„Hołd pruski” w opiniach historyków polskich

• Authors: Edward Potkowski

Title variants

EN

"Prussian Homage" in the opinion of the Polish historians

Abstracts

EN

The article consists of two parts. The first one outlines the Polish political relations with the state of the Teutonic Knights in Prussia from the Peace of Thorn (1466) to the Treaty of Cracow (1525), while the second one is the Polish historians’ assessment of action and decisions taken by the Polish political elites in the early 16th c. on the secularization of the Teutonic State in Prussia and turning Prussia into a secular fief of the Polish Kingdom. Some historians have negatively assessed the activities of the King and his advisers in 1525. They pictured the consequences of those decisions in the long-term perspective (i.e. independence of the Duchy of Prussia, creation of the Kingdom of Prussia, participation of Prussia in the partitions of Poland in the late 18th c.). This view was formulated by the following historians: Michał Bobrzyński, Wacław Sobieski, Ludwik Kolankowski, Władysław Pociecha, Jacek Wijaczka. Karol Górski and Marian Biskup presented a more moderate position. Already in 19th c. Joachim Lelewel found positive effects of the Treaty of Cracow (1525) for the Polish Kingdom in 16th c. His view was shared- mainly in the 20th c. – by Bronisław Dembinski, Oskar Halecki, Adam Vetulani, Władyslaw Konopczyński, Zygmunt Wojciechowski, Andrzej Wyczański and Maria Bogucka.

Keywords

PL

Hołd pruski; zakon krzyżacki; historiografia polska

EN

Prussian Homage of 1525; Teutonic Order; Polish historiography

• Publisher: Archiwum Główne Akt Dawnych
• Journal: Miscellanea Historico-Archivistica
• Year: 2016
• Issue: 23
• Pages: 81-91

Dates

published

2016

Contributors

author

Edward Potkowski

• Warszawa

References

• Acta Tomiciana, t. 7, Poznań 1857
• Archiwum Główne Akt Dawnych, Zbiór dokumentów pergaminowych, sygn. 185
• Balzer O., Corpus iuris Polonici, vol. IV, fasc. 1, Cracoviae 1910
• Bogucka M., Hołd Pruski, Warszawa 1985
• Chrzanowski I., Kot S., Humanizm i reformacja w Polsce, Lwów 1927
• Dembiński B., Ostatni wielki mistrz Zakonu Krzyżackiego i pierwszy książę pruski, Kraków 1925
• Biskup M., Geneza i znaczenie hołdu pruskiego 1525 roku, „Komunikaty Mazursko-Warmińskie”, nr 4, 1975, s. 407–424
• Biskup M., Polska a Zakon Krzyżacki w Prusach w początkach XVI wieku, Olsztyn 1983
• Biskup M., Prusy Królewskie i Krzyżackie (1466–1526) [w:] Historia Pomorza, red. G. Labuda, t. 2, cz. 1, Poznań 1976, s. 24–186
• Blak H., Grodziski S., Hołd pruski: obraz Jana Matejki, Kraków 1990
• Blak H., Hołd pruski Jana Matejki, Warszawa 1977
• Bobrzyński M., Dzieje Polski w zarysie, Warszawa 1987
• Dolezal Stephan i Heidrun, Staatsverträge des Herzogtums Preussen, Teil I: Polen und Litauen. Verträge und Belehnungsurkunden 1525–1657/58, Köln-Berlin 1971 (Veröffentlichungen aus den Archiven Preuβischer Kulturbesitz, Bd. 4)
• Górski K., Zakon krzyżacki a powstanie państwa pruskiego, Wrocław-Warszawa 1977
• Halecki O., Dzieje Polski pod panowaniem Jagiellonów [w:] Polska, jej dzieje i kultura, t. 1, Warszawa 1932
• Kolankowski L., Polska Jagiellonów. Dzieje polityczne, Olsztyn 1991 (wyd. III poprawione; wyd. I - 1932)
• Konopczyński W., Dzieje Polski nowożytnej, Warszawa 1996 (wyd. I - 1936)
• Lelewel J., Historia Polski do końca panowania Stefana Batorego, oprac. Z. Kolankowski, Warszawa 1962
• Mackenney R., Europa XVI wieku. Ekspansja i konflikt, Warszawa 1993
• Nowak-Dłużewski J., Okolicznościowa poezja polityczna w Polsce. Czasy Zygmuntowskie, Warszawa 1966
• Pociecha W., Geneza hołdu pruskiego (1467–1525), Gdynia 1937
• Sobieski W., Dzieje Polski, t. 1, Warszawa 1923
• Tyszkiewicz J., Ostatnia wojna z Zakonem Krzyżackim, 1519–1521, Warszawa 2015 (wyd. II)
• Vetulani A., Lenno pruskie od traktatu krakowskiego do śmierci ks. Albrechta, 1525–1562. Studium historyczno-prawne, Kraków 1930
• Wijaczka J., Traktat krakowski z 1525 roku. Sukces Jagiellonów czy Hohenzollernów? [w:] Od traktatu kaliskiego do pokoju oliwskiego. Polsko-krzyżacko-pruskie stosunki dyplomatyczne w latach 1343–1660, red. A. Bues, J. Grabowski, J. Krochmal. G. Vercamer, H. Wajs, Warszawa 2014, s. 283–294
• Wojciechowski Z., Zygmunt Stary, Warszawa 1979
• Wojtkowski A., Hołd pruski według relacji Maurycego Ferbera biskupa warmińskiego, „Zapiski Towarzystwa Naukowego w Toruniu”, t. 13, 1947, nr 3–4
• Wyczański A., Polska - Rzeczą Pospolitą Szlachecką, 1454–1764, Warszawa 1965
• Wyczański A., Zygmunt Stary, Warszawa 1985

Identifiers

Biblioteka Nauki

1065265