3, Warsaw 1935) and thesis „Szpital Świętego Ducha w Warszawie. Dzieje fundacji Anny Bolesławowej księżny mazowieckiej początkowe (1444–1544)” [„Hospital of the Holy Spirit in Warsaw. The initial history of the foundation of Anna Bolesławow Duchess of Mazovia (1444–1544)”] (Warsaw, 1938). She taught Latin paleography at the University of Warsaw. After her dismisal from AGAD in 1951 she found work at the Polish Academy of Sciences (Institute of History, Research Center of Auxiliary |Sciences of History and Editorial Office), where she prepared the first and second edition of life of St. Adalbet (Wojciech) The Martyr (published by Monumenta Historica Poloniae, new series). Moreover, she edited two editions of an archival guide to the holdings of AGAD from the period of the Polish-Lithuanian Commonwealth (Warsaw 1958, ed. II – Warsaw 1975).

Keywords

PL

Jadwiga Karwasińska; Archiwum Główne Akt Dawnych; archiwistyka; archiwiści; nauki pomocnicze historii

• Publisher: Archiwum Główne Akt Dawnych
• Journal: Miscellanea Historico-Archivistica
• Year: 2014
• Issue: 21
• Pages: 197-213

Dates

published

2014

Contributors

author

Janusz Grabowski

• Archiwum Główne Akt Dawnych, Warszawa

References

• AGAD, Akta Jadwigi Karwasińskiej, sygn. 49/120, 49/122; Varia, sygn. 19; Zb. dok. perg., sygn. 4972, 4973, 4974, 4975, 4977, 4978
• Biogramy uczonych. Suplement, oprac. A. Śródka, Warszawa 1993, s. 74-75
• Ciara S., Jadwiga Karwasińska (1900–1986) kustosz Archiwum Głównego Akt Dawnych, badaczka polskiego średniowiecza, edytorka źródeł [w:] Wkład archiwistów warszawskich w rozwój archiwistyki polskiej, red. A. Kulecka, Warszawa 2012, s. 314–322
• Cieślak F., Gerber Rafał (1909–1981) [w:] Słownik biograficzny archiwistów polskich, t. 1, Warszawa-Łódź 1988, s. 71–72
• Gieysztor A., Jadwiga Karwasińska (1900–1986), „Studia Źródłoznawcze”, t. 34, 1993, s. 137–138
• Grabowski J., Dynastia Piastów mazowieckich. Studia nad dziejami Mazowsza, intytulacją i genealogią książąt, Warszawa 2012
• Karwasińska J., [rec.] Archiv koruny české, cz. 2: Katalog listin z let 1158–1346, wyd. R. Koss, Praha 1928; „Kwartalnik Historyczny”, t. 56, 1948, s. 109–116
• Karwasińska J., [rec.] Archiv Koruny České: V: Katalog listin z let 1378–1437, wyd. A. Haas, Praha 1947; „Kwartalnik Historyczny”, t. 56, 1948, s. 109–116
• Karwasińska J., [rec.] Dokumenty klasztoru PP. Norbertanek w Imbramowicach (1228–1450), wyd. Z. Kozłowska-Budkowa, PAU. AKH, ser. 2, t. 4 (66), nr 2, Kraków 1948
• Karwasińska J., [rec.] E. Ringelblum, Żydzi w Warszawie, cz. 1, Od czasów najdawniejszych do ostatniego wygnania w r. 1527, Warszawa 1932, „Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych”, t. 3, 1934, s. 577–581
• Karwasińska J., [rec.] H. Himpel, Aus der Kanzlei Kaisers Sigismunds, „Archiv für Urkundenforschung”, t. 12, 1932, s. 111–180, „Kwartalnik Historyczny”, t. 47, 1933, s. 637–641
