Archiwalne dziedzictwo banków polskich

• Authors: Wojciech Morawski

Title variants

EN

Archival heritage of Polish banks

Abstracts

EN

Archival holdings of Polish banks were largely destroyed during World War II. This applies primarily to those banks that had their headquarters in Warsaw. In other banking centres: Łódź, Poznań, Lviv and Vilnius, the situation looks better. Central banks and large public banks usually left behind archival records. When it comes to private banks, archival holdings of audit institutions are invaluable: The Banking Commissioner's Office of the Ministry of Treasury and the National Fund for Assistance to Credit Institutions located at Bank Gospodarstwa Krajowego. Both collections focus more on those institutions that got into trouble than on those that were solid. For their part, the banks were not interested in revealing their problems. The annual reports published in print (under the banking law) have not been preserved to any considerable extent. They were not within the scope of interest of either archives or libraries. Such nature of both the legacy of the Polish banking archives and the state of its preservation requires application of a specific critical apparatus for its use as a source.

PL

Zasoby archiwalne banków polskich zostały w znacznym stopniu zniszczone podczas II wojny światowej. Dotyczy to przede wszystkim tych banków, które miały siedziby w Warszawie. W innych ośrodkach bankowości: w Łodzi, Poznaniu, we Lwowie i w Wilnie sytuacja wygląda lepiej. Banki centralne i duże banki publiczne zazwyczaj pozostawiły po sobie zespoły archiwalne. W przypadku banków prywatnych nieocenione są zasoby archiwalne instytucji kontrolnych: Komisariatu Bankowego Ministerstwa Skarbu i ulokowanego w Banku Gospodarstwa Krajowego Funduszu Pomocy Instytucjom Kredytowym. Oba zbiory więcej uwagi poświęcają tym instytucjom, które wpadły w tarapaty niż tym, które były solidne. Banki ze swej stron nie były zainteresowane ujawnianiem własnych problemów. W niewielkim stopniu zachowały się też publikowane drukiem (na mocy prawa bankowego) sprawozdania roczne. Nie znalazły się one w zasięgu zainteresowań ani archiwów, ani bibliotek. Taki charakter zarówno spuścizny archiwalnej bankowości polskiej, jak i stanu jej zachowania, wymaga stosowania specyficznego aparatu krytycznego przy jej źródłowym wykorzystaniu.

Keywords

PL

banki; archiwa bankowe; historia finansów

EN

Banks; banking archives; financial history

• Publisher: Archiwum Główne Akt Dawnych
• Journal: Miscellanea Historico-Archivistica
• Year: 2020
• Volume: 27
• Pages: 263-273

Dates

published

2020

Contributors

author

Wojciech Morawski

• Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

References

• Centralne Państwowe Archiwum Historyczne Ukrainy we Lwowie. Przewodnik po zasobie archiwalnym, oprac. Anna Krochmal, Warszawa 2005
• Gójski Andrzej, Urząd Nadzoru Bankowego Generalnego Gubernatorstwa (Die Bankaufsichtsstelle für das Generalgouvernement), Warszawa 2003 (w Bibliotece Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie)
• Grodek Andrzej, Pieniądze papierowe podczas Insurekcji 1794 roku, „Rocznik Wyższej Szkoły Handlowej w Warszawie”, 1927, s. 67–152
• Konderski Wacław, Z działalności banków polskich w latach 1928–1935. Wspomnienia, Warszawa 1962
• Kornatowski Wiktor, Kryzys bankowy w Polsce 1793 roku. Upadłość Teppera, Szulca, Kabryta, Prota Potockiego, Łyszkiewicza i Heyzlera, Warszawa 1937
• Landau Zbigniew, Bank Gospodarstwa Krajowego, Warszawa 1993
• Landau Zbigniew, Czy w Polsce Ludowej dokonano nacjonalizacji banków?, „Przegląd Historyczny”, t. 60, 1969, nr 4, s. 700–714
• Landau Zbigniew, Historia Pocztowej i Powszechnej Kasy Oszczędności, Warszawa 1994
• Landau Zbigniew, Tomaszewski Jerzy, Bank Polska Kasa Opieki SA 1929–1989, Warszawa 1991
• Morawski Wojciech, Bankowość prywatna w II Rzeczypospolitej, Warszawa 1996
• Morawski Wojciech, Nadzór bankowy w II Rzeczypospolitej, „Materiały i Studia NBP”, 1992, z. 28, s. 1–14
• Morawski Wojciech, Polski kryzys bankowy 1925 roku, „Materiały i Stadia NBP”, 1992, z. 29, s. 1–35
• Morawski Wojciech, Słownik historyczny bankowości polskiej do 1939 roku, Warszawa 1998
• Nowak Henryk, Bankowość w Polsce, t. 1, Warszawa 1932
• Płokszto Artur, Akta instytucji kredytowych przechowywane w archiwach wileńskich, „Studia i Prace Kolegium Ekonomiczno-Społecznego SGH – Zeszyty Naukowe”, nr 2, 2002, s. 144–149
• Tomaszewski Jerzy, Akta instytucji kredytowych przechowywane w archiwach państwowych, „Archeion”, t. 27, 1957, s. 143–156
• Wachowiak Stanisław, Czasy które przeżyłem, Warszawa 1991
• Центральний державний історичний архів України, м. Львів. Путівник, ред. Д. Пельц, Львів-Київ 2011
• Szukaj w Archiwach (https://www.szukajwarchiwach.gov.pl/ <dostęp: 2020-05-17>.

Identifiers

Biblioteka Nauki

11364339