Spis ksiąg grodzkich stężyckich z 1792 roku

• Authors: Rafał Jankowski

Title variants

EN

1792 inventory of Stężyca court of justice for nobility registers

Abstracts

EN

The purpose of the article is to provide a detailed description of Stężyca court of justice for nobility registers from the years 1564-1792. In the 19th century they were moved to Warsaw, where in 1944 they burned down during the fire at the Central Archive of Historical Records (AGAD). In this aspect, the article is a contribution to expanding the knowledge of AGAD’s archival losses during the Second World War. Despite complete destruction of Stężyca court of justice for nobility registers, intermediate sources have survived, providing an insight into their historical stock. Their inventory, prepared in 1792 and published in an appendix to this article, is of great value for studying the Stężyca court of justice for nobility registers.

PL

Celem artykułu jest szczegółowe opisanie ksiąg grodzkich stężyckich z lat 1564–1792. W XIX stuleciu zostały przeniesione do Warszawy, gdzie później spaliły się w 1944 r. podczas pożaru Archiwum Głównego Akt Dawnych. W tym aspekcie artykuł jest przyczynkiem do poszerzenia wiedzy o stratach archiwalnych AGAD podczas II wojny światowej. Mimo całkowitego zniszczenia ksiąg grodzkich stężyckich, zachowały się źródła pośrednie, umożliwiające wgląd w ich historyczny zasób. Wielką wartość dla poznania ksiąg stężyckich ma ich spis z 1792 r. znajdujący się na końcu niniejszego artykułu.

Keywords

PL

archiwa staropolskie; archiwoznawstwo; akta sądów szlacheckich; księgi grodzkie stężyckie; Stężyca

EN

Old Poland archives; archival science; nobility court records; Stężyca court of justice for nobility registers; Stężyca

• Publisher: Archiwum Główne Akt Dawnych
• Journal: Miscellanea Historico-Archivistica
• Year: 2022
• Volume: 29
• Issue: 29
• Pages: 171-194