• Karwasińska J., [rec.] H. Schaeder, Geschichte der Pläne zur Teilung des alten polnischen Staates seit 1386. I. Der Teilungsplan von 1392, „Quellen und Forschungen zur Geschichte ihrer Beziehungen”, t. 5, Lipsk 1937 „Kwartalnik Historyczny”, t. 52, 1938 , s. 62–67
• Karwasińska J., [rec.] J. Zathey, Katalog rękopisów średniowiecznych Biblioteki Kórnickiej, Wrocław 1963; „Scriptorium”, t. 19, 1965, s. 197–198.
• Karwasińska J., [rec.] Księga Ławnicza miasta Nowej Warszawy, t. 1 (1436–1485), wyd. A. Wolff, Wrocław 1960; „Rocznik Warszawski”, t. 3, 1962, s. 324–327
• Karwasińska J., [rec.] Rachunki wielkorządowe krakowskie z r. 1471, wyd. R. Grodecki, Kraków 1950; „Kwartalnik Historyczny”, t. 60, 1953, s. 246–251
• Karwasińska J., [rec.] W. Semkowicz, Paleografia łacińska, Kraków 1951, „Przegląd Biblioteczny”, t. 20, 1952, s. 74–80
• Karwasińska J., [rec.], Księga skarbowa Janusza II, księcia mazowieckiego z lat 1477–1490, wyd. J. Senkowski, Warszawa 1959; „Rocznik Warszawski”, t. 3, 1962, s. 328–329
• Karwasińska J., Archiepiscopus Poloniae – Archiepiscopus Gneznensis. O adresacie bulli Paschalisa II [Niedatowany list Paschalisa II do arcybiskupa gnieźnieńskiego Marcina ? z 1102 r.], „Studia Źródłoznawcze”, t. 28, 1983, s. 41–50
• Karwasińska J., Archiwa Skarbowe Koronne i Obojga Narodów, Warszawa 1929, „Roczniki Komisji Historycznej Towarzystwa Naukowego Warszawskiego”, t. 1, z. 2
• Karwasińska J., Arnold (XIII w.) [w:] PSB, t. 1, s. 161
• Karwasińska J., Bobrasław (Pobrasław), s. Sławnika, ks. na Libicach [w:] SSS, t. 1, s. 133
• Karwasińska J., Bogusza-Benedykt [w:] SSS, t. 1, s. 139
• Karwasińska J., Bolesław, książę dobrzyński, PSB, t. 2, s. 270
• Karwasińska J., Czasław, s. Sławnika, ks. na Libicach [w:] SSS, t. 1, s. 284
• Karwasińska J., Filip, kanclerz wielkopolski, PSB, t. 6, s. 450–451
• Karwasińska J., Florian, biskup płocki, PSB, t. 7, s. 38–40
• Karwasińska J., Graniczny Wacław (1877–1937), prawnik, archiwista [w:] Słownik biograficzny archiwistów polskich, t. 1 (1918-1884), Warszawa-Łódź 1988, s. 74–75
• Karwasińska J., Guliński Andrzej (zm. 1870), archiwista [w:] PSB, t. 9, s. 144
• Karwasińska J., Hubert Walenty (ok. 1792–1880), archiwista [w:] PSB, t. 10, s. 80
• Karwasińska J., Józef Siemieński – dyrektor Archiwum Głównego, „Archeion”, t. 17, 1948, s. 27–53
• Karwasińska J., Kozłowska-Studnicka Janina (1890–1962), historyczka, archiwistka [w:] tamże, s. 114–116
• Karwasińska J., La remise des archives dans les traites de l’Est européen [w:] Résumé des communications présentes au Congrès International des Sciences Historiques, Zurich 1938, s. 52–58
• Karwasińska J., Mysłowski Adolf Erazm (1876–1954), archiwista [w:] tamże, s. 151–152
• Karwasińska J., O najdawniejszych księgach tzw. „Rachunków dworu królewskiego”, „Archeion”, t. 1, 1927, s. 155–175