Dates

published

2022

Contributors

author

Rafał Jankowski

• Archiwum Główne Akt Dawnych

References

• Lustracja województwa sandomierskiego 1660–1664, wyd. H. Oprawko, K. Schuster, cz. 1, Kraków 1971.
• Lustracja województwa sandomierskiego 1789, cz. 1: Powiat sandomierski, chęciński, opoczyński i ziemia stężycka, wyd. H. Madurowicz-Urbańska, Wrocław-Warszawa-Kraków 1965.
• Stężyca nad Wisłą w dokumentach, red. F. Pawłowski, Stężyca 1993.
• Volumina Legum, t. 10: Konstytucje sejmu grodzieńskiego z 1793 roku, wyd. Z. Kaczmarczyk, przy udziale J. Matuszewskiego, M. Sczanieckiego i J. Wąsickiego, Poznań 1952.
• Volumina Legum, t. 9: Wydawnictwo Komisyi Prawniczej Akademii Umiejętności w Krakowie, Kraków 1889.
• Volumina Legum. Przedruk zbioru praw staraniem XX. Pijarów w Warszawie, od roku 1732 do roku 1782, wydanego, t. 2, Petersburg 1859; t. 7, Petersburg 1860.
• Atlas historyczny Polski. Województwo sandomierskie w drugiej połowie XVI wieku, red. W. Pałucki, cz. 1: Mapy i plany, Warszawa 1993.
• Bielińska M., Wolffowa A., Wolff Adam [w:] Słownik biograficzny archiwistów polskich, t. 1: 1918–1984, red. M. Bielińska, I. Janosz-Biskupowa, Warszawa–Łódź 1988, s. 230–233.
• Chlebowski B., Stężyca [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, red. B. Chlebowski, W. Walewski, t. 11, Warszawa 1890, s. 339–341.
• Chorążyczewski W., Syta K., Stosunek szlachty polskiej w XV–XVIII w. do ksiąg sądów partykularnych w świetle ustaw sejmowych i sejmikowych, „Miscellanea Historico-Archivistica”, t. 10, 1999, s. 3–26.
• Dziedzicki L., Żelechów [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, red. B. Chlebowski, W. Walewski, t. 14, Warszawa 1895, s. 765–766.
• Grabowski J., Adam Wolff – archiwista Archiwum Głównego Akt Dawnych w Warszawie (1924–1954) i jego wkład w badania mediewistyczne w Polsce, „Miscellanea Historico-Archivistica”, t. 18, 2011, s. 209–219.
• Grodziski S., Historia ustroju społeczno-politycznego Galicji 1772–1848, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk 1971.
• Haratym A., Małopolska [w:] Zniszczenia szwedzkie na trenach Korony w okresie potopu 1655–1660, Warszawa 2015, s. 374–463.
• Jaworski R., Erazma Goldmana spis archiwów Akt Dawnych w Królestwie [Polskim], „Archiwa-Kancelarie-Zbiory”, nr 8 (10) 2017, s. 81–110.
• Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 10: Województwo warszawskie, red. I. Galicka, H. Sygietyńska, z. 21: Powiat rycki, inwentaryzację przeprowadzili: I. Galicka, H. Sygietyńska i D. Kaczmarzyk, Warszawa 1967.
• Krochmal J., Kalendarium dziejów Archiwum Głównego Akt Dawnych i jego poprzedników (1807–2011), „Miscellanea Historico-Archivistica”, t. 18, 2011, s. 13–119.
• Kurzyp K., Kartki z historii Stężycy nad Wisłą, Stężyca 1989.
• Kurzyp. K., Stężyca nad Wisłą, Stężyca 1989.
• Kus J., Wstęp [w:] Stężyca nad Wisłą w dokumentach, red. F. Pawłowski, Stężyca 1993, s. 7–22.
• Kutrzeba S., Sądy ziemskie i grodzkie w wiekach średnich. II: Województwo sandomierskie, „Rozprawy Akademii Umiejętności” (Wydział Historyczno-Filozoficzny. Serya II. Tom XVII), t. 42, Kraków 1902, s. 75–138.
• Lepszy K., Instrukcja wydawnicza dla źródeł historycznych od połowy XVI do połowy XIX wieku, Wrocław 1953.
• Łosowski J., Akta sądów i urzędów szlacheckich w XIV–XVIII wieku [w:] Dyplomatyka staropolska, red. T. Jurek, Warszawa 2015, s. 253–338.
• Łosowski J., Kancelaria grodzka chełmska od XV do XVIII wieku, Lublin 2004.
• Łosowski J., Nadzorcy nad aktami oraz archiwiści w grodach Korony w okresie XV–XVIII w. Zarys problemu, „Archeion”, t. 122, 2021, s. 337–364.
• Mencel T., Galicja Zachodnia 1795–1809, Lublin 1976.
• Mencel T., Losy staropolskich akt partykularnych w latach 1795–1815, „Archeion”, t. 31, 1959, s. 23–35.