• Karwasińska J., Odtworzenie archiwów dawnej Rzeczypospolitej [w:] Pamiętnik V Powszechnego Zjazdu Historyków Polskich w Warszawie, cz. 1, Referaty, Lwów 1930, s. 169–179
• Karwasińska J., Polityczna rola biskupa Wolimira, „Ateneum Kapłańskie”, t. 22, 1928, s. 441–467
• Karwasińska J., Polski zarys dawnych dziejów pisma łacińskiego [rec.] A. Gieysztor, Zarys dziejów pisma łacińskiego, Warszawa 1973; „Kwartalnik Historyczny”, t. 81, 1974, nr 3, s. 587–592
• Karwasińska J., Pořej, s. Sławnika, ks. na Libicach [w:] SSS, t. 4, s. 237
• Karwasińska J., Potemkowska Wacława, pseud. konspiracyjny Malwa (1898–1944), nauczycielka, pisarka dla dzieci [w:] PSB, t. 27, s. 711–712
• Karwasińska J., Pretensje książąt polskich do Prus w XIII wieku [w:] Pamiętnik V Powszechnego Zjazdu, t. 2, s. 162–167
• Karwasińska J., Proces polsko-krzyżacki w Warszawie przed sześciuset laty, Warszawa 1946
• Karwasińska J., Rachunki żup solnych w XIV i XV wieku. Z Archiwum Podskarbińskiego, „Archeion”, t. 3, 1928, s. 39–45
• Karwasińska J., Sąsiedztwo kujawsko-krzyżackie 1235–1343 [w:] tejże, Kujawy i Mazowsze. Wybór pism, Warszawa 1997, s. 31–180
• Karwasińska J., Sąsiedztwo kujawsko-krzyżackie 1235–1343, Warszawa 1927 (Rozprawy Historyczne Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, t. 7, z. 1)
• Karwasińska J., Sławnik, ks. na Libicach [w:] SSS, t. 5, s. 239–240
• Karwasińska J., Straty Archiwum Koronnego [w:] Straty archiwów i bibliotek warszawskich, t. 1, Archiwum Główne Akt Dawnych, Warszawa 1957
• Karwasińska J., Straty poniesione przez mieszczan warszawskich w latach 1412–1414 [w:] Warszawa średniowieczna, red. A. Gieysztor, Warszawa 1975, z. 2, „Studia Warszawskie”, t. 19, s. 67–68
• Karwasińska J., Studia krytyczne nad żywotami św. Wojciecha, biskupa praskiego. Vita I, I. Stan badań, II. Podstawa rękopiśmienna, „Studia Źródłoznawcze”, t. 2, 1958, s. 41–79
• Karwasińska J., Studia krytyczne nad żywotami św. Wojciecha, biskupa praskiego, III. Redakcje Vita I, Tamże, t. 4, 1959, s. 9–32
• Karwasińska J., Studia krytyczne nad żywotami św. Wojciecha, biskupa praskiego, IV. Miejsce Versus de passiones Adalberti w szeregu żywotów, „Studia Źródłoznawcze”, t. 9, 1964, s. 15–45
• Karwasińska J., Studia krytyczne nad żywotami św. Wojciecha, biskupa praskiego, V. Moguncja czy Werona miejscem inwestytury?, „Studia Źródłoznawcze”, t. 11, 1966, s. 67–78
• Karwasińska J., Studia nad żywotami św. Wojciecha, biskupa praskiego, VI. Przekaz akwizgrański, „Studia Źródłoznawcze”, t. 18, 1973, s. 37–44
• Karwasińska J., Szpital Świętego Ducha w Warszawie. Dzieje fundacji Anny Bolesławowej księżny mazowieckiej początkowe (1444–1544), Warszawa 1938
• Karwasińska J., W sprawie interpretacji terminu Wladislavia, „Roczniki Historyczne”, t. 4, 1928, z. 2, s. 120–128
• Karwasińska J., Wojciech – Adalbert [w:] Hagiografia polska. Słownik biobibliograficzny, red. R. Gustaw, t. 2, Poznań-Warszawa-Lublin 1972, s. 572–589
• Karwasińska J., Wojciech, bp praski, św. [w:] Słownik Starożytności Słowiańskich, t. 6, Wrocław 1977, s. 549–550
• Karwasińska J., Wojciech, bp praski, św. patron Polski i Czech [w:] SSS, t. 6, s. 549–551
• Karwasińska J., Wspomnienia z podziemnego Uniwersytetu Warszawskiego, wyd. 2 [w:] Tradycje i współczesność. Księga pamiątkowa Instytutu Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego 1930–2005, red. J. Łukasiewicz, M. Mycielski, J. Tyszkiewicz, Warszawa 2005
• Karwasińska J., Wspomnienie o Adolfie Erazmie Mysłowskim, kustoszu Archiwum Głównego Akt Dawnych w Warszawie 4 V 1876 – 6 II 1954, „Archeion”, t. 27, 1957, s. 407–409
• Karwasińska J., Wybór pism. Źródła archiwalne, Warszawa 1998
• Karwasińska J., Z dziejów Archiwum Koronnego. Dokumenty krzyżackie, „Przegląd Historyczny”, t. 37, 1948, s. 183–193
• Karwasińska J., Zaremba Wojciech (1884–1969), pomocniczy pracownik archiwalny [w:] tamże, s. 237
• Karwasińska J., Złote bulle Karola IV w sprawie chrztu Litwy [w:] Cultus et cognitio. Studia z dziejów średniowiecznej kultury, Warszawa 1976, s. 233–249
• Karwasińska J., Życie codzienne w średniowiecznej Warszawie, „Rocznik Warszawski”, t. 7, 1966, s. 84–90
• Karwasińska Jadwiga [w:] S. Brzeziński, K. Fudalej, Pracownicy naukowo-dydaktyczni Instytutu Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego 1930–2010. Słownik biograficzny, Warszawa 2012, s. 55–56
• Koczerska M., Nauki pomocnicze historii, źródłoznawstwo i edytorstwo źródeł na Uniwersytecie Warszawskim w XX wieku [w:] Historia na Uniwersytecie Warszawskim. Materiały konferencji naukowej z okazji jubileuszu 80-lecia Instytutu Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, 21 października 2010 r., Warszawa 2012, s. 53–69
• Konarski K., S. Ptaszycki, Archiwa Państwowe na Powszechnej Wystawie Krajowej w Poznaniu, „Archeion”, t. 6–7, 1930
• Kuczyński S. K., Jadwiga Karwasińska (1900–1986), „Archiwista”, t. 22, 1986, nr 82, s. 55–58
• Kuczyński S. K., Jadwiga Karwasińska (6 I 1900 – 30 X 1986), „Kronika Warszawy”, 1987, t. 18, nr 3–4, s. 223–226
• Labuda G., Uczona zbiera plony swego naukowego siewu [w:] Wstęp do B. Kürbis, Na progach historii. O świadectwach do dziejów kultury Polski średniowiecznej, Poznań 2001
• Lewandowska M., Rafał Gerber (20 IX 1909 – 27 XI 1981), „Archeion”, t. 81, 1986
• Lites ac res gestae inter Polonos Ordinemque Crucifferorum. Spory i sprawy pomiędzy Polakami a zakonem krzyżackim, t. 3, wyd. J. Karwasińska, Warszawa 1935
• Mamczak-Gadkowska I., Archiwa państwowe w II Rzeczypospolitej, Poznań 2006
• Mamczak-Gadkowska I., Problematyka archiwalna na Powszechnych Zjazdach Historyków Polskich w okresie międzywojennym [w:] Archiwistyka oraz problemy historii Polski, Polonii i dyplomacji, red. J. Łosowski, Lublin 2011, s. 47–64