• Mencel T., Z dziejów staropolskich akt władz partykularnych mazowieckich i podlaskich w XIX wieku (spisy zawartości archiwów akt dawnych w Płocku, Łomży i Siedlcach), „Miscellanea Historico-Archivistica”, t. 1, 1985, s. 37–63.
• Pałucki W., Granice i podziały polityczno-administracyjne [w:] Atlas historyczny Polski. Województwo sandomierskie w drugiej połowie XVI wieku, red. W. Pałucki, cz. 2: Komentarze, indeksy, Warszawa 1993, 31–49.
• Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, red. B. Chlebowskiego i W. Walewskiego, t. 11, t. 14, t. 15 cz. 2, Warszawa 1890–1902.
• Soszyński J., Dwa spisy zaginionych podlaskich ksiąg sądowych z 1647 r. (tykocińskie ziemskie inscriptionum i decretorum), „Studia Podlaskie”, t. 9, 1999, s. 111–119.
• Soszyński J., Księgi podkomorskie bielskie wg spisu z 1648 r. Przyczynek do badań nad staropolską kulturą prawniczą, „Miscellanea Historico-Archivistica”, t. 11, 2000, s. 91–96.
• Soszyński J., Spis ksiąg ziemskich brańskich z 1647 roku, „Z Badań nad Polskim Księgozbiorem Historycznym”, t. 19, 1999, s. 121–150.
• Soszyński J., Spis suraskich ksiąg sądowych z 1647 roku (suraskie ziemskie inscriptonum i decretorum), „Z Badań nad Polskim Księgozbiorem Historycznym”, t. 21, 2003, s. 343–360.
• Starożytna Polska pod względem historycznym, jeograficznym i statystycznym, opisana przez M. Balińskiego i T. Lipińskiego, wyd. 2, popr. i uzup. przez F.K. Martynowskiego, t. 2, Warszawa 1885.
• Stebelski A., Dzieje zniszczenia Archiwum Głównego Akt Dawnych [w:] Straty archiwów i bibliotek warszawskich w zakresie rękopiśmiennych źródeł historycznych, t. 1: Archiwum Główne Akt Dawnych, Warszawa 1957, s. 14–28.
• Stebelski A., O archiwach województwa kieleckiego w ogóle i archiwum kurozwęckiem w szczególności [w:] Pamiętnik Świętokrzyski 1930, red. A. Patkowski, Kielce 1931, s. 373–378.
• Stępniak W., Spalenie Archiwum Głównego Akt Dawnych [w:] 2 września 1944, red. V. Urbaniak, Warszawa 1996, s. 31–45.
• Tomczak A., Zarys dziejów archiwów polskich i ich współczesna organizacja [w:] H. Robótka, B. Ryszewski, A. Tomczak, Archiwistyka, Warszawa 1989, s. 169–527.
• Urzędnicy województwa sandomierskiego w XVI–XVIII wieku. Spisy, oprac. K. Chłapowski, A. Falniowska-Gradowska, red. A. Gąsiorowski [seria:] Urzędnicy dawnej Rzeczypospolitej XII–XVIII wieku. Spisy, red. A. Gąsiorowski, t. 4: Małopolska (Województwa krakowskie, sandomierskie i lubelskie), z. 3, Kórnik 1993.
• Województwo sandomierskie w drugiej połowie XVI w. (mapa główna) – Część północna [w:] Atlas historyczny Polski. Województwo sandomierskie w drugiej połowie XVI wieku, red. W. Pałucki, cz. 1: Mapy i plany, Warszawa 1993.
• Wajs A., Wajs H., Aneks (Sumariusze i księgi pomocnicze urzędu grodzkiego sieradzkiego oraz varia z akt ziemskich i grodzkich wielkopolskich), „Miscellanea Historico-Archivistica”, t. 10, 1999, s. 97–115.
• Wajs A., Historyczne i współczesne pomoce archiwalne do akt ziemskich i grodzkich województwa sieradzkiego w AGAD, „Miscellanea Historico-Archivistica”, t. 10, 1999, s. 77–86.
• Wierzbowski T., Opis aktów przechowywanych w Warszawskiem Archiwum Głównem, t. 2: Akty ziemskie i grodzkie XIV–XVIII w. województw wielkopolskich [w:] Pomniki prawa wydawane przez Warszawskie Archiwum Główne, t. 4, Warszawa 1917.
• Wolff A., Akta partykularne przedrozbiorowe Archiwum Głównego 1381–1835 [w:] Straty archiwów i bibliotek warszawskich w zakresie rękopiśmiennych źródeł historycznych, t. 1: Archiwum Główne Akt Dawnych, Warszawa 1957, s. 175–221.
• Wyczański A., Inwentarze zaginionych ksiąg grodzkich z Nowego Miasta Korczyna z lat 1441–1600, „Miscellanea Historico-Archivistica”, t. 1, 1985, s. 117–130.
• Wyczański A., Zaginione księgi i funkcjonowanie grodu w Nowym Mieście Korczynie w XVI wieku, „Czasopismo Prawno-Historyczne”, t. 34, 1982, z. 2, 183–195.

Identifiers

Biblioteka Nauki

22446656