• Matuszak T., Piotrkowski epizod życia zawodowego archiwistów warszawskich [w:] Wkład archiwistów warszawskich, s. 61–62.
• Michałowski R., Mediewistyka w Instytucie Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego [w:] Historia na Uniwersytecie Warszawskim. Materiały konferencji naukowej z okazji jubileuszu 80-lecia Instytutu Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, 21 października 2010 r., Warszawa 2012, s. 21–36
• Międzynarodowy Kongres Nauk Historycznych w Zurychu, „Archeion”, t. 16, 1938–1939, s. 231–234
• Oczami agenta. Środowiska naukowe i archiwalne w doniesieniach TW „Zyg” – Zygmunta Kolankowskiego, oprac. A. Kulecka, T. P. Rutkowski, Warszawa 2012
• Pamiętnik V Powszechnego Zjazdu Historyków Polskich w Warszawie, cz. II, Protokoły. Posiedzenie III. Dyskusja z powodu tzw. 700-lecia Prus Wschodnich, Lwów 1931
• Piśmiennictwo czasów Bolesława Chrobrego, tłum. K. Abgarowicz, wstęp i komentarz J. Karwasińska, Warszawa 1966
• Rachunki z prac budowlanych na zamku w Nowym Mieście Korczynie w latach 1403–1408, wyd. J. Karwasińska, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej”, t. 4, 1956, nr 2, zeszyt dodatkowy, s. 409–490
• Rachunki żupne bocheńskie z lat 1394–1421, wyd. J. Karwasińska, „Archiwum Komisji Historycznej PAU, seria 2, t. 3 (15), Kraków 1939, s. 123–226
• S. Adalberti, Pragensis episcopi et martyris, vita prior, wyd. J. Karwasińska, Warszawa 1962 [w:] Monumenta Poloniae Historica, series nova, t. 4, z. 1
• Siemieński J., Symbolika wydawnicza. Projekt ujednostajnienia, Warszawa 1927
• Sprawozdanie z pracy AGAD z 1930 r., „Archeion”, t. 9, 1931 , s. 31–32
• Sułkowska-Kurasiowa I., Jadwiga Karwasińska (6 I 1900 – 31 X 1986), „Archeion”, t. 55, 1988, s. 324–326
• Śliwiński B., Leszek, książę włocławski (1274/75 – po 27 kwietnia 1339, Kraków 2010, s. 8
• Śródka A., Uczeni polscy XIX-XX stulecia, t. 2, Warszawa 1995, s. 169–170
• Św. Wojciecha, biskupa i męczennika żywot drugi, napisany przez Brunona z Kwerfurtu (S. Adalberti Pragensis, episcopi et martyris, vita altera auctore Bruno Querfurtensis), wyd., wstępem i objaśnieniami opatrzyła J. Karwasińska [w:] Monumenta Poloniae Historica, series nova, t. 4, cz. 2, Warszawa 1969
• Warszawskie środowisko historyczne w XX wieku. Dziewięćdziesięciolecie Towarzystwa Miłośników Historii, red. M. M. Drozdowski, H. Szwankowska, Warszawa 1997
• Wójcik Z., Wspomnienie o prof. Jadwidze Karwasińskiej, „Tygodnik Powszechny”, R. 41, 1987, nr 4, s. 3
• Zajączkowski S. [rec.], „Zapiski Towarzystwa Naukowego w Toruniu”, t. 10, 1935–1937, s. 306–314
• Żywot pięciu braci pustelników [albo] Żywot i męczeństwo Benedykta, Jana i ich towarzyszy, napisany przez Brunona z Kwerfurtu. List Brunona do króla Henryka, przygotowała do druku i komentarzem opatrzyła J. Karwasińska [w:] Monumenta Poloniae Historica, series nova, t. 4, cz. 3, Warszawa 1973

Identifiers

Biblioteka Nauki

1064